تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان

X
   
 
   


سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
لە ئوتوودان
«مستـ. متـ.» ساف کردنی جل وبەرگ بە ئوتووی گەرم کراو.: کراسەکەی شێرکۆ لە ئوتوو بدە. ٭ئوتوو کردن، ئوتوو کێشان.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لە ئاوەڕۆبڕان
«کنـ.» ١- ئیشک بوون و لە جاری بوون کەوتنی ئاو. ٢- کوێر بوونەوەی سەرچاوەی قازانج و سوودی کارێک، بڕانی خێروبێر.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاو لە دنگا کوتان
ئاو لە دنگا کوتاندن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاو لە دنگا کوتاندن
بریتییە لە کردار و گوفتاری بێهوودە
سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاو لە دنگا کوتانن
آب توی هونگ کوفتن. (کار بی حاصل کردن)
سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاو لە دنگا کوتانن
[کاری بێهوودە کردن]
سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاو لە دنگا کوتانن
دق الماء فی الهاون، ضرب الحدیدالبارد.
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
ئاو لە دنگاکوتاندن
بڕوانە: ئاو لە دنگاکوتان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاو لە دڵ ڕۆیین
بریتییە لە برسێتیی زۆر
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لە دینگا «دینگدا» کوتان
«کنـ.» کردنی کارێ کە کەڵکی نەبێ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوی گەرم لە ژێر «لەبەر» ڕۆییشتن
«کنـ.» میز بە خۆدا کردن، میز دەبنەخۆ کردن. □ «سەری وەبن کڵاوی کەوتووه، ئاوی گەرمی لە ژێر دەڕوا»
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵقە لە گوێ
[[عا. کو.]]
«ستـ.» ١- گوێ لە مست، گوێ ڕایەڵ، کەسێکی بە قسەی کەسێکی تر بکا، ٢- «کنـ.» بەندە، غوڵام، عەبد. تێبــ. ــ لە دەورانی بەندەداریدا کە مرۆڤ وەکوو کاڵا دەکڕدرا و دەفرۆشرا بۆ ئەوەی «بەندە» و ئەوانەی عەبد نەبوون لێک جیا بکڕیتەوە، ئاڵقەیێکیان لە گوێچکە یا ملی «بەندە» کان دەکرد. چی بووترایە: بەندە و عەبدی فڵان کەس یان بیگوتیا: ئاڵقە لە گوێی وەکوو یەک بوو. * ئەڵقە بە گووش، ئەڵقە لە گوێ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیش لە دەست هاتن
١- تین و توانی کار کردن لە کەسێکدا هەبوون. هەموو ئیشێکی لە دەست دێ و قەت دانامێنێ. ٢- (مج.) دەسەڵاتدار بوون. زۆر ئیشی لە دەست دێ ئەم ئیشە هەر بەوی دەکرێ. تێبــ.- تورکیش ئەم وشەیە بەکاردێنن و بۆیە هەندێ کەس واتێدەگەن کە لە تورکی وەرگیراوە، بەڵام ئەمە ڕاست نییە و دەگەڵ (ئێش) لە یەک ڕیشەن.
سەرچاوە: زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
ئەزموونی هەڵبژاردنی یەک لە دوو وەڵامان
اختبار اختیار احدی اجابتین
سەرچاوە: زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
ئەزموونی هەڵبژاردنی یەک لە دوو وەڵامان
Test / alternative response
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستێ لە باخەڵ
«نتـ.»، «سیمـ.» یارییەکی بە کۆمەڵە لە کوردەواری. تێبــ.ینی: خەڵکەکەی یاری دەکەن دەبن بە دوو دەستە، دەستەیەکیان «ئەستێ» یەک لە باخەڵی یەکێک لە خۆیاندا دەشارنەوە و دەستەکەی تر دەبێ بگەڕێ بیدۆزێتەوە، ئەم یارییە شێوەیێکی تری گۆرەوی بازی «جۆرابێن» و زەرفێن «فینجانێن» ە.
سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی
ئەمر بە مەعروف [و] نەهی لە مونکەر
دە، دەیوپد، (خوب کن بد مکن.)، واداشت و بازداشت.
سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی
ئەمر بە مەعروف [و] نەهی لە مونکەر
خاس بکە و خراو مەکە، بکە و مەکە، ئەمر و نە. [فەرماندان بە چاکە و بەرگریکردن لە خراپە]
سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئەمر بە مەعروف [و] نەهی لە مونکەر
الامربالمعروف و النهی عن المنکر.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەر لەوه
«بنت.» پێش ئەوه.:: زۆر سەیره بەر لەوەی د ەمووچاوی پشوا بەرچایی دەخوا. 4- دامێن و لای خوارەوەی هەر شتێک، ژێر:: بەرزگ، بەرسمێڵ، دێبەر، به ڕەتەشی.
سەرچاوە: نالی
جان بەر لەب
ئەوەی گیانی گەیشتبێتە سەر لێوی واتە وەخت بێ گیانی دەرچێ.

