تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دست چمک۔ امر (دەست چەمەک
( dest cemek))
تەر دەستی، چاپوکی، بەدەسەلات، سه رکەوتن.
ئیش لە دەست هاتن
١- تین و توانی کار کردن لە کەسێکدا هەبوون. هەموو ئیشێکی لە دەست دێ و قەت دانامێنێ. ٢- (مج.) دەسەڵاتدار بوون. زۆر ئیشی لە دەست دێ ئەم ئیشە هەر بەوی دەکرێ. تێبــ.- تورکیش ئەم وشەیە بەکاردێنن و بۆیە هەندێ کەس واتێدەگەن کە لە تورکی وەرگیراوە، بەڵام ئەمە ڕاست نییە و دەگەڵ (ئێش) لە یەک ڕیشەن.
باڵا دەست
[[باڵا/٢+ دەست]]
(ست.)، (مک.) دەست ڕۆییو، دەست ڕۆێشتوو، حاڵی کەسێکی د‌‌ست بڕاو و خاوەن دەسەڵات بێ « من قاپی جە بۆن جە تۆ نەبەستم ! + یانی بزرگم، یا باڵا دەستم).(خانا - ٥٠٨)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دوورە دەست
دوور دەست
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەست
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەست
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەست
بریتییە لە قاتێک کاڵا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەست
بریتییە لە دەسەڵات
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەست
پەلی گیاندار لە شانیەوە تا پەنجەکانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەست ئاژۆ
دەست بادان
زور گفتن
کلاه گذاشتن
اظهار تکبّر کردن
دەست بدەست
بەرانبەر لە کایەدا
دەست بردن
نگا: دەست برن
دەست بردن
دەست برن
بۆمبی دەستی
نت.»، «کئێر.» تم: نارنجۆک.
باڵا دەستە
[[باڵا/١+دەستە (نە گە‌‌وە نە بچووك)]]
(ست.)، (مک.) حاڵی منداڵێکی خەریک بێ هەڵ بدا، باڵای دەستی کردبێ بە دێژ بوون.
بزفتەکی و دەستەکی
الحرکي والیدوي
بزفتەکی و دەستەکی
Locomative and manipulative
بۆمبای دەستی
«نت.»، «کعر.» تم: نارنجک. بۆمبای هایدڕۆژن: بۆمبای هایدرۆجن- «نت.»، «کعر.» تم: بمب «بمب هیدرۆژنی»
حکوومەتی دەستووری
حکومت مشروطه
حکوومەتی دەستووری
Constitutional government
حکوومەتی دەستووری
بە ڕژێمێکی سیاسی دەگوترێ کە بەستێنی دەسەڵاتەکەی بەپێی بەربەستی قانوونی بەرتەسک کرابێتەوە. لەم ڕووەوە لە بەرانبەر حکوومەتی ئیستبدادی و دیکتاتۆریدا حکوومەتی دەستووری دێتە ئاراوە. بە واتایەکی دیکە، حکوومەتی دەستووری لەگەڵ حکوومەتی قانوونی بە یەک مانا لێکدراونەتەوە. قانوون بریتییە لە کۆمەڵێ بنەما و پرەنسیپ کە لە لایەکەوە سنووری کردەوەی تاک و کۆمەڵ دیاری دەکات و لە لایەکی دیکەیشەوە ئاستی بەکارهێنانی دەسەڵاتی دەوڵەت سنووردار دەکات. هێنانەکایەی پێوەندییەکی قانوونی لەنێوان حکوومەت و هاووەڵاتیان و پابەندیی هەردوولا بە قانوون، لە مەرجە سەرەکییەکانی حکوومەتی دەستووری لە ئەژمار دێت. زاراوەی «ئازادییەکانی تاک» و «جیاکردنەوەی هێزەکان» * یەکێکی دیکە لە لایەنە سەرەکییەکانی ئەم جۆرە حکوومەتەیە.
لە بەرئەوەی ئەم حکوومەتە سیستەمێکی قانوونییە و بنەماکانی بەپێی یاسا دامەزراوە، لەگەڵ پەرلەمان و پەرلەمانتاری هاوشێوە دەنوێنن. حکوومەتی دەستووری، بە دوو شێوازی جودا هاتۆتە کایەوە: یەکەم، کۆماریی. دووهەم، پاشایەتی. بیرۆکەی حکوومەتی دەستووری لە بنەڕەتەوە، ئەگەڕێتەوە بۆ بزووتنەوەی ئازادیخوازی (لیبرالیزم) *.
دابەشینی دەستەدۆز
Quotative (Measurement) Division ژمارەی «سەربەش» دەکرێتە دەستەی جیاواز و هەر دەستەیەک بە ژمارەی «ژێربەش» ئەندامی بەر دەکەوێت، ژمارەی ئەندام دیارە (ژێربەش) بەڵام ژمارەی دەستە نازانین، دەستەدۆزی دەکەین. بۆ نموونە: پازدە چەند دەستەی سێ ئەندامی تێدا دەبێت، پۆلەکەمان پازدە فێرخواز هەیە، چەند مێزی «سێ ئەندامی»مان پێویستە؟ وەڵام پێنج مێز.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دارو دەسته
[ا. مر ]
(دارو دەسته - dartÛ deste)
دارو دەسته، دەستوپیوەند، کەس و كار، تاقم و لایه نگری که سیّک، رەشەک.
سەرچاوە: نالی
دەستار
مێزەر.

دێوانە کە شەیدا بێ، تووکی سەری سەودا بێ،
قەط هیچی لەسەر نابێ، دەستاری لەکن پەشمە
سەرچاوە: نالی
دەستار ی دووهەم
مێزەرە.

شێخیی و سەر لنگە دەستاڕی بە دەستاری بوزورگ
ڕەندم و، دەستاری کەلـلەی من دەفە، نەک میندەفە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستان
سەرچاوە: نالی
دەستان
داستانیی.

خوێنی صیرفە پێی سەر و دەستت حەنایی کردووە
ڕەنگی دەست و سەر نییە، ڕەنگی سەری دەستانییە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستاو
دەست بەئاو گەیاندن (ز)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستاو
مەلوولاوێکی شلە دەگریرێتەوە لە ئارد و ئاو بۆ کار و بەرخی ساوا