ئەستووراییی مل

گردن

ئەستوو: دەستم کە لە سەد جێگە بە سەد وەعدە شکاوە/جەبری نیە ئەم کەسرە هەتا نەیخەمە ئەستۆ «نالی»

«نا.» ئەندامێکی لەشی ئادەمیزاد و گیاندارانی چوارپێ و باڵندانە، سەلک و لەشیان تێک دەکاتەوە ٭گەردن، مل، «بکـ.» ستوو، ستووکور. خستنە ئەستۆ «سەر ئەستۆ» _ «کنـ.» ۱- هەڵاوەسینی دەستێ کە شکابێ و هەڵبەسترابێتەوە، بەملدا. «دەستم لەسەد جێگە بە سەد وەعدە شکاوە» «جەبری نییە ئەم کەسرە هەتا نەیخەیە ئەستۆ» «حەریق» ۲- سەپاندنی کار، تاوان،... بەسەر کەسێکدا: گوناهی دزییەکەیان خستە ئەستۆی، پاش قڕە و هەرایەکی زۆر دە دیناریان خستە ئەستۆی، هێندەیان کار خستۆتە ئەستۆی لە ژێری دەرناچێ. دست د ئەستۆ کردن_ «کنـ.» ۱- ئاشت کردنەوەی یەکێک۲- ئاشت بوونەوە دەگەڵ کەسێک: دەستی دە ئەستۆی کە با هیچی دە دڵیدا نەمێنێ. ۳- نیشانەی خۆشەویستییە: دەستیان دە ئەستۆی یەک کردبوو دانیشتبوون. گرتنە ئەستۆ_ «کنـ.» قبووڵ کردنی کار و فەرمانێک بۆ جێ بە جێ کردنی: نووسینەوەی کتێبــ.ەکەی گرتۆتە ئەستۆ، ئێوە ئەم کارە بگرنە ئەستۆ، پەنجا دینار قەرزداریی فەرهاد بوو گرتمە ئەستۆی خۆم ٭وە ئەستۆ گرتن. ۱- له ئەستۆدان_ «کنـ.»، ئێعدام کردن، سەر بڕین: بیبەن لە ئەستۆی دەن. تێبــ.ینی: جاران سەرپەڕاندان بە شیر، شێوەیێک بووە بۆ ئێعدامی کەسێک، جا چونکوو میرغەزەب شەمشیرەکەی بە دوودەست دەگرت و بە هەموو هێزی خۆی دایدەهێنایەوە و لە ملی کابرای دەدا، وتراوە: «لە ئەستۆی دەن». ۲- لە ئەستۆدان_ «کنـ.» بە ڕاست زانینی قسە یا کردەوەی کەسێک، تەئیید کردن، شایەتی بۆدان: لە ئەستۆی دا و کوتی باپیر ڕاست دەکا، هێندە پیاوێکی چاکە هەرچێکی بیکا و بیڵێ خەڵک بۆی لە ئەستۆ دەدەن. تێبــ.ینی: سەر بۆ لای شانی ڕاست لار دەکرێتەوە و بە لەپی دەستی ڕاست دەکێشرێ بە لاملی چەپەدا، لەوانەیە سەرچاوەی ئەم کارەش هەر بچێتەوە سەر «۱- لە ئەستۆدان» وەک بیهەوێ بڵێ ئەگەر قسەکەی ڕاست دەرنەچوو ئامادەیە لە ئەستۆی بدرێ. وە ئەستۆگرتن_ «کنـ.» تمـ: گرتنە ئەستۆ: نووسینەوەی کتێبــ.ەکەی وە ئەستۆ گرتووە، ئێوە وە ئەستۆتان گرت، م کاری وا وە ئەستۆ ناگرم.

گەردن.

دەستم که به صەد وەعدە له صەد جێگە شکاو،
جەبری نییە ئەم کەسرە هەتا نەیخەیە ئەستۆ

مل، گەردن، سکوور، سکوورت، سکوورد، ستۆ، ستۆە، پشت ئەستۆ: پژمل، ئەستوورایی مل، لەئەستۆی تۆیە: لەملی تۆیە واتا تۆ بەرپرسیاری

«ستـ.»، «مکـ.» ۱- حاڵی کەسێکی لەبەر هۆیەکی فیزیکی ملی ڕاست هەڵ نەچووبێ ٭مل خوار. ۲- «مجـ.» عاجز و پەرێشان، ماتومەلوول. «نۆکەر و تابیعەی کوڕی من پاکی ئەستۆ خوارە» «تحفە: جـ۲- ۲۲۱» ٭مل خوار. ۲- «کنـ.» عاجز و کەچ/۱.

«مستـ. لا.»، «کنـ.» مردن، لە ناو چوون: دەک بە ئەستۆی شکاو بێتەوە «نەیێتەوە».

«مستـ. متـ.»، «کنـ.» زیان گەیاندن بە خۆ، یا خەڵک، وەسەر تەڵە پەڕاندن: ئەوە حەمەیە و دۆغری، ساڵی بە هەزاری چووبێ ئەستۆی خۆی دەشکێنێ، وادەکەی تا ئەستۆمان بشکێنی، هەستن با بڕۆین تا لە خشتەی نەبردووین و ئەستۆی نەشکاندووین.

«ستـ.»، «مکـ.» تمـ: ئەستۆخوار/۲ «ئەستۆکەچە ڕاوەستاوە، حەزرەتی عیسا بۆی پاڕاوە» «تحفە: جـ۲- ۲۴۲».