جان بەر لەبی بۆسەی لەبتە عاشقی زارت
« فالبائس یستوهب من فیک معاشا »
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
لەباو ەش کردن
«مست. مت.» هەڵگرتنی یەکێک و بەسینگی خۆوە نووساندن و بە د ستێ یا هەردووو دەست ڕاگرتنی تا نەکەوێته خوار.: کچی خانمۆڵ، بڕۆ ئەو منداڵه لە باو ش که و بیهێنه با هێندە نەگری.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئافتاوە و لەگەن
ئافتاوە و قاپێکی دیکەیە لە عەینی مەعدەن «لەگەن» کە دەستی لەسەر دەشۆرێ، بۆ ئەوەی ئاوەکە نەڕژێتە سەر ئەرز یا فەڕشان: دەستێک ئافتاوە و لەگەنی مسواری جوانیان هەبوو.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئامان لەرزانە
بەستەیەکی کوردییە
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامان لەرزانە
«نتـ.» هەوایەکی کلاسیکی گۆرانی کوردییە.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لێ «لەکارێ» نەخواردنەوە
«کنـ.» دەست نەگێڕانەوە و خۆ نەپاراستن لە کردنی کارێک: تۆ بڵەی دەست بەسەر پووڵەکانیدا بگر ێ؟ ئەرێ وەڵڵا ئاوی لێ ناخواتەوە.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەبەر دڵ ڕۆیین
١- دڵ دەخێڵەکەوە هاتن و لە حاڵی ڕشانەوەدا بوون. ٢- «کنـ.» برسێتی زۆر، زۆر برسی بوون.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەبەر هەڵ نیشتن
«مکـ.» میز دەبنەخۆکردنی منداڵ: ئەم مناڵە ئاوی لەبەر هەڵ نیشتووە.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەجێ ماڵی «کەسێنان
«کنـ.» ١- وێران کردنی ماڵی کەسێ «تەخت کردنی جێ ماڵەکەی، کە بکرێتە کێڵگە و ئاوی لێ بندرێ تا ئامادە بێ بۆ کێڵان. ٢- تووشی بەڵاکردنی کەسێک بە جوورێ وەکوو ماڵ وێرانی وابێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
ئاو لەدنگاکوتان
مەبەس لە کاروباری بێ سوودەو گوفتاری پووچ
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
ئاو لەدڵڕۆیین
مەبەس لە برسێتییەکی زۆرە
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەدەسکاوونگا کوتان
«کنـ.»، «مکـ.» تمـ: ئاو لە دینگا کوتان.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەدەم زان
«کنـ.» تمـ: ئاو لەدەم گەڕان.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەدەم گەڕان
«مستـ. لا.» ١- ئاو کەوتنە زار، لەبەر خواردنی شتێکی ترش یا چاو پێکەوتنی کەسێ کە شتی ترش دەخوا یا باسکردنی شتی ترش. ٢- ئیشتیا چوونە خواردنێک، حەز لەشتێ کردن.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەڵقە لەگوێ
[[عا. کو.]]
(ست.)، (سن.) تم؛ ئاڵقە لەگوێ.
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بزن لەر
پرندەایست بزرگ و به رنگ خاکستری و حلال گوشت
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بزن لەر
باڵدارێکە بۆر بە قەد قازە و گۆشتی ئەخورێ
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
بن لەرەمە(بابا)
کوللێرەیێکی ئەستوورو کەم برژاوە
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
بن لەق
بن چڵ

مافی لەبەرگرتنەوە © 2014 - 2024 وشەدان
پ‌.هـ.د پێوەندی هاوکێش وەرگرتنی قەدبڕی سایت