تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەخت وەرگەڕان
[[ بەخت+وه‌‌رگه‌ڕان]]
مست. لا.»، «مک.» چەواشەبوونی ئەحواڵی کەسێک لەباشی ڕا بۆ خەراپی.::دە‌‌ک ڕەببی تەخت و بەختی و‌رگەڕێ
1-بەخت
[[په: به‌خت]]
هێزێکی نادیاره، ئادەمیزاد له زۆر کۆنەوه بۆ خۆی ڕەچاو کردووه و لای وایه هەر چاکه و خراپەی بەسەری دێ لەو هێزەوەیه.
2-بەخت
نمس.» تم: بەخت کردن، تێبــ.ینی: آ) بەلای منە‌وه ئەم وشەیه و «بەخشین» و «بەشینەوه» و «پەخش» و «بەش» هەموویان له سەرچاو‌‌یەکەوە کەوتوونەتەوه و لە ڕێگای گۆڕان و گەشە کردنا به قۆناغی زمانی «پەهلەوی» دا تێپەڕیون که قۆناغی پێش قۆناغی ئێستای زمانی کوردییه و لێک ترازاون و هەر لکەی ڕچەی تایبەتی خۆی گرتۆتە پێش و مانای جۆربەجۆریان هێناوەته گۆڕ. ئەم وشەیە و «1- بەخت» له سیغەی مەفعوولی ئا‌وێستاییدا «بەخته» ماونەوه و تۆزێ گۆڕانیان بەسەردا هاتووه و ماناکەشیان دژ وەستاوه. ب» ئەم وشەیه به تەنیایی لەزمانی کوردیدا دەکار ناکرێ و به هۆی فیعلی مساعدی «کردن» مەسدەری «بەخت کردن» لێ داتاشراوه.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەخت
تالع و ناوچەوان و بەش
بەخت
بَخت، هور، آورَند، ماراب، تاخیره، سَرنوشت، فرشته، ستاره، اختر.
بەخت
چاره، سەرنویشت، نگین، فریشته، هەساره. [چارەنووس، ئیقباڵ، تاڵە]
بەخت
اِقبال، طالِع، بَخت، حَظّ، نَصِیب.
بەخت
ئیغباڵ، سعود
پەیمان و بەقا: عەرەب بێ بەختن سۆزی خۆ نابەنە سەر
پەنا، داڵدە: ئەز دێمە بەختێیە
خەرج، مەسرەف: ئەو ماڵەی هەموو بەخت کرد
بەخت ڕەش
سیەبخت
بەخت ڕەش
[[ به‌خت / 1+ ڕه‌ش]
ست.» 1- تم: بەدبەخت. «ڕەشه بەختم بە خەڵک سەگ دەوەڕێ»، «ڕەشەمێ بوو، به من پشیله ‌وە‌ڕی» «پیرە‌مێرد» 2- ئافرە‌تێکی شووی کردبێ و له ما ڵو مێردی ناڕازی بێ. «د‌‌ەک بەخت ڕ‌‌ش خۆی.... بۆ مێردی کردی.» .
بەخت کردن
[[ 2- به‌خت + كردن] ]
مست. مت.» له دەست دەر کردنی شتێک، ماڵی خۆ بێ جێ تەخشان پەخشان کردن، دۆڕاندن لە قومارا. ئەو هەموو ماڵەی بۆ بەجێ مابوو ساڵێ وەرنەسووڕابۆوە هەمووی بەخت کرد. هەزار دیناری بە پۆکەر بەخت کرد.
های بەخت
بسته به شانس
لاتاری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
های بەخت
بەختان
بَخت آوَر، آورَنده.
بەختان
[بڕیاری چارەنووس.]
بەختان
طالِع، حُکم الطّالِع.
بەختان
بدشانسی
بەختان
تووش بوونی نەهات: خوشکم چ بکەم ئەوەش لە بەختانمە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەختدار
بەختدار
بَختور، بَختوَر، خوش بَخت.
بەختدار
خوەشبەخت. [بەئیقباڵ، بەختەوەر]
بەختدار
ذُو اِقبالٍ، سَعدُ الطّالِع.
بەختدار
خوشبخت
بەختدار
بەئیغباڵ، بەسعود
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەختداری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەخترمە
وڵاخێکە کە بەرەڵا بووبێ بەهۆی گلان یا کوژرانی سوارەکەیەوە
بەخته
بَخته. (گوسفند چهار ساله.)
بەخته
چوار خرت. [(مەڕی چوارساڵه.)]
بەخته
جَذَع.
بەخته
«نا.» 1- «بەرخەنێرێکی لەدوو ساڵان گەور‌‌تر بێ.» «جێد.»، ل- 14». 2- «بەران و سابرێن» «خا. ب1، ل-142». 3- «بەران، خرت، سابرێن.» «معر.. کشت، ب1. ل-42.» 4» مک.» به ڕانی خەسێنراو.
بەخته باران
[به‌خت/1+3-ئه/2+باران/1]
نت.»، مانگی «مایس» دەکەوێته «نیسان» و حوزەیران، سی و یەک ڕۆژه. سێەم مانگی بەهار.. تێبــ.ینی: بۆیه ئەم ناوی لێندراوه چونکوو خۆی لەو مانگانه نییه به شێوەیەکی ئاسایی بارانی تێدا ببارێ، بەڵام ڕێی دەچێتی ببارێ و ڕێشی تێدەچێ نەبارێ، بارین و نەبارین بە بە‌خته.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەختڕەش
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەختکردن
خەرجکردن و بڵاوکردنەوەی دراو