وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سێچکەسڵاوە(بابا)

باپشکێو.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئادەی(بابا)

دادەی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئارەزووی پلەوەر(بابا)

ئارەزووی سەرکەوتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئالیگووشک(بابا)

دەنگ گڕی گەورە، شەویلکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاوڵە(زەن.، بابا.، هەورا)

(هەو)خووریکە، هاوڵە، هاوڵە سێ جوورە: ئاوڵەی بڵاو: خروێرکەی بڵاو._ی خوێنپژ: خروێرکەی خووێن پژ._ی سفت: خروێرکەی سفت، ووردەبرین و زیپکەیەکە لە ئەندامی منداڵان دێتەدەرێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاڵیکۆک(بابا)

ئاڵەکۆک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئزمڕی(بابا)

جوورە ترێیەکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئونیشک(بابا)

کەرە، ڕۆنی کەرە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئووف(بابا)

بڕوانە: ئوف

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئووفە(بابا)

کولک و قوونێرێکە لەئێسکی پەیدا دەبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئێسقان(دەر.، بابا)

ئێسک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئێق(بابا)

قرپ، هێڵنج،(موک) پەنگاو خوواردنەوەی ئاو، ئاو لەبەر ڕۆیشتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەبێ(بابا.، ڕەوا)

دەبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەستێڵ(بابا)

گۆل، ئەستێر

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەسکەنە(بابا)

مەکارە، ئاسنێکی دەم تیژە دارتاشان داری پێ هەڵدەکەنن یا قوڵی دەکەن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەموستیلە(بابا)

ئەنگوستیلەیە، کە بۆ جووانی لەدەست دەکرێ، ئەنگوستیلەی دروومانێ، گە بەرگدرووان لە قامکی دەکەن بۆ ئەوەی دەرزی پێ پاڵ بدەن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەویکە(بابا)

ئەویتر، ئەویدی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەگینا(بابا)

دەنا، ووشەیێکە لەنێوانی دوو ڕستاندا بەکار دێنرێ وا دیار دەکات، کە ڕستەی دووەم ڕستەی یەکەم پووچ دەکاتەوە، وەکوو: تۆ ئەم رۆژنامەیە بخوێنەوە دەنا(ئەگینا)من خۆم دەیخووێنمەوە واتا: کە تۆ نەیخووێنیەوە من دەیخووێنمەوە تۆ لێرە دانیشە، ئەگینا من دادەنیشم. واتە. کە تۆ دانەنیشی من دادەنیشم

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەڵێ(بابا)

دەڵێ، سەرچاوەکەی(ووتن، کوتن، گوتن، گۆتن)ە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەڵێی(بابا)

دەڵێی بۆ پرسیاریشە، وەکوو: ئاخۆ، داخوو

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بابابردۆڵە

[[بابابردوو+ ئەڵە]]

(سمف.) تم: بابردەڵە. تێبــ.- لەم وشەیەدا (و)ی وشەی (بابردوو) دەگەڵ (ئە)ی (ئەڵە) تەرکیب بووە و (ئۆ)ی لێ پەیدا بووە. تەنیا خوالێخۆش بوو مامۆستا گیو ئەم وشەیەی لە (مەهاباد)ا نووسیوە.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

بابان

ناوە بۆ قەڵەمڕەوی بابان

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

بابان

ناوە بۆ بەرەی فەقێ ئەحمەدی دارەشمانە کە ساڵەهای ساڵ فەرمانداری کوردستان بوون

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

بابان

باوان

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

بابان

خانه پدری
منطقه و عشیرتی در شهرزور کردستان

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

بابان

ماڵەباب: بابانت شیوێ
مەڵبەند و هۆزێک لە شارەزوور و ئەردەڵان

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بابان

[[باب + ئان]]

(نت.) ماڵە باوکی ئافرەتێک. تێبــ.- آ) ئەم وشەیە ئەگەرچی لە باری زمانەوانییەوە جەمعی (باب)ە، بەڵام بەم مانایە دەکار ناکرێ و ناگوترێ: (بابانی ئەفراسیاو هەمووی پیاوی چاک بوون) و بۆ ئەم مەبەستە (باب و باپیر)، بەکاردیت. ب) ئەم وشەیە بەم مانا مەجازیەشی کە بە تەواوی وەکوو حەقێکی لێهاتووە، تەنیا بۆ ئافرەت دەگوترێ. * باوان.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بابان

باوان، ماڵی دایک و باب. بنەماڵەیێکی پادشایی کورد بووە، لەم دوواییەدا لە شاری سلێمانی و خاکی شارەزووردا، کە لە بەرەی فەقێ ئەحمەدی دارەشمانه و لە بنچینەدا موکریانین باپیرە گەورەی وان، کە ناوی بوداغ سوڵتانە، ئێستا ئارامگای لە باشووری شاری سابڵاغێیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بابان ئاوا

ئافرەتێکە خاوەندکەس و کاربێ

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بابان وێران

(سمف.) کەسێکی ماڵە بابی وێران بووبێ. تێبــ.- ئەم وشەیە لە ناو ئافرەتاندا دەکار دەکرێ و شەرتیش نییە کە ئەو ژنەی بەم سفەتە ڕووی قسەی تێدەکرێ بە ڕاستی تووشی بەڵایەکی وا بووبێ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بابان وێران

(ڕەوا)بابانکۆر، ماڵەدایک و باب و کاوول، ژنێکە بێ کەس و کار بێ

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بابانت خرا (پ) بێ

(کن.) تووک و نزایە و تەنیا لە ناو ژناندا باوە، گەلێ جار هەر وەکوو قسەیەکی ئاسایی دەگوترێ و لە دڵان گران نایە، بەڵام لە کاتی دەمەقاڵی و شەڕە دەندووکێدا بە (جنیو) حیساب دەکرێ و شەڕەکە بەتین تر دەکات. * بابانت شیوێ، بابانت کوێر بێتەوە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بابانت شێوێ

(کن.) تم: بابانت خرابێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بابانت کوێر بێتەوە

(کن.) تم: بابانت خرابێ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بابانی

جوورە پارچەیێکی جووان و نرخدار بووە بە ناوی خانەوادەی بەرزی بابانەکانەوە ناو نراوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بابانە

(باک)باوینی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

باباپیارە(هەورا)

زڕباب

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

باباڕەخ ئەلهە مەزانی

مەلا ئەنوەری مائی دەڵێ_هەستیارێکی کورد بووە

سەرچاوە: نالی

بابای عەییار

وەک له ئەفسانەدا ئەیگێڕنەوە کابرایەک بووە له دەستە و دائیرەی ئەسکەندەری مەکدوونیدا، ئارەزووی لە کێ بووبێ بچێتە شێوەیەوە، چووەتە شێوەیەوە.

که دیتم شەکڵی صەد ڕەنگی، گوتم: بابایی عەییارە
که بیستم لەفظی بێدەنگی، گوتم: شەیپووری شاپوورە

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

حجر باباغوری

[ا. مر. ع ]

(هەجەری باباغوری - heceri babaxûrî)

بەردی سلێمانی.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان