تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



«ـ ئار
«پبـ.» پاشبەندێکە ئەم مەبەستانە پێکدێنێ: ١- دەگەڵ ڕیشەی هەندێ مەسدەران تەرکیب دەبێ و دەیانکا بە ئیسمی مەسدەر: پرسیار، دیدار، کردار، کوشتار. ٢- بە دوای ڕیشەی مەسدەرەوە دەنووسێ و دەیکا بە فاعیل «ناو یا سفەت» : فڕوشیار، کڕیار. ٣- بە دوای ڕیشەی مەسدەرەوە دەلکێ و دەیکا بە ناو: بڕیار، زانیار، مردار. ٤- لە ڕیشەی هەندێ مەسدەر سفەتی مەفعولی ساز دەکا.: گرفتار. ٥- دەگەڵ ناو تەرکیب دەبێ و ناوێکی تازەی لێ پێکدێنێ: بنار، ژەنگار. تێبــ. ـ لە هەموو ئەو حاڵەتانەدا کە بەشێکی وشە تازەکە ڕیشەی مەسدەر بێ یەکەم پیتی نیشانەی مەسدەر رەگەڵ وشە تازەکە دەخرێ: کڕین: کڕ «ڕیشە» + ی «یەکەم پیتی نیشانەی مەسدەر + ئار «پبـ.» = کریار. کوش «ڕیشە» + ت «یەکەم پیتی نیشانەی مەسدەر» + ئار «پبـ.» = کوشتار.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئار
ئار
ئارد، دەغڵی هاڕیاوی ئامادەی نان
جێگە: نزار یا نسار: جێی نسێ، هەوار: جێی هەوا، شار: شوێنی گەورە
ئاگر: زستانان ئار و ئەز
ئار
گۆیا یەکێک بووە لە ڕزگاربووەکانی کوولاک تۆفان، هێندێکیش دەڵێن کوڕی نووحییە. ئاگر، ئاوور، ئارد، هارد. (هەورا): خۆزگە
ئار و مۆرە
آهار و مهرە، نشاستە ومهرە.
ئار و مۆرە
نشاسە و مۆرە. [نیشاستە وئامرازی نیشاستە ساوین بە کاغەز و پارچەدا].
ئار و مۆرە
تنشیە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ ئار
بێ ئار(بێعار)
بێ شەرم، ڕووداماڵراو._ی، بێعاری: بێ شەرمی، ڕووداماڵراوی
شەش ئار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارا
وتەیەکە دەنووسێ بە دوای هێندێ وشەوە، مەبەستی ئارایش و جوانکردن دەگەیێنێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارا
ئارا
«نا.»، «مکـ.» ١- پەیوەندی دۆستایەتی و ناسیاوی دوو کەس داگەڵ یەکتر: حەسەن و شیڕکۆ ئارایان پێکەوە نییە. ٢- «مجـ.» حەز کردن لە خواردەمەنی یا هەر شتێکی تر: نەوزاد دەگەڵ پەنیر ئارای نیە «حەزی لێ ناکا و نایخوا»، کاک جەمال دەگەڵ مریشک ئارای باشە «حەزی لێ دەکا». ٣- نێوان، مابەین، دووری دوو شت لە یەکتر. تێبــ. ـ ئەم وشەیە لە ئەسڵا بە مەعنای سێیەم «دووری دوو شتی مادی لە یەکتر» بووە، بەڵام بەرەبەرە جێگەی بۆ ئەوانی تر چۆڵ کردووە. لە زمانی لاتیندا AREA بە جێ خەرمان کوتراوە و هەر ئەم وشەیە لە زمانی ئینگلیسیدا هەیە و بە «مەساحەت، مەڵبەند، داڵانی تەنگی درێژ کە لە ناو ماڵەوە بچێ بۆ ژێرخان و ژێر زەمینان» دەکوترێ، لە تورکی ئازەربایەجانیدا هەر بە مەعنای سێیەم وەرگیراوە * پەیوەندی، نێوان. هس.: ئاران.
ئارا(باک)
ئایا، ئەرێ، ئامرازی بانگ کردنێیە، ڕازێنەوە. بە دووایی ووشانەوە دەنووسێ وەکوو جیهان ئارا، ڕەزم ئارا، نەمجومەن ئارا
ئارابخا
ناوی کۆنەی شاری کەرکووکێیە
ئاراز
ڕوبارێکە لە سنووری ئێران و ڕووسیا
ئاراز
ڕووبارێکی گەورەیە دەکەوێتە سنووری کوردستان و یەکێتی سۆڤیەت
ئاراس
بڕوانە: ئاراز
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاراستن
خستنە پشت گوێ
ئاراستن
ڕازاندنەوە. (زا)خستنە پشت گووێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاراستە
شتێکە کە بەرانبەر بە شتێکی تر کرابێ، (ئاراستەکردن) بەرانبەر کردنی شتێک بە شتێک بۆ تێگرتنی
ئاراستە
آراستە، زیبا، زیوا، ایور، ایواز، ایوازە، ایواژە، بررە، پدرام، پیراستە، آمادە، آمودە.
ئاراستە
بەدەق، ڕازیاگەوە. [ڕازاوە]
ئاراستە
مزین، محلی، منجد، مهیا، محسن.
ئاراستە
چیزی را متوجه کسی کردن
ئاراستە
ڕووی شتێک بەرەو کەسێک کردن: تیرێکی ئاراستە کرد، تۆمەتێکی ئاراستە کردم
ئاراستە
ڕازاوەوە، ڕازیاگەوە، بەدەق