تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 99
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
سه لایی
[ص ]
(سی لایی - sillayî)
سێ
لایی،
سێ
توێ
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
قەرەلای لایی
(هەو.):گەمەیەکی منداڵانەیە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
لایی
حرف
نشنوی، لجبازی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
لایی
سەرسەختی
،
گوێ
نەبیسی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
لایی لایی
لالایی
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
لایی لایی
لایلایە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
لایی لایی
لای
لایی
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
لایی لایی کردن
لاییدن
،
لالایی
کردن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
لایی لایی کردن
ئوڵۆڵۆکردن. [لایلایەکردن]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
لایی لایی کردن
تَهمیم.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەزارویەک لایی
نگا: هەزارویەک
لایە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەزارویەک لایی
هەزارویەک
لایە
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
لاییدن
[مص.ل ]
(لاییدەن - layîden)
ناڵین
، هەرزەگوتن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
لاییسیتە
لاییسیتە
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
لاییسیتە
laicite
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
لاییسیتە
بە
مانای گەوهەرێکە
کە
پێکهاتە و ڕێکخراوە کۆمەڵایەتییەکان
لە
ئاست
ئایینەکان
دەری
دەبڕن.
ئەم
مەسەلە
لە
دوو
لایەنەوە شیاوی
سەرنج
پێدانە:
یەکەم
، خەمساردی
دەوڵەت
بە
نیسبەت
ئایین
کە
ئەمیش
چەند
مانایەک
لە
خۆ
دەگرێت:
1ــ
بە
واتای
جیاوازی
کۆمەڵگەی نەتەوەیی
لە
کۆمەڵگەی
ئایینی
.
بە
واتایەکی
دیکە
،
جیاوازی
دەزگەی
ئایینی
لە
دەزگەی حکوومی.
لەم
حاڵەتەدا
دەوڵەت
خاوەنی دەسەڵاتی
ئایینی
نییە
و دەستێوەردانی
کڵێسە
بە
هەرشێوازێک بێت
ڕەت
دەکاتەوە و کڵێسەش
هیچ
دەسەڵاتێکی
سیاسی
نییە
.
2ــ
بە
واتای
بێلایەنی
لە
کاروباری ئایینیدا.
دەوڵەت
بۆ
هەموو
ئایینێک
بە
چاوێکی
یەکسان
دەڕوانێ و
بۆ
ئەنجامی مەراسیمی
ئایینی
هەموو
هاووەڵاتیان
بە
شێوەیەکی
بەرابەر
ئازداییان
بۆ
دابین
دەکات.
3ــ
بە
واتای بێدینی و بێباوەڕی
بە
خوا
و
ئایین
بە
شێوەیەکی
ڕەسمی
.
لەم
حاڵەتەدا
دەوڵەت
بە
کارمەندان و کاربەدەستان و فێرکارانی
پەروەردە
ڕادەگەیەنێت
کە
مافی
ئەوەیان
نییە
بانگاشە
بۆ
هیچ
ئایینێک بکەن و
هیچ
مەراسیمێکی
ئایینی
بەئەنجام بگەیەنن.
دووهەم
، خەمساردی قوتابخانەکان
بە
نیسبەت
ئایین
:
لەم
حاڵەتەدا
ڕەنگە
دەزگەی
پەروەردە
هەموو
ئایینێک
پەسند
بکات و ئیماندارانی
هیچکام
لە
ئایینەکان نەڕەنجێنێ
بەڵام
هەر
چەشنە پرۆپاگەندەیەک
بە
قازانجی ئایینێکی
تایبەت
قەدەغە
بێت.
بە
گشتی
لاییک
بە
شێوازی
حکوومەتی
ئەو
وەڵاتانە
دەڵێن
کە
ئایین
و سیاسەتیان
لێک
جیا
کردۆتەوە و
ئایینی
ڕەسمییان
نییە
. سیستەمی
حوکم
لە
گەلێک
لە
وەڵاتانی ڕۆژئاوایی نائایینیە و
لە
نێوان
وەڵاتانی موسڵمانیش تورکیا
کە
خۆی
بە
وەڵاتێکی ئەورووپی دەزانێ،
پەیڕەوکاری
ئەم
سیستەمەیە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
لاییسیزم
لائیسیم
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
لاییسیزم
laicisme
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
لاییسیزم
لەم
چاخەدا بریتییە
لەو
ڕێبازەی
کە
خوازیاری دەرهاویشتنی
بن
بونیاد و ڕێکخراوە کۆمەڵایەتییەکانە
لە
ژێر
دەسەڵاتی ئاییندا.
