(ئاب چین - ab çîn)

وصف، خاولی، کە پاش خۆشتن لەشی پێ هیشک دەکەیتەوە.

(خاکی چینی - xak çînî)

گڵی تایبەت بە دروستکردنی چینی.

(خوشە چین - xûşeçîn)

خۆشەچین، هێشوکەر، گوڵچین.

گوڵۆچن، ئەوەی له بەر دەسکورتیی خۆی، پاش خەرمان هەڵگرتن به شوێن دەغڵەکەدا ئەگەڕێ. ئەگەر گوڵه گەنمێک بەپێوە مابێ یا له زەویدا کەوتبێ هەڵی ئەگرێ. هەروەها خۆشەچین بەوکەسەش ئەوترێ له کوێ گوڵێ یا هێشوویەکی جوان بەدیی بکا ئەیکاتەوە.

خەطات فەرموو که خۆشە چین و ماچین
که ناچین، لێرە خۆشە چینی ماچین

مبارزه طبقاتی

Class struggle

بە باوەڕی مارکسییەکان خەباتێکە کە بەشێوازی جۆراوجۆر و لە ئاستی سیاسی و ئابووری و ئایدیۆلۆجیک، لەنێوان دوو چینی زۆردار و زۆرلێکراو لە گۆڕێ‌ دایە و بەردەوام بەرژەوەندییەکانی ئەم دوو چینە خەسڵەتێکی شەڕەنگێزانەیان هەیە. بەپێی ئەم ڕێبازە هەر شۆڕشێک کە هەڵگری خەباتی چینایەتی نەبێت، پووچەڵە. مارکس و ئنگڵس لە بەیاننامەکەی حیزبی کۆمۆنیست دەڵێن: «مێژووی هەموو ئەو کۆمەڵگە ئینسانییانەی کە تا ئیستا سەریان هەڵداوە، مێژووی خەباتی چینایەتی بووە. مرۆڤی سەربەست و کۆیلە، پیاوماقووڵ و ڕەشۆکی، ئاغا و ڕەعیەت، کرێکار و خاوەنکار، خۆلاسە، ستەمکار و ستەملێکراو هەمیشەی خوایی لە بەرانبەر یەکتردا وەستاون و تووشی شەڕ هاتوون» . خەباتی چینایەتی دەکرێ شێوازی قانوونی یا ناقانوونی، ئاشتیئامێز یان شەڕەنگێزانە بە خۆیەوە بگرێت. بەپێی ڕێبازی مەتریالیزمی مێژوویی، تا ئەو کاتەی کۆمەڵگەی ئینسانی نەگەیشتۆتە ئاستی کۆمۆنیزم و کۆمەڵگەی بەدەر لە چینایەتی بەدی ‌نەهاتووە، لەنێوان هەموو چینەکان کێشمەکێش و مشتومڕ بەردەوام دەبێت.

دندان قروچه

ددان جیڕ کردن

دندان قروچه

ددان بە گڕی نیشان دان

(دەست چین - dest cin)

دەستچن، میوەیەک یان شتیک که به دەست کرابیته وەو چنرابی.

زوڵفی جوانی چین لەسەر چین.

غەریب و بێ کەس و زار و فەقیری خانەدانی تۆ
جگەر سووتاو و ماڵوێرانی زوڵفی چینتە، بازا!

(سوخه ن چین - suxen çîn)

دوو زمان.

کینایەیە له نازداری ئێجگار جوان.

ئاهوویی حەرەم قیبلەیی ئەبرۆن که به دیدە،
ئەم شەهد لەبانه‌ که هەموو شاهیدی چینن،

بَلونه، بَلونَک، بَکونه، بَکونک

[شمشیری دارێن (شمشیری وتاردەر)]

سَیف الخَطیب

عرقچین

(ئه ره ق چین - ereq çîn)

عه رەق چن ، کڵاو.