تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێش
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێش
ئێش
درد.
ئێش
ژان، گل، دەرد. [ئازار]
ئێش
[[ست: یەسکە]]
(نا.) ئازار و ژانی لەش (فیزیکی و ماددی) ئازاری گییان (ڕووحی و مەعنەوەی). ((لێرەش وا کەوتووم بە دەم دەردەوە)) (( لە ئێشی دووری و ئاهی سەردەوە)) (پیرەمێرد-١١٧). تێبــ.- ژابا (یەسکە)ی ئاویستایی بەرامبەر بە (ئێش) دەزانێ ٠تم: ل-٣٠)، بەڵام ئەورەنگ بە بیماری و نەخۆشی داناوە (تم: بەهرام- ٢٥١) و لە بن لەهجەی (هەوێرکی)دا (ئێشان) بە نەخۆشی دەڵێن: پچەکی دێشم= تۆزێ نەخۆشم.
ئێش دەس‌وپا
پک‌درد، دست‌وپادرد.
ئێش دەس‌وپا
جمگەئێشە، بەنگەئێشە. [دەردەجومگە، باداری]
ئێش دەس‌وپا
بدل، وجع‌المفاصل.
ئێش و خۆشی
الالم و اللذة
ئێش پێ گەیاندن
(مست. مت.) تم: ئێشاندن.
ناڤ ئێش
شکم درد
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ناڤ ئێش
ناڤ ئێش
زگ ئیشە
ئێشان
دردکردن، دردآمدن.
ئێشان
دەردکردن، ژانکردن، گلکردن، دەردهاتن. [یەشان]
ئێشان
درد، آزار
ئێشان
ژان، ئازار، بەئازار
ئێشان
(مست. لا.) ١- هەست کردن بە ژان و ئازار (ماددی و مەعنەوی). پێیان بڵێ پشتی دێشێ (دەئێشێ) ناتوانێ بێ. منداڵەکان هەموو چاویان دێشا (دەئێشا). دڵی ئێشاوە. ٢- پەیدابوونی ئازار لە ئەندامێکی لەش. چۆن پشت لەخۆڕا دێشێ دەبێ سەرما کاری لێکردبێ. ((ئەمان مردم لە داخی دڵ لەبەر گریان و هاوارێ)) ((دریغ سووتام لە قرچەی ئاگری ئێشان و ئازارێ)) (دڵدارڵ گم-٦٠).
سەرچاوە: نالی
ئێشان
ئێشکردن و ئازارچەشتن.

دڵ موشەببەک بوو لەبەر ئێشانی نیشانی موژەت
حەیفە قوربان! ئاخر ئەم نیشانەیی شانی هەیە
ئێشاندن
(مست. مت.) ١- پەیداکردنی ئازار لە لەشی کەسێکدا. زۆریان لێدابوو تەواوێک ئێشاندبوویان. ٢- ئازاردانی کەسێ بە قسە یا هەر وەسیلەیەکی تری غەیرە ماددی.
ئێشاگران
کەوتویی، گرانەتا، گرانەتێ، نەخۆشیەکی گیرۆیەئەسپێ ڕایدەگوێزێ
ئێشای
درد، آزار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێشک
ئاگاداری و بەدیارەوەبوونی شتێک
ئێشک
هێچک، ئاڵقەداری سەر گوریس و کەژو
کێشک، پاس: ئەمشەو من ئێشک دەکێشم، تۆ ئێشک بگرە
ئێشک
(نا.)،(کعر.) کاری ئاگا لێبوون و پارێزگاری کردنی شتێ. *(کئێر.) کێشک. تێبــ.- بە لای منەوە ئەم وشەیە لە (ئێشک ئاغاسی) تورکی دەورەی عوسمانی بە مەعنای (پاسەوانی ئەرەمسەرا) وەرگیراوە.
ئێشک گر
[[ئێشک + گر (گرتن)]، [تو. کو.]]
(نفا.)، (سفا.) (کعر.)، (تت.) تم: ئێشکچی.
ئێشک گرتن
نگهبانی