تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



خە موو
(زا.) : مەڕێکە، کە ناو چاوانی خاڵخاڵبێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
خە نجەر باڵە
خە نجە رباڵا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
خە نە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
خە نە
گە ڵایەکی سەوزە دە هاڕرێتەوە و ژنان بۆ جوانی لە سەر و دەست و پێیانی دەگرن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
خە نە بەندان
خە ڵوار
(موک.): کێشێکە بە ئەندازەی 24پووتان
سەرچاوە: نالی
خەفی
نهێنی.

نەظمی « نالیی » میثلی ئاو و ئاوێنە ڕەنگی نییە
دوو ڕووە بۆ سەیری خاطر: یەک خەفی و یەک ئاشکار
سەرچاوە: نالی
خەم
لوول. عەقرەب

زولفەینی بە خەم مار و بە حەڵقەن وەکو عە قرەب
شیعری لەف و نەشرن، چ موشەووەش، چ مورەتتەب
سەرچاوە: نالی
گوڵ خەندەران
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
ئاسکی خەتا(ئاسکی خوتەن)
بڕوانە: ئاسکی مشکی
ئالی خەیر
آرمگان، خوش بخت، فیروزمند.
ئالی خەیر
پیاگخاس. [پیاوچاک]
ئالی خەیر
سعید. (اهل الخیر)
ئوتاخ خەو
آستان، آستانە، خوابستان، خوابگاه، آرامگاه.
ئوتاخ خەو
خەوگا، خەوگە، خاوگە، خوزگە. [ژووری نووستن]
ئوتاخ خەو
مرقد، مضجع، منام. ئوتاغ= ئوتاخ [وشەیەکی تورکیە]. (در ترکی) / ئوتاق= ئاتاخ [وشەیەکی تورکیە]. (درترکی) /ئوتراخ= مەنەر
ئەبلە خەرج
«ستـ.» «مکـ.» کەسێکی پووڵی خۆی بە بێ جێ خەرج دەکا، دەست بڵاو: ئەوەندەی ئەبلە خەرجی کرد تا وا ڕووت و ڕەجاڵ بوو. تێبــ.ینی: هەر دوو کەرتی ئەم وشەیە عەڕەبین، بەڵام شێوەی تەرکیب، جێگەی بەکار هێنان و مەعنای کوردییە و لە عەڕەبیدا هیچ مانایەک نابەخشێ.
سەرچاوە: نالی
ئەوراقی خەزان
گەڵای پایز.

تیژاوی سوروشکم وەکو ئیکسیری سوهەیلە
ڕوخسارەیی زەردم وەکوو ئەوراقی خەزانە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بن خەرمان
دانەوێڵەیەکە کە لەژێر خەرماندا دەچەقێتە زەوی
بن خەرمان
بن خەرمان
[بن جۆخین، بن کۆی خەرمان.]
بن خەرمان
حُصالَة.
بن خەرمان
«نت.» ئەو دەغڵ ودانەیه که پاش هەڵگرتنی خە رمان، له جێ خەرمان دەمێنێتەوه و بۆ کۆکردنەوەی جێ خەرمانه که دەماڵن و خاک و خۆڵی تێکەڵاو دەبێ. * «مک.» بنەپیت.