تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



برش
[[؟]]
«نا.»، «مک.» ١- توێژێکه ڕەنگی مە یلەو شینه- هێندێ جار هەر شین شینە و جار جارەش شینێکی کاڵی مەیلەو سپی- وەکوو کوڵکه یا لۆکەیەکی زۆر شی کرابێتەوه، وایه، لەشوێنی نمدار، لەسەر نان، پتەنیر، ماست و هەندێ میوه پەیدا دەبێ. *کەڕوو. تێبــ.- ١) زانستی تازە ئەو ماددەیه لە ڕێزی کۆمەڵێ گیای بێ ڕەگ و ڕیشه بەناوی قارچک دادەنێ و پەنسیلین لەو ماددەیه کە به زمانی فڕەنسی «پێنسێلیۆم» ی پێدەلێن، دەگیرێ «تم: لاڕووس- ٦٨٠» ب» لە زاۆر کۆنەوه لە کوردستان، بۆ چاک کردنەوەی برین و کوان له برشی نان کەڵک وەردەگیراوه. دەگێرنەوه مەحموود پاشای جاف ئەسپێکی زۆر باشی هەبووه، شانی بریندار دەبێ و هەرچی دەرمانی دەکەن چانابێتەوه، ڕۆژێ کابرایەکی کوردی خێڵەکی دێ کە چاوی پێدەکەوێ دەڵێ: چەند نانێک بەگەرمی بکەنه «نردوو»، دایپۆشن هەتا برش هەڵدێنێ ئەوسا نانه برشاوییەکان لە برینی شانی ئەسپەکه دەنێ، بە ماوەیەکی کەم چاد بێتەوه. ٢- «مج.» ناڕ حەتی و تەنگەنەفەسی لەبەر گەرما یا تە نگی جێگا.
برش هەڵاتن
[[برش/٢+هه‌ڵ+هاتن]]
«مست. لا.»، «مک.» تەنگەنەفەس و ناڕەحەت بوون لەگەرمان و تەنگە بەری جێگا..* پیش هەڵاتن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برش
[ا. مص ]
(بوریش - buriş)
بڕین، جیاکردنەوەی شتێک له شتێک به کێرد یا قەیچی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برش
[ا ]
(بوریش - buriş)
قاژ، لووز، کوپین، کووز.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برش
( (بورش - burş))
شلەی به گۆشت و کەلەرم. سووپی رووسی، قەزاتمه.
برش
کەڕوو، ئەو کەفە شینەی دەکەوێتە سەر ترشاو و نانی کۆن، کەڕەکیفە
ناحەز و ناشیرین: ڕەش و برشە
هەناسە و هێز: پەک چەند گەرمە، برشم هەڵات
برش هەڵێنان
[[برش/١+هه‌ڵ+ێنان]]
«مست. لا.»، «مک.» پەیدا بوونی برش لەسەر نان و شتی دیکه.* کەڕوو هەلێنان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
خوش برش
[ص ]
(خوش بوریش - xûş buriş)
جلی جوان بڕاوی رێک دوراو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برشان
[ا. ج ]
(بەرشان - berşan)
پەیڕەوان، موریدان، دەروێشان.
برشاوی
[برش/١+٢-ئاوی]]
«ست.» حاڵی هەرشتێکی کەڕووی هەڵێنابێ.:: ئەم نانه برشاویانه چن داتان ناوه؟.پرتەقاڵەکان هەموویان برشاوین کەڵکی خواردنیان پێوەنیه.* کەڕواوی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برشتن
[مص. م ]
(بیریشتەن - birişten)
برشته
[[په‌: بریشته‌ك]]
« س.»، «مک». نانێکی باش برژابێ و گوڵی کردبێ. تێبــ.- ١» ئەم وشەیه لە مەسدەری «براشتن = برژاتن» ەوه هاتووه که لە لەهجەی باکووریدا ماوه و له لەهجەی ناوەندیدا بۆتە برژاندن. ب» لە موکریان، تەنیا وەکوو سیفەت بۆ «نان» دە گوترێ، بە ڵام له لەهجەی باکوریدا «براشتی وەکوو «بریشەک» ی پەهلەوی بۆ ەموو شتێ لەشوێن «برژاو» ی ناوەندی بەکاردێت:: گۆشتی براشتی، مریشکی براشتی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برشدن
[مص. ل ]
(بەرشودەن - berşuden)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
برشهەڵاتن
تەنگەنەفەس بوون و پیشهەڵاتن لە گەرماندا
برشهەڵاتن
تەنگەنەفەس بوون و پیشهەڵاتن لە گەرمان، نان و یا چێشتەکە برشی هەڵێناوە واتا لەبەر کۆنی و یا لە گەرمان کەڕووی هەڵێناوە یا لەبەر بوغ و هەڵم
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رشته برشته
[ا. مر ]
(ریشته بریشته - rişte birişte)
شه عریه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
خبرشدن
[مص.ل ]
(خەبەر شودەن - xeber şuden)
دانەبرشکە
گندم برشتە، گندم بودادە.
دانەبرشکە
دانە ، دانە برێژکە.[برێشکە، گەنمی برژاو.]
دانەبرشکە
مُحَمَّص.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابرش
[ع - ص ]
(ئەبرەش - ebreş)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بورابرش
[ص ]
(بووری ئەبرەش - bûri ebreş)
بەرشە، ئەسپی سوور که خاڵی سپێ تێدابێ.
بۆبرش
بۆکەڕوو، نان و گۆشت و ئیتر