تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1815
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕ
«نا.» پارچەیەک له شتێکی گەوره.
کەمێ
لە
شتێکی زۆر.:: مامه
گیان
بڕێکم
مێوژ
بەش
بده،
بڕێ
چەڵتووک
بەرن
کڕە
ی
کەن
، بڕێکی
تر
لەم
قوماشه بکڕه،
بڕێ
دار
بخه
ئەم
زۆپایه.*2-
تۆز
،
تۆزاڵ
تۆسقاڵ
«تۆزکاڵ»،
نەخت
،
کەم
،
هێند
هەند
، «سن.»
چک
. تێبــ.- ١) بەلای منەوه
ئەم
وشەیه
لە
ئەسڵا «بڕدراو» سیغەی مەفعوولی مەسدەری مورەککەبی «
بڕدان
» بووه و
کورت
بۆتەوه. ب»
ئەو
هاوتایانەی
بۆ
ئەم
وشە
یه
دیار
کراون،
ئەگەرچی
دەقاو
دەق
مانایان
یەکە
بەڵام
شوێنی دەکارکردنیان
یەک
نییه، ناتوانین بڵەین: تۆسقاڵێ
دار
بخە
ره
ئەم
زۆپایه.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بڕ
بوار
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بڕ
گۆترە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بڕ
هێند
(بڕ)ێک
دانیشە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بڕ
لق
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
بڕ
بُر،
پاره
، لَخت، بَرخ، بَرخه،
کم
، پازتاری.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
بڕ
بُر. (بریدَن
معاملە
)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
بڕ
رسایی،
رسیدن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
بڕ
کوت
،
تیکه
،
بڕکه
،
پارچه
. [لەت، بەش.]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
بڕ
تەی.(تەی کردن= بڕیە)[مەرج،
بەڵێن
، بڕینەوە(بڕینەوەی مامەڵه)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
بڕ
ڕەسایی.(بڕ
ناکا
.) [گەیشتن، هەڵکردن]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
بڕ
بَعض، جُزء، جُزئی، قِطعَة، حَزّة، شَرحَة، خُذعَوبَة، ضِلع، قَطیع، قِسم، فَرِیقَة، عُطبَة، نَبذ،
جمع
، فِزر.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
بڕ
قَطع.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
بڕ
وُصُول، دَوام.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بڕ
اندکی
قطعه
بریده
چوب
یک
سال
در
عمر
چهارپایان
توان
دسته
و گروه
تیره
و عشیره
قطع
کردن
پسوند
به
معنی
بُرنده
پسوند
به
معنی
سوراخ
کننده
بریدن
پارچه
از
بین
برنده
برش
، قاطعیت
روی
هم
کنتراتی
گدار
آب
اوراق
پاسور
از
جمع
جامانده
به
زور
جا
دادن
خیس
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بڕ
کەمێک: بڕێک ئاوم دەیە،
ئەو
بڕە
چییە
دەمدەیەی؟
قەڵتەدارێکی بڕاو: دوبڕدار
بێنە
ساڵ
لە
تەمەنی یەکسمدا: جوانووەکەیەک
بڕە
یان
دوبڕە
؟
تا
بشت و هێز: بڕناکەم
لەم
کێفە
سەر
کەوم،
لە
گرێوە غاردا
بڕی
نەکرد
دەستە
و کەرت:
بڕە
مەڕێک
هات
،
تووشی
بڕە
پیاوێ
بووم
تیرە
و تایفە:
برا
تۆ
ئێژی جافم
لە
کام
بڕی
؟
دایاچین و
لەت
کردن:
قەڵت
و
بڕی
تێخستن
، دارەکانی
قەڵت
و بڕ
کرد
پاشگری
بە
مانا
بڕندە:
جاران
داربڕ
بوو
ئێستا
بوویتە
میری
سەرێر
پاشگری
بە
مانا
کون
تێکەر:
دز
بە
ماڵ
بڕ دیوارەکەی بڕیوە
دڕاندنی
پارچە
بە
قەیچی
یان
بە
دەست:
حەو
جار
بگر
جارێک
ببڕ
قوتار
کە:
ئەم
هەتیوە
نان
و
دۆ
بڕیو
بڕشت
و
کار
ڕاپەڕاندن:
زۆر
پیاوێکی بەبڕە
گۆترە
بێ
پێوان
و ژمار:
بەری
ئەم
گوێزە
لە
بڕ
چەندە
؟
قەبەڵ
و یەکجارەکی:
ئەم
خانووەم
لە
بڕ بەکردن داوە
بواری ئاو:
ئەم
ڕووبارە بڕنادا
دەسکاری
پەڕی قومار:
بڕی
لێدە
لەگەڵ
دوور
کەوتوو:
ئەم
گیسکە
لە
مێگەل
بڕ
بووە
بە
زۆر
خستنە ناو:
دار
یان
تێ
بڕی
دژی
وشک: کراسەکەم
تەڕ
و
بڕە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بڕ
بڕوانە: بڕەدار.
