«نا.»، «کئێر، کعر.، بک،» 1- هەر پارچەیەک له شتێک که لەت و کوت کرابێ. جا ئەم لەتانه هەموویان به قەد یەک بن یا گەوره و چووک، قورس و سووک، و گەوره و چووک، قورس... بن. هەر «جزء» ێک له ئەجزای «کل» ێک.:: دنیا سێ بەشی ئاو و بەشێکی وشکانییه. بەشی زۆری قسەکانی دەربارەی نەخۆشی زەردوویی بوو. 2- نەختێ له شتێ که بۆ چەند کەس تەرخان کرابێ. ئەو نەختەی بەر یەکێکیان دەکەوێ. «عا.»، حصة، سهم.:: بزانن بەشی خۆی چەندی بەردەکەوێ بیدەنێ. بەشی خۆی به زیادەوه وەرگرتووه و هێشتاش ناڕازییه. 3- ڕزق و ڕۆزی. قیسمەت و نه سیب. «بەشی قڕژەی نان و گۆشته»، «یاخوا بەشت هەر دووزمانی بێ». «خوایه ڕازیم به بەشت» .4- پارچەیەک، هێندێک و نەختێک له شتێ که به شەریکایەتی ئی چەند کەسان بێ.:: ئەم ئۆتۆمبێله بەشی خەسرەوی پێوەیه. ئەم خانووه بە شی هەتیوی پێوەیه، بێ ئاگاداری قازی نافرۆشرێ. 5- مەڵبەند، ناوچەی ان هەر هەرێمێکی وڵاتێک:: شاری هەڵەبجه له بەشی شارەزووره، بەشی جوانڕۆ دەکەوێته جنووبی کوردستانی سنه. بەشی موکریان له کوردستانی ئێرانه.

(ست.) ئاواڵە داپچراو،لێک کراوەوە. برینەکەی دەمی بەش کردۆتەوە. تێبــ. -آ) ئەم سفەتە زیاتر بۆ دەمی گیاندار و برین بەکاردێت. ف) من وای بۆ دەچم کە ئەم وشەی دەگەڵ (١-بەش) هەر یەک بن و یەکێک لە مەءناکانی (١-بەش) بێ، چوونکو وەختێ (دەم) دادەپڕێ یا (برین سەری دەکاتەوە، ڕاستتییەکەی ئەوەیە (کل)ێک دەبێتە دوو (جز) سەرەڕای ئەوەش چوونکو زۆر لەم بۆچوونەی خۆم دڵنیا نەبووم وەکوو واحیدێکی سەربەخۆ حیسابم کرد و بە جیا نووسیم.

«ست.»، «مک.» حاڵی گایەکی ناوچاوانی تا سەردەمی سپی بێ، خۆی ڕەنگی چ دەبێ ببێ. «وەک گای بەش وایه» .* «هل.» قەش.2- حاڵی بزنی ناوچاوان سپی. * «مک.، هل.» قەشان. 3- (هل.) حاڵی مانگایەکی ناوچەوان سپی.

محروم از سهم

بێ پار، بێ بەهرە، هیچ پێ نەبڕاو

بەشبڕاو، بەشخوراو، بێ بارە، لێک کراو، دابڕاو._ی: بەشبڕاوی، بێ بارەیی

دەمت (بەش کە) واتە بیکەرەوە

(بەشکردن) واڵاکردن

(بەشبوون) واڵابوون

شتێکە کە دەمی دابێتەوە

کوڵۆڵی چارەڕەش

گیانداری ناوچەوان سپی (ز)

هێندێ لە شتێک کە بردرابێ بۆ یەکێک

بخش، رَسد، بهر، بهره، زون، بون، ساوَو، پَدمه، ب~دوره، بَدَرزه، پژگاله، آب¬خور، آبشخور، پرگاله، طَرف.

مووچه، ڕەسەد، پشک. [پار، پاژ]

سَهم، قِسمة، نِصیب، نِصب، حِصة، کُلثَة، شِقص، جَدّ، جُدَ، حَظّ، حَقّ، بُدَّة، زِدب، عَمَق، خَلاق.

سهم
کفایت
تکه و پاره کردن
وا، توخالی
شوم
دام پیشانی سفید
جز، قسمت
به نسبت خود
متمایل، فام

پار، پێش، بەهرە: ئەگەر ڕەمەزانە و ئەگەر شەشەکانە، بەشم هەر ژەم و دوو نانە، «مەتەڵ»
بەس، تێر: ئەو تۆزە بەشم ناکا
لەتلەت و بڵاوکردن: گۆشتەکە بەش بەش کە و دابەش بکە
ئاواڵە، واڵا
شووم و بێ فەڕ
ئاژەڵی نێوچاوان سپی، نوێڵ چەرمووگ
پاژ، پارچە: دنیا لە پێنج بەش سێ بەشی ئاوە
بەرانبەر، بەگوێرەی: بەش بە حاڵی خۆم حەز ناکەم بێم
واش، ئاماڵ

بەهرە، پشک، پەش، (هەورا) بەر، مل، بڕ، بژە، (بڵ) مووچە، بیەش، بێش، پەیا، پار، (باک) تا، پەیا، جوون، پش، قەت، قسن، پارچەیەکە لە کۆماو کۆمەڵێکی._بوون: بەشکردن، بڕکردن، پاربوون. _کردن: دابەشکردن، پارکرن، پشک کرن، بەشینەوە، بەشکردن، قەتاندن، جۆخینەکه_کردن: بڕکردن._بڕاو: بێ بەش، بەشخووار، بێ بەری، لێککراو._بڕاوی: بێ بەشی، بەشخوواری._دار: هاوبەش،_ داری: هاوبەشی، ووڵاخ، ماڵات، کەڵ یا گامێشێکە نێو چاوانی سپی بێ، (هەورا) چار، قەش، قەشان، قەشقە، مارۆ. ئاوەڵە، کراوەوە بۆ زار پتر بەکار دەبرێ، زار، دەو_کردنەوە: زار داچەقاندن، دەم ئاوەڵەکردن._بوون: ئاوەڵەبوون._کردن: ئاواڵەکردن. بێ_: باڕەنج، ڕەنج بە با چوو، بێ بەهرە، دامنە، بێ بەشکردن: بێ بەهره کردن، ڕەنج بەبا دادان. هێند، بەر، پارچەیەک._ێکی بۆ هێنام: هێندێکی بۆ هێنام، نانەکەی_ێک کردو بەشێکی ماوە: بەرێکی کردووەو بەرێکیشی ماوە. گیانداری ناوچاوان سپی. کوڵۆڵی چارە ڕەش

... ڕستەیەکه، یەکێک له سەرەتا یا دوایی قسەی زیاد دەکا تا ئەو کەسانەی گوێیان له قسەیەتی نەیبەنە سەرخۆیان:: بەش به حاڵی خۆم دەڵێم پیاوی ! درۆزن ڕووی ڕەش بێ.