ئەم
ڕێبازە بزاوتێک
بوو
بۆ
خەبات
لە
بەرانبەر
زۆرداری
و
تەنگ
پێهەڵچنینی
ئایین
و
ڕاوەستان
بەدژی پشکنینی
بڕوا
لە
سەدەکانی ناوەڕاستی ئەورووپا
لە
سەردەمی
ڕینسانسدا. واتای لاییک
لەو
سەردەمەدا
پەیوەست
بوو
بە
پێکهاتەی
کڵێسە
و کۆمەڵگەی مەدەنییەوە. کۆمەڵگەی مەسیحی
بە
دوو
چینی
کلێرک
clerk
و لاییک
دابەش
کرابوو: لاییکەکان
بریتی
بوون
لە
مەسیحی
ئاسایی
و کلێرکەکانیش پێکهاتبوون
لە
کڵێسەییەکان
یاخود
کارمەندانی
کڵێسە
.
ئەم
کارمەندانە
لە
لایەن
کڵێسەوە کاروباری
ئیداری
و پەروەردەیی و کولتوورییان
پێ
دەسپێردراو مووچەی
خۆیان
وەردەگرت.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
لایین
نزد
،
سو
،
طرف
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
لایین
لایەن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
لایین
لایەن
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
لاییک/لادین
Laic
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
لاییک/لادین
لائیک
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
لاییک/لادین
ئەم
زاراوە
لە
ڕیشەی لاتینی laicus (
بە
واتای پابەندیی
بە
خواوەند
) وەرگیراوە.
هەروا
بە
مانای کەسێکی نائایینی و ناڕۆحانییە
کە
هیچ
کاروبارێکی
لە
لایەن
دەزگەی ئایینییەوە
پێ
نەسپێردرابێت و
ڕەمەکی
و
دوور
لە
ئایین
بێت.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جۆلاییکەرە
جاڵجاڵووکە
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پالائیدن، پالاییدن
[مص ]
(پالاییدەن - palayîden)
پاڵاوتن
،
بێژتن
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پالاییده
[ا. مف ]
(پالاییده - palayîde)
پاڵێوراو
، پاڵاوته.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
دوولایی
مرازێکی ئاسنینی
سەر
قوڵفدارە ئالقەڕێزی بەسەر دادەکرێ و
لەسەر
ویشەوە
قفڵ
دەدرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵقەڕێزو دوولایی
ئاڵقەڕێز
مرازێکی
کەمێک
درێژە
سەرەکەی ئاڵقەیەکی پێوەیە لەلایەکی دەرکێی دەخەن و دوولاییش
لە
لایەکی
تر
قایم
دەکرێ
و
سەری
وەکوو
ئاڵقە
وایە
،
کە
بیانەوێ دەرکەی داخەن
سەری
ئاڵقەڕێزەکە لەسەری دوولاییەکەی دەخەن و
قفڵ
لە
ئاڵقەی دوولاییەکەی دەدرێ
بەو
چەشنە
دەرکە
دادەخرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەلقەڕیزدوولایی
دووپارچەئاسنی ناسراوە دەرگایان
پێ
قایم
دەکرێ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرەڵلایی
«حمس.» 1ـ
ئەوەی
له ئینسانێکی
بێ
بەند
و
بار
ڕوودەدا،
کاری
یەکێکی
بەرەڵڵا
. 2ـ
چلۆنایەتی
ناڕێک
و
پێک
لەناو
کۆمەڵدا
که
کەس
گوێی ناداتێ
هیچ
و
هیچ
داب
و
دەستوور
و قانوونێ تێیدا
فەرمانڕەوا
نەبێ
. «عا.» فوضی.:: نازانین
ئەو
بەرەڵڵاییە
تا
کە
نگێ
درێژ
دەبێتەوه.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تیلایی
ڕوانین
بەگۆشەی
چاو
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تیلایی
بە
گۆشەی
چاو
ڕووانین
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
جۆلایی کەرە
جاڵجاڵۆکە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
جیلایی
بافندگی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
جیلایی
جۆڵایی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دولایی
رزه
در
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دولایی
جێگەی
ئاڵقەڕێز
لە
درگادا
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
دوولایی
لووتەوانەیەکە دەدرێ
لە
دەرگا
بۆ
داخستن
و هەڵپێکانی
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
دوولایی
دولایی
،
زرفین
،
زورفین
، زُرافین، زُفرین،
زوفرین
، زوفلین، زُلفین، زُولفین.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
دوولایی
دولایی
. (
کردار
دولایی
)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
دوولایی
جێگەی
ئەڵقەڕێز
لە
داگادا.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
دوولایی
تێپەڕ
(کرداری
تێپەڕ
.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
دوولایی
رَزَّة، زرفِین.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
دوولایی
مُتَعَدّي. (
فعل
مُتَعَدَّي)
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
سیلایی
سیلە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
سیلایی
سیلە
.
1
2
3
4
5