تووانایی
،
زات
،
هێز
،
پڕ
، رجڵ،
پڕکێشی
، ڕجڵم بڕیا:
لەبڕ
بوومەوە._ناکات:
زات
ناکا
،
پڕکێشی
ناکات._کردن:
زاتکردن
، ڕووهەڵاوێژتن،
تووانین
.
ببڕ
،
بڕندە
،
بڕۆک
.
کەم
،
چک
،
تۆز
،
نەخت
،
هێند
،
هەند
،
بۆش
،
بێش
،
گەل
،
بەش
،_ێکم
قاقەز
بدەیە: کەمێکم
قاقەز
بدەیە. (
دزە
)
پارچە
،
بەش
،
تیکە
، کوت._بوون: پارچەبوون،
بەشبوون
، جۆخینەکە بڕکرا:
جۆخینە
دابەشکرا. مەڕەکە پارچەکرا.
پا
،
بووار
، (
باک
)
بار
، (
ڕەوا
)
تەنکاو
، بڕدان: پادانی
چۆم
و
ئاوان
دەربازگەیەکە
لە
ڕووباران و شووێنێکە
پا
بدات و
مرۆ
بتوانێ پێییدا بپەڕێتەوە. (
هەورا
) بڕکەی خەیارو
ترێزوو
ئیتر
، پنجی گیاو
هەموو
جوورە ڕووکێک.
بەدەن
،
لەش
. (
فە
)
پسک
،
فسەزمان
.
براتووتە
،
براتووتەڵە
، قامکی دووەمە
لە
نێوانی تووتەو هەڵمەقووتەیدایە.
لق
، لک._ێک
دار
: لقێک
دار
.
بڕیە
،
گۆترە
، سەرجەم؛
ئەمە
له_ بەچەندییە
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕ کردن
«مست. لا.» بڕینی
ڕێگا
،
لە
شوێنێکەوه گەیشتنه جێگایەکی تر.::
ئەم
کابرایه نەخۆشە بڕناکا
بە
پێیان بچێته
کەرکووک
،
ئەم
بارگینه لەکەنتەیه
چۆن
بڕدەکا
بۆ
پێنجوین.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بێ بڕ
زمین
بی
حاصل
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بێ بڕ
زەوی
کەم
بڕشت
،
کەم
دەرامەت
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
1- بڕه
[[ بڕ «بڕین+5-ئه/1]]
«نت.» کەڵبەی
بەراز
. * «مک.»
شفره
. تێبــ.- وادەزانم ئەسڵی
ئەم
وشەیه [
بڕا
= بڕ +6-
ئا
.] و سیفەتی فاعیلی مەسدەری «
بڕین
» بووه و
بەره
بەره
«6-
ئا
»
کورت
بۆتەوهو
بۆته
«5- ئه/1» .
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باغ بڕغن
(مست. مت.) -
هە
ڵ پەرتاوتنی
لق
و پۆپی
زیادە
و زۆڵەکی
دار
و درثختان
پێش
ئەوەی
بکث
ونە
گوڵەوە و بپشکوێن.
بەبێ
ئەم
کارە
دارەکان
یا
بەر
ناگرن و
میوە
نادەن
یا
بەریان
خراپ
و
کەم
دەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕاده
«نا.»، «کئێر.»
ورده
و خاکەیێکی
که
به
کوتانەوە
و سوونەوه و
تاشین
و بڕبەندکاری له
مەعدەن
«
فلز
» ێک د ەکەوێتەوه:: بڕادەی
ئاسن
، بڕادەی
مس
، بڕادەی
زێڕ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕاندنەوه
«مست. مت.» تم: بڕینەوه/5:
پێویست
ئەم
شەڕه ببڕێتەوه.
هەر
بە
دوو
قسه بڕاندیانەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕانەوه
[[بڕان+2-ئهوه/2]]
«مست.
لا
..»
کۆتایی
هاتنی شتێک::
ئیتر
ئەم
باسه بڕایەوه،
قسە
له شتێکی
دی
بکەین، کوڕه دەبەسه! نەبڕایەوه،
بۆ
هێندی
لێ
دەڵەی.
