تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4482
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئێشک گر
نگهبان
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئێشک گر
پاسەوانی
شەو
،
جەزایەرچی
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێشک گر
[[ئێشک + گر (گرتن)]، [تو. کو.]]
(نفا.)، (سفا.) (کعر.)، (تت.) تم:
ئێشکچی
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەر گر
بەرگرد
،
پێشگر
،
بەرهەڵست
،
نەهێژ
،
پەکخەر
،
قۆرت
، نەهێڵ.
بەرگەگر
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەرگ گر
بەرگ
تێگر
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
حیلە¬¬¬گر
[ص.مر ]
(هیلەگەر - hîleger)
حیلەباز
،
فێڵباز
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
خوازه گر
[ص.فا ]
(خازەگەر - xazeger)
خوازەڵۆک
.
سەرچاوە:
نالی
دەس گر
دیل
،
دەستگیر
.
تا
موعەییەن
بێ
کە
زۆرن
دەس
گریی و
دەس
کوژی
فەرقی
سەر
، پەنجەی
بە
خوێناوی
حەنا
ڕەنگین
دەکا
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
ریخته گر
[ا. ص ]
(ریخته گه ر - rîxteger)
قاڵب
رێژی
کانزا
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
زره گر
[ا. ص ]
(زیریهگه ر - zirihger)
زرێ
ساز
،
زرێ
باف
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
زۆرانی گر
کُشتی
گیر
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
زۆرانی گر
زۆران
باز
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
زین گر
[ا. ص ]
(زین گه ر - zinger)
سه
ڕاج.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
ساز گر
[ص. فا ]
(سازگه ر - sazger)
سازشکار
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شانه گر
[ا.ص ]
(شانەگەر - şanegr)
شانەساز،کەسێ
شانه
دروست
بکات.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شمشیر گر
[ا.ص ]
(شەمشیرگەر ـ șemșîrger)
شیر
گەر
، شیرساز .
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شیشه گر
[ا.مر ]
(شیشه گر ـ șîșeger)
شووشه
گه ر ،
شیشه
گه ر .
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شیوه گر
[ص.فا ]
(شیڨه گه ر ـ șîveger)
حیله
کار
،
خودان
شێوه
و
شێواز
، دلبه
ری
نازفرۆش و
لێزان
له عەشقکاریدا.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
صنم گر
[ا.ص ]
(سەنم گه ر ـ senimger)
بتساز، بتتاش.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
صیقل گر
[ص.فا ]
(سه یغل گه رـ seyxelger)
سیقالکار،
که
سێک
که
کانزایان و
مشت
و ماڵده داتع
چه
رخچی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڵ گرتنەوە
(مست. لا) ١-هەڵفڕینی
مەل
لە
شوێنێکی
بۆ
ماوەیەکی
کەم
لێی
نیشتبێتەوە: کۆترێک
لە
سەر
ئەم
دارە
بۆ
پێش
پێی
تۆ
باڵی گرتەوە. ٢-تم:
باڵ
گرتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرگ تێ گرتن
[[بهرگ/3+تێ «ده+ی» +گرتن]]
«
مست
.، مت.» کتێبــ.،
دەفتەر
و....
لە
مەقەببا
یا
کا
غە زەوه
پێچان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەسەر گرتنەوه
«
مست
، مت.» 1- ناسینەوەی
مەڕ
و
گاو
و گۆڵێ
که
دزرابێ
یا
ون
بووبێ.:: له مەڕەکان حەوتیانم
لای
کوێخا
فەرەج
بەسەر گرتەوه. 2- «مج.» دۆزینەوەی
هەموو
شتێکی
گوم
بوو
یا
دزراو
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
درون گرایی
[ا. مص ]
(دەرون گەرایی - derun gerayi)
ناخپەروەری.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دست گردان
[ا.مص ]
(دست گه ردان - dest gerdan)
دهستاو
ده
ستکردن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دەباوەش گرتن
«مست. مت.» د ەست
دە
ناو
قەد
یا
سەروتری
کەسێ
وەرهێنان تێبــ.-
ئە
مەیان
بۆ
دەربڕینی
هەستی
خۆشەویستیه
بەرامبەر
کەسێ
و زیاتر
لە
نێوان
دڵداران و
دوو
دۆستیش
کە
دەمێک
بێ
یەکتریان نەدیتبێ، باوە و ڕوودەدا.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گرواز (خۆ.)
سووڕانەوە٬
چەرخ
خوواردن
لە
تۆپێندا٬
چەرخان
.
سەرچاوە:
نالی
گریە
گریان
بۆ
گریەیی
تۆ
ڕەنگە
منیش
هێندە
بگریێم
گەوهەر
بڕژێنین
بە
بوڵندیی
قەد
و باڵات
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
آتش گردان
[ا ]
(ئاتەش گەردان - ateş gerdan)
سەبەتەیەکی
بچووکی
لە
تەل
دروستکراوە،
چەند
کۆڵۆ خەڵوزو
ئاگری
تێدەکەن و
لە
هەوادا بایدەدەن
تا
ئاگر
بگرێ.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
آتش گرفتن
[مص ]
(ئاتەش گیریفتەن - ateş giriften)
ئاگر
گرتن
و سوتانی شتێک،
هەروەها
کینایەیە
لە
توڕە
بوون
و
هەڵچوون
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئارام گرتن
ئۆقرە
و
دان
بە
خۆداگرتن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام گرتن
«مستـ.. لا.» تمـ:
ئارام
بوون
1 و 3 و 4.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئارڤان گرسکرن
باراش
هاڕین
و
لێکردن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارەق گرتن
[ ٢[- ئارەق + گرتن ]]
«عا. کو.»، «مستـ. متـ.»
