وشەدان

باش کردن

[[باش/١ +كردن]]

١- (مست. مت.) گۆڕینی حاڵی شتێک، کارێک یا کەسێ لە هەر بابەتێکەوە بێ، لە خراپی ڕا بەرەو چاکی: حوکمی زاتی (ئۆتۆنۆمی) لە کوردستانی عێڕاق، حاڵی نەتەوەی کورد باس دەکا. یاسای چاک کردنی کشتوکاڵ ژیانی جووتیاران باش دەکا. ٢-(مصت. لا،) ئەنجام دان یا نەدانی کارێک کە بە لای کەسێکەوە ئەوەی کراوە مەسڵەحەت بووە.: باشت کرد وەڵامت نەدایەوە دەنا لێتان دەبوو بە شەڕ. باشت کردووە سەر لێدا ئەگینا گلەیی نەدەبڕاوە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

١-باش

[[؟]]

(س.) ١-سروشتی چاکە لەشتی یا کەسێکدا.: پیاوێکی باش، قەڵەمەکەت باش نانووسێ، باشت نەکرد تووڕەبووی. *چاک، قنج. (بک.) قەنج، (جنو.) خاس،خوو. ٢-(مج.) زۆر، گەلێک.: دوێنێ چوینە باخی ئاشی ترێی باشمان خوارد. خەڵکێکی باش هاتبوونە سەر قەبران.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

٢-باش

[[= تۆ= سەر]]

سەرۆک، گەورە. تێبــ. - ئەم وشەیە لەپێش یێمەوە و لە دوایی دەگەڵ وشەی کوردی تەرکیب دەبێ و مانای (سەرۆ ک و گەورە) یان لێ زیاد دەکات.: باشچاوەش، تاجر باشی، باش دەوڵەمەنی شار.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

باش

شتی چاک

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

باش

خوب، نیک.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

باش

سَر، بزرگ (پنجەباشی ).(بەاین معنی ترکی است.)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

باش

خاس. [چاک]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

باش

سر، گەوره. [سەرۆک (بەم مانایە وشەیەکی تورکیه.)]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

باش

طَیِّب، حَسَن، عَبقَری.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

باش

رَأس، رَئیس.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

باش

خوب، نیکو
پسوند به معنی رئیس

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

باش

چاک، دژی خراپ
پاشگر بە واتا: کاربەدەست: وریا لای ئاغا بوویتە سورباش

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

باش

چاک، چا، چێ، زیخ، خاس، قەنج، نەهیتە._بوون: چاک و خاس بوون._کردن: چاک و قەنج کردن. ساخ، خۆش، لەش ساخ. ڕۆژباش، شەوباش و ئیتر: واتا ئەو کاتانەت بە خۆشی و ساخی بەسەردا ڕابری. لە باشقاڵان کورتکراوەتەوە بۆ سەرچاوەکانی ناو ئەم فەرهەنگە

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

باش بوون

[ [باش / 1+ بوون]]

(مصت. لا،) ١-گۆڕانی حاڵی شتێ یا کارێ لە خراپی ڕا بۆ چاکی: ئێستا دنیا زۆر باش بووە جاران کێ د ەیوێرا بەم ڕێگایانەدا بڕوات. ٢-بەرەو چاک بوونەوە یا هەر چاک بوونەوەی کەسێکی نەخۆش: دوور لەگیانت حەمەی کوڕم دوێنێ زۆر نە خۆش بوو بەڵام شوکر ئیمڕۆ باش بووە.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

باش قەپان

نوعی مار

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

باش قەپان

جۆرە مارێکی زەردی ئاماڵ سوور

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

باش و بووش

خۆش ڕابوواردن

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

باش و بۆشی

دەست بڵاوی و ماڵ بەفیڕۆدان

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

باش و بۆشی

ولخرجی

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

باش و بۆشی

دەسبڵاوی، ماڵ بە فیڕۆدان

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

باشتر

[[باش/١ + تر]]

(صت.) ١-حاڵی هەر شتێکی یان هەر کەسێکی لە لانی چاکییەوە بەسەر هاوچەشنی خۆیدا بێ،: قەڵەمەکەی لەئی ئەستی باشتر دەنووسێ. *چاتر، چاکت. قنجتر، خاستر، (جنو). خوو تر. ٢-حاڵی هەر شتێ یا کەسێ کە بۆ کەسێ یا بۆ کارێ لە هاوچەشنێکی خۆی زیاتر دەست بدا: هۆو قاتە شینەی ئەوهالیان بۆ تۆ باشترە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

آبدار، آبدار باشی

[ا - فا ]

(ئابدار، ئابدار باشی - abdar, abdar başî)

بەرپرسی دیوەخان.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاشپەز باشی

آشپزباشی، میرآش.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاشپەز باشی

ئاشچی باشی. [سەردەستەی چێشتلێنەران].

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاشپەز باشی

رئیس الطبخ، امیرالطبخ.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاشچی باشی

آشپزباشی، میرآش.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاشچی باشی

ئاشپەزباشی. [سەردەستەی چێشتلێنەران].

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاشچی باشی

رئیس الطبخ، امیرالطبخ.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئیلچی باشی

ایلچی باشی، سرایلچی.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئیلچی باشی

سەرئێلچی. [سەرباڵوێز]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئیلچی باشی

سفیرکبیر.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

باشار

چارەکردن

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

باشار

ژیان

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

باشار

چار، چاره، گُزیر، گُزیره.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

باشار

چار. [دەربردن، خۆڕاگرتن]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

باشار

عِلاج، مُقاومَة، مُعارضَة.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

باشار

مقاومت
مقابله

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

باشار

دەربردن، خۆڕاگرتن
بەرانبەری، پێ وەستان: کەس باشاری ناکا

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

باشار

چارە، دەرەقەت، تووانایی، ژیان._کردن: چارە کردن، دەرەقەت هاتن._ ناکرێ: چارە ناکرێ

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

باشار کردن

[[تۆ: باشر + كر]]

(مصت. مت.) دەرەقەت هاتن، دەروەست هاتن. چارەپێکران (کارێ یا کەسێ.:ئیمپریالیزم بەهەموو هێزیەوە باشری خەباتی مللەتان ناکا. هەر چەند ئەم پەلە تووتنە بژار دەکەین باشاری گیاکەڵە ناکرێ. «... سوڵتانی ئەستەمبووڵێ دەسەری کردووم بەفەرشێکی، سەد کەسم هێناوە کەس باشاری ناکا...» (تحف ،، ب١، ل - ٣٨٧).

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان