تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئارەقی ڕەش و شین ڕشتن
[[ مستـ. لا.] ]
تمـ: ئارەقی ڕەش و شین دەدران.
ئارەقی ڕەش و شین کردن
[[ مستـ. لا. ]]
تمـ: ئارەقی ڕەش و شین دەردان.
ئارەقی ڕەش و شێن دەردان
[ [مستـ. لا. ]]
«کنـ.» زۆر ماندوو بوون، زۆر خۆماندوو کردن بە ئیش یا قسە و کاری فیکرییەوە: تا کتێبــ.خانەکەم ڕێکخست ئارەقی ڕەشو شینم دەردا، شاسوار تا مەسەلەکەی جەبری حەل کرد ئارەقی ڕەش و شینی دەردا. «... شیخ سەعیدی سەبیلان چەند ڕۆژێ دوکانی دانەنا، لێمان پرسی ئاغا ! لە کوێ بووی؟ وتی: خێڵێکی جنۆکەی کافر هاتبوون لە دەرەوەی «سابڵاغ» هەڵیا ندابوو، نیازیان خراپ بوو، چوومە گیانیان تا دەفعم کردن ئارەقی ڕەش و شینم دەردا» «بیرەوەری خۆم».
ئاقیقی ڕەش «سەوز
«نتـ.» بەردێکی زەردی مەیلەو ڕەشه، وەک وردە شووشەی بوتڵی شکاو دەچێ، لە تیرەی ئەو بەردانەیە کە لە ئەنجامی ئاگرپژێنی هەندێ کێو پەیدا بوون، زۆر سەخت و ڕەقە و وەک تیغیش دەبڕێ، ئادەمیزادی دەوری بەرد چەک و هەندێ شتی تری «سەر نێزه، کیڕد، سەرە رمب و دەمەداس...» لەم بەردە کە لە گەلێ شوێنی کوردستان دەست دەکەوێ، دروست کردووە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوی ڕەش
جرائمی زۆری گرنگ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوی ڕەش
ڕەشاوێکە کە چووە پەردەی چاوەوە کوێری دەکا و، ئیتر ڕووناک نابێتەوە
ئاوی ڕەش
دەردێکی چاوە، دەڵێن: ئاوی ڕەشی هێناوە
ئاوی ڕەش
«نتـ.» ماکەی دەردێکە کە چاو کوێر دەکا.
ئاوی ڕەش داهاتن
«مستـ. لا.» پەیدا بوونی ئاوی ڕەش لە چاو، کوێر بوون.
ئێسقانی ڕەش بێ
(کن.) بمرێ. جوێنە و ژنان بە یەکتری دەدەن.
ئێسکی ڕەش بێ
(کن.) تم: ئێسکی خواتەوە.
بالووک ڕەش
توته، گُنده، چَخَک.
بالووک ڕەش
نشانه، تووته. [خاڵ. هەروەها: زیادەگۆشتی سەر پێڵووی چاو.]
بالووک ڕەش
سِلَعَة، شامَة، وَذَم.
بەخت ڕەش
سیەبخت
بەخت ڕەش
[[ به‌خت / 1+ ڕه‌ش]
ست.» 1- تم: بەدبەخت. «ڕەشه بەختم بە خەڵک سەگ دەوەڕێ»، «ڕەشەمێ بوو، به من پشیله ‌وە‌ڕی» «پیرە‌مێرد» 2- ئافرە‌تێکی شووی کردبێ و له ما ڵو مێردی ناڕازی بێ. «د‌‌ەک بەخت ڕ‌‌ش خۆی.... بۆ مێردی کردی.» .
جل ڕەش
جل ڕەش
قەڵاخی، قاڵاخی، ڕەش. [جلوبەرگی ماتەم.]
سەرچاوە: نالی
باڕوتی ڕەشۆکی
[[باڕووت + ئی + ڕەش + ئۆک + ئی]]
(نت.)، (مک.) تم: باڕووت.
توه ڕەشه
شاتوو ،تووی ڕەش.
توه ڕەشه
اَلتُّوتُ الأَسوَد.
زەمەق ڕەشتی
زنبەی سفید.
زەمەق ڕەشتی
زەمەق چەرمگ. [سۆسنەسپی]
زەمەق ڕەشتی
زَنبَق، السُّوسَنُ الْآبیَض.
سم ڕەشی
نەخۆشیەکی ئاژەڵە
مەویژە ڕەشە
مەویژە ڕەشە
مێوژە ڕەشە.
مەویژە ڕەشە
وَینَة.
هاج ڕەشک
پەڕەسێلکەی ناوماڵان، حاجی ڕەشک، هاج هەجک
هەنگوورە ڕەشە
سُنسه.
هەنگوورە ڕەشە
ترێ ڕەشه
هەنگوورە ڕەشە
وَین، غِربیب، عُیُون البَقَر.
هەڕگە ڕەشە
شلک، شلکا، بَژَن، لای.
هەڕگە ڕەشە
قوڕەڕشە.