دروست
کردنی
ئارەق
. تێبــ. ــ١
دروست
کردن
و فرۆتنی
ئارەق
تا
ئەو
دوایانەش
لە
کوردستان
پیشەی
تایبەتی
فەلە
و
جوولەکە
بوو
، موسوڵمانان
بە
ئاشکرا
،
خۆیان
لە
قەرەی
ئەم
ئیشە نەدەدا. شێوەی گرتنی ئارەقی
خواردنەوە
و ئارەقی
گژوگیا
تۆزێ
لێک
جیابوون. ٢-
بۆ
گرتنی ئارەقی
خواردنەوە
لە
پێشدا
ترێ
دە
تەشت
یا
شوێنێکی تایبەتیدا
بە
پێ دەشێلن و دەیپڵیشێننەوە
تا
دەبێتە
تڵپە
و
ئاو
، دایدەپۆشن و
لێی
دەگەڕێن
تا
دەترشێ «تخممر
دەکا
»
ئەو
جار
دەیکەنە مەنجەڵێکی زەلامەوە و
سەری
بە
سەر
پۆشێکی
تایبەت
دەگرن و
بە
قۆر
یا
هەر
شتێکی
تر
هەناسەی
لێ
دەبڕن،
لە
لایێکی
ئەم
سەرپۆشەوە لوولو
یا
مەسینەیەک
قایم
کراوە
دەورەی
ئاوی
ساردە
،
ئەوجار
ئاگرێکی
باش
لە
ژێر
مانجەڵەکە دەکەنەوە،
گەرما
و
تینی
ئاگر
تڵپ
و
تاڵی
ناو
مونجەڵەکە
دەکا
بە
هەڵم
و
بە
لوولەکەدا دەردەچێ،
چونکە
خۆی
گەرمە
و ڕێگای دەرچوونی
سارد
، دەبێتەوە
ئاو
،
تک
تک
ئەتکێتە قاپێکەوە
کە
لەبەر
لوولەکە داندراوە.
بۆ
گرتنی ئارەقی گژوگیاش
ئەم
شێوەیە
بە
کار
هێنراوە و شێوەی تایبەتیش هەبووە:
ناو
مەنجەڵێکی
گەورە
پڕ
دەکەن
لە
گیای
مەبەست
و
ئاوی
کەم
تێدەکەن، دفرێک
لە
ژوورەوە
لە
سەر
گیایەکە دادەنێن و تەشتێ دەخەنە
سەر
مەنجەڵە گەورەکە و دەورەی
قوڕ
دادەدەن و تەشتەکە
پڕ
دەکەن
لە
ئاوی
سارد
هەڵمی گژوگیایەکە
لە
بنی
تەشتەکە
دەدا
و
لەبەر
ساردی
دەبێتەوە
ئاو
کە
دەتکێتەوە
ناو
دەفرەکەی
ناوەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا گرتن
«مستـ. متـ.» ١- سەرەتای
ناسیاوی
و
دۆستایەتی
دەگەڵ
کەسێ
داخستن
. ٢- دوکاندارێک
ڕەچاو
کردن
بو
شت
لێکڕین
یا
یێ
فڕۆشتن.:
وا
دیارە
تازە
ئەم
ئاشنایەت گرتووە ئاشنایەکی باشت گرتووە،
لە
سەوداخۆش دەچێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاقڵ گرتن
«مستـ. لا.»، «عا. کو.»، «مکـ.» تمـ:
ئاقڵ
بڕین
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاهەنگ گرتن
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئاهەنگ
گێڕان
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاهەنگ گرتن
پێکهێنانی
ئاهەنگ
و
کۆبوونەوە
بۆی
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو گرتن
«مستـ. متـ.» کۆکردنەوەی
ئاو
لە
ئەستێڵ
و گوڵدا،
بۆ
ئەوەی
زۆر
ببێ
و کشتوکاڵی پێ بدێرن.
یا
بۆ
هەر
مەبەستێکی تر.: ئاوەکەمان گرتووە،
ئیمشەو
تووتنەکە دەدێرین. //ئاوبەردانەوە. ۲- گوشینی
هەندێ
میوەی
ئاودار
«
ترێ
،
پرتەقاڵ
،
هەنار
و...» و جیاکردنەوەیان
بۆ
خواردنەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو گرتنەوە
«مستـ. متـ.»
بەری
جاری
بوونی
ئاو
گرتن
،
پاش
ئەوەی
کە
بەردرابێتەوە
بۆ
سەر
شوێنێک.
1
2
3
4
5
6
7