تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستوور
شتێکە کە تەنک نەبێ
ئەستوور
کوڵوفت، قۆل، قەڵەو. [قەوی، بەرانبەری باریک. (وشەیەکی کرماجیە.)]
ئەستوور
ئەستوور
کُلُفت
ئەستوور
[[پهـ: ستەور، ستەپر]]
«سـ.» ۱- هەر جسمێکی «بعد» ی سێیەمی هەبێ//تەنک، باریک: ئەم چنارە هێندە ئەستوورە باوەشی تێ وەرنایە. ئەم دزوە ئەستوورە بە کونی دەرزییەکەوە ناچێ، کتێبــ.ێکی ئەستووری پێ بوو، تەختەکەی هێنابووی زۆر ئەستوور بوو. ۲- «مجـ.» زۆر، گەورە: حەمە قددۆی مۆسڵێ دەوڵەمەندێکی ئەستوور بوو، لە پێنجوین بەفرێکی ئەستوور باریوە، ئەو ساڵە سێڵاوێکی ئەستوور لە مەهابادێ هات. «... ڕووی کردە کۆڵانی سێهەم، لەوێ تەماشای کرد دووکەڵێکی ئەستوور بە هەوادا دەچێ» «قزڵجی: پێکەنین- ۱۸». تێبــ.ینی: ژابا ئاوێستایی ئەم وشەی بە «ستەبرە» نووسیوە «تمـ: ژابا- ۹» و مووبەد ئازەر گوشەسب لە «بخشی از فرهنگ اوستا و تطبیق آن با فارسی و کردی» دا «ل- ٦٦» بە «ستەئۆرە» ی دەزانێ.
ئەستوور
(هەو)ئەستاوور. ئەستێوور
ئەستوور بوون
«مستـ. لا.» ۱- ئاوسان و هەڵمسانی لەش یا ئەندامێکی لەشی ئادەمیزاد و هەندێ گیاندارانی تر، لە ئەنجامی نەخۆشی دەروونی و کوان و ئەو جۆرە شتانەدا: جیرانەکەمان زۆر نەخۆش بوو ئەمڕۆ ئەستووریش بووە، ئەو ساڵە نەخۆشیی ماڵات داکەوتبوو هەر مەڕ بوو ئەستوور دەبوو و بە لادا دەهات. تێبــ.ینی: لە کوردەواریدا وا بڵاوە کە ئەگەر لەبەر چاوی یەکێکی چڵێس و نەوسن شتێ بخۆن و بەشی نەدەن ئەستوور دەبێ. ۲- «کنـ.» قەڵەو بوونی ئادەمیزاد: تەماشای! دەتکوت شەمی شایی بایییە، چۆن ئەستوور بووە.
ئەستوور(باک)
ستوور، ستوورکوور، ستۆکوور، تیر، قەوی، قانج، هەقەتی،(کەل.، لو.، هەورا) کڵفت، کوڵوفت. کانە، چتێکە تەنک نەبێ
زۆپ ئەستوور
کنایه از فرمانروای ستمگر
زۆپ ئەستوور
برێتی لە دەسەڵاتداری زاڵم
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
قین ئەستوور
کەسێکە کە ڕقی هەستا درەنگ دابمرێتەوە
قین ئەستوور
کسی که خشمش دیر فرونشیند
قین ئەستوور
کەسێ کە درەنگ لە تووڕەیی خاودەبێتەوە
قین ئەستوور
کەسێکە ڕقی زۆر هەستابێ و درەنگ دابمرکێتەوە
لێو ئەستوور
لچ قەوی٬ لچن
هەفک ئەستوور
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستووران
لۆکە و خۆرییەکە کە ئەستوور ڕێسرابن
ئەستووران
ریس کُلُفت
ئەستووران
ریسی ئەستوور کە دەکرێتە گوریس
ئەستووران
[[ئەستوور+ئان]]
«نتـ.» ۱- ڕیسی ئەستوور «لۆکە، خوری،...» کە بۆ شتی هەڕەمە «گوریس، تووربێن...» بڕیسرێ و گوێ نەدرێتە سافی و بێ گرێ و گۆڵی: کچم تۆ جارێ نازانی هەر ئەستووران بڕێسە تا فێر دەبی. //باریکان. ۲- «مجـ.» قسە و کاری ناڕێک و ناپوخت و بێ ڕێ و جێ.: ئەم کابرایە ملی لێناوە ئەستووران دەڕێسێ خۆشی نازانێ دەڵێ چی.
ئەستووران
لۆکەو خورییە کە ئەستوور ڕێسرابێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستوورایی
عاستی ئەستووری شت
ئەستوورایی
کُلُفتی
ئەستوورایی
ڕادەی ئەستووری: ئەستوورایی دارەکە دووهامێز بوو
ئەستوورایی
[[ئەستوور+ئایی]]
«نتـ.» ۱- دووری دوو ڕووی گەورە و پانی هەموو جسمێک لە یەکتر «بچووکترین- بعد- لە نێوان دووڕووی جسمێکی پتەو». ۲- محیتی هەموو جیسمێکی ئەستوانەیی «دار، کۆڵەکە، لوولە...» ۳- ئەو شوێنەی کە شوێنەکانی تری جیسمێک لە چاویا باریکتر یا تەنکتر بن: ئەستوورایی ئەم کتێبــ.ە ۱۲سانتیمەترە، بە ئەستوورایی باوەشێک، کونی ئەسپەرە دەبێ لە قەدەر ئەستوورایی دەسکی پێمەڕە بێ.
ئەستوورایی
پۆزایی، ڕاستی ئەستوورایی چتێکی
ئەستووربوون
آماسیدن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستوورک
ئەستوورک
[[ئەستوور+ئک]]
«نتـ.» جۆرە نانێکی ئەستوورە. «بە گیان و دڵ لە ڕەببی خۆت دەخوازی» «زگت پڕ بێ لە ئەستوور و پیازی» «مەل: گمـ- ۳۰»
ئەستوورک
کوللێرەی نانی،(فە)پەپک
ئەستوورکە
[[ئەستوورک+ئە]]
«نتـ.» تمـ: ئەستوورک.
ئەستوورکە
کوللێرەی نانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستووری
ئەستووری
[[ئەستوور+ئی]]
«نتـ.» ۱- ئەستوورایی موتڵەق. تێبــ.ینی: جیاوازی ئەم وشەیە دەگەڵ «ئەستوورایی» لەوەیدایە کە ئەمەیان «مطلق» ە و ئەوەیان «معیین و محدود»، ۲- نەخۆشییەکە «وەکوو لە کوردەواریدا مەشهوور بوو، بەڵام لە ڕاستیدا نەتیجەی هەندێ نەخۆشیی دەروونییە دیاری دەدا» تمـ: ئەستوور بوون.
پشت ئەستووری