تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاوزانە چاو
آب در چشم آمدن
ئاوزانە چاو
ئاو تێ زانە چاو، چاو ئاو کردن
ئاوی چاو
«نتـ.»، «کنـ.» تمـ: ١- ئاو/٣.
ئاوی چاو دان
«کنـ.» ١- ڕۆۆن کردنەوە و زاخاو دانی چاو بە تەماشای شتی جوان «ئافرەت، دیمەن،...» ٢- تمـ: ئاوی چاوسەندن.
ئاوی چاو داهاتن
«کنـ.» کوێر بوون، کەم بوونی بینایی.: هێندە چاوی بە کتێبــ.اندا چڕ داگرتووە وەختە ئاوی چاوی دابێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ چاو و ڕوو
مەردوومی بێ شەرم
بەز چاو
بەز چاو
: گۆشتپاره له پێڵووی چاودا.)
بەز چاو
بَخص، نِقي.
بەزی چاو
«نت.»، «سیم.»، «سن.» گۆشته زوونێکی له ناوچاوی ئادەمیزاد پەیدا دەبێ.
بەگؤشەی چاو ڕوانین
آغول، آلوس، اساسه، آغولیدن، آلوسیدن، اساسیدن. (به کنج چشم نگریستن از خشم یا ناز)
بەگؤشەی چاو ڕوانین
بەگؤشەی چاو ڕوانین
لَحظ، لَمح، اِلماح، خَزر.
بەڵک چاو
پَلگ، پَلگ چَشم، بَلگ چَشم.
بەڵک چاو
پیله، پێڵوو، پەله، پەڵگ. [پەلکی چاو]
بەڵک چاو
جَفن.
تانەی چاو
خَجَک ،ناخنه ،خرمَهر.
تانەی چاو
لەکەی چاو ،ناخونەک. [پەڵەی سەرچاو]
تانەی چاو
کَوکَب ،ظَفَرَة ،عَفاء.
تیلای چاو
گوشه چشم
به چاوه بوون
مست.» له چاوی پیسەوه تووشی ناڕەحەتی هاتن. کار کردنی «چاو و زار» له کەسێ. «دووەم ! به چاومەوەبی»، «مک.» ڕستەیەکە بۆ ترساندن یا توووڕە کردنی کەسێ دەگوترێ.:: دایکم ! ئەم منداڵه هێنده مەگێڕه با خوڵا نەخواسته به چاوەوە نەبێ.* به چاوی پیسەوه بوون.
ئاوی چاوسەندن
«مستـ. متـ.»، «کنـ.»، «سیمـ.» ترساندن و تۆقاندن، ترس وەبەر کەسێک نان، چاوترسێن کردن. * ئاوی چاودان/٢، «سنـ.» ئاوی چاوسەنن.
ئەوەندەی مست لە چاوان دەی
(کن.) خێرایی، توندوتۆڵی.
به چاوی پیشەوه بوون
مست. لا.» تم: بەچاوەوە‌بوون.
به چاوەوه کردن
مست. مت.» به هێزی «چاوەزار» کەسێک تووشی ناڕەحەتی یا زیان کردن.:: هێنده کوتی: گوڵدانەکه جوانه جوانه ! تا به چاوەوە‌ی کرد و شکا.
به ژێر چاوەو ڕوانین
به ژێر چاوەو ڕوانین
له ژێر چاوەوه سەیر کردن.
به ژێر چاوەو ڕوانین
اِلماح، اِلتِماح.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بینایی چاوان
بریتییە لە خوا
بینایی چاوان
بینایی چاوان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ چاوێنی
وتەیەکە بەکاردێنرێ لە نزاکردندا بۆ یەکێک کە چاوی پییس کاری لێ نەکا
حیفز چاوچڵه
چشم¬آرو، چشم¬زد، چشم¬زخم، چشم¬وَهم، چشم¬وَهام، چشم پنام.
حیفز چاوچڵه
چاوچڵه. [چاوەزار]
حیفز چاوچڵه
تَعویذ، تَعویذُ العُیون.
دای بە چاویەو
زد توی چشمش.
دای بە چاویەو
... وتی پێ نشانی دا.[پێی گوت. خستیە بەر چاوی (سەرزەنشی کرد.)]
دای بە چاویەو
طَعَن عَلَیهِ.
دۆعای چاوچڵە
پَنام، کماهه، چَشم زد، چشم آور، چشم زخم، چشم وهم، چشم وهام، چشم پنام.