ماڵی
جووکلی
به
جارێک
بڕانەوه کەسیان
لێ
دەرنەچوو «
باسی
زولفی
درێژ
و چاوی بەخەو + نەبڕاوه ! بووه بوه
ترێ
خەسرەو
«
حاجی
قادر
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕاو
«نمف.:
بڕان
» 1-
برین
لێکراو
به
تیخو
چەقۆ
2-
لەت
کراو
. جودابۆوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕدان
[[ بڕ+دان «فد» ]]
«
مست
.، مت.» جووداکردنەوه:
شەوێ
دی
گورگ
له ڕانەکەی
دا
و
چەند
سەرێکی بڕداوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕست
[[بڕ «بڕین» +ئست]]
«نمس.» 1-
توانایی
هەڵگرتنی «
تحمل
»
ناخۆشی
و
قورسایی
ئەوشاری
مە
عنەوی. 2- «مج.»
هێز
،
تاقە
ت.:
کوڕە
دە
نەختێک
بکشێوه بڕستت بڕیم.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕێک
[[بڕ+ئێك]]
«بنت.»
ئەنداز
ەیەکی
کەم
لەشتی. *
بڕێ
،
تۆزێ
،
تۆزێک
،
نەختێک
، هێندێک.هەندێک.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕەبڕ
[[؟]]
«نت.»
هەرا
و
هوریا
،
قاو
و
قیژ
«تم:
گم
،
مەهاباد
، ل- 90».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
پێ بڕان
[[پێ = «به + ی = ز.» + بڕان ]]
«مست. لا.»
بەش
بەرک
وتن
. «کاڵەم دڕا و
چم
پێ نەبڕا» .::
ئەو
ساڵ
200 دیناری
هەر
لە
تووتنی پێ بڕاوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
2- بڕه
«نا.»، «سن.» 1-
بەرزایی
نێوان
دوو
هێڵی
جووت
که
له ئەنجامی کێڵانی
زەوی
بە
گاسن
،
پەیدا
دەبێ.* «سن.»
ناو
گروه. 2- تم:
بڕیه
/1و 2.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام لێ بڕان
«مستـ. لا.»
ناڕەحەت
بوون
بە
هۆی
ژان
و
ئێش
و
نەخۆشی
یان
خەم
و
پەژارە
و خەیاڵاتەوە:
چەند
ڕۆژە
نەوزاد
سوورەکوانێکی
لێ
هاتووە
ئارامی
لێ
بڕاوه،
لە
تاو
پیرۆت
ئارامم
لێ
بڕاوه،
ئەوەندی
پەرۆش
بوو
ئارامی
لێ
بڕابوو*
ئارام
لێ
هەڵگیران
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام لێ بڕین
«مستـ. متـ..» کارێکی،
ناڕەحەتی
فیکری و جیسمی بەسەر کەسێکی دێنێ:
ئەم
سوورەکوانە
ئارامی
لە
نەوزاد
بڕیوە. *
ئارام
لێ
هەڵگرتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاقڵ بڕین
«مس. لا.»، «عا. کو.»، «مکـ.» تێگەییشتن و
قەبووڵ
کردنی کارێک
یا
مەسەلەیێ
بەو
جۆرەی
کە
باسی
دەکەن،
یا
بەو
چەشنەی
کە
پیاو
خۆی
تێیگەییشتووە و
بۆ
خەڵکی
باس
دەکا
. :
ئاقڵ
نای
بڕێ
ئەو
پیاوە
شتی
وابکا.
هەرچۆنێکی
ئاقڵی
بڕی
وادەکا.
ئا
بەم
جۆرە
ئاقڵ
دەبڕێ.
ئاقڵی
وای
بڕیوە
لۆمەی
مەکەن.
هیچ
ئاقڵم نەیدەبڕی
ئەم
کارە
وابێ.
ئاقڵ
گرتن
. * چوونە ئەقڵەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگر و دوو بڕان
«مستـ. لا.»
ماڵ
ویران
بوون
،
ئاسەوار
نەمان
● «
ئاگر
و
دووی
بڕێ
»
ماڵی
ئاگری
تێدا نەکرێتەوە و دووکەڵی هەڵنەستێ «
بەو
مانایەی
کە
کەسی
تێدا نەمێنێ
کە
پێویستی
بە
ئاگر
هەبێ.».
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاڵف بڕین
برموز
چیدن
، سبزەچیدن،
خو
،
خسور
. (
هنگام
علف
شدن
)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاڵف بڕین
. . .
کۆکەن
. [(کاتی
ئاڵف
بڕین.)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاڵف بڕین
جز
،
جرز
،
حش
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەگریجە بڕین
(مست. مت.) ١-بڕینی ئەگریجەی ئافرەتێک،
وەکوو
سزایەک
بەرامبەر
تاوانێکی کردبێتی. ٢- (کن.)
شوورەیی
بەسەرهێنان، ڕیسواکردن (
هەر
بۆ
ژنان). هس.:
سەرتاشین
.
1
2
3
4
5
6
7