حیسابی داهاتی نیشتمانی و بەرهەم (NIPA). بریتییە لە زنجیرەیەك حیساب كە خەرجی، داهات و بەرهەمی سەرلەبەری وڵات بۆ ماوەی چارەكە ساڵێك یان ساڵێك هەژمار دەكات.

نێونجی بەرهەم. بریتییە لە سەرجەم بەرهەم یان ئاوتپووت كە بەسەر بڕی سەرچاوەیەكدا دابەش دەكرێت. بۆ نموونە، نێونجی بەرهەمی كرێكار بریتییە لە سەرجەم بەرهەم دابەشی سەر بڕی سەرچاوەی كرێكار و ئەمەش بۆ سەرچاوەكانی تر ڕاستە.

چەماوەی لێكچووی بەرهەم (یان هاوبڕ). ئەو هێڵەیە كە لە وێنەدا دەرفەتە جیاوازەكانی تێكەڵاوكردنی سەرچاوەكانی ئینپووت كە بە هۆیانەوە بڕێكی دیاریكراوی بەرهەم دەخاتە ڕوو، نیشان دەدات.

كۆبەرهەمی ناوخۆ، ڕواڵەتی (یان GDP ڕواڵەتی). بریتییە لە بەهای سەرجەم بەرهەمی كۆتایی (final output) بەپێی نرخی ئێستای بازاڕ كە لە ماوەیەكی دیاریكراو لە ناو وڵاتێكدا بەرهەم دەهێنرێت.

كۆبەرهەمی ناوخۆ، ڕاستەقینە (یان GDP ڕاستەقینە). بڕی ئەو شمەك و خزمەتگوزارییانەیە كە لە ماوەی ساڵێكدا لە وڵاتێك بەرهەم دەهێنرێت. GDPی ڕاستەقینە بریتییە لە GDPی ڕواڵەتی كە بەرزبوونەوەی نرخی تێدا هەژمار كراوە، واتە بەرزبوونەوەی نرخی تێدا ڕاست كراوەتەوە.

كۆبەرهەمی نیشتمانی، ڕاستەقینە (یان GNP ڕاستەقینە). بریتییە لە GNPی ڕواڵەتی كە هەڵاوسانی تێدا هەژمار كراوە، واتە هەڵاوسانی تێدا ڕاست كراوەتەوە، بۆ نموونە، GNPی ڕاستەقینە یەكسانە بە GNPی ڕواڵەتی كە دابەشی دیاریکەری GDP دەكرێت. ئەمە لە ڕابردوودا چەمكێكی بنەڕەتیی هەژماركردن بوو، بەڵام ئێستا لەجیاتیی ئەوە كۆبەرهەمی ناوخۆ بە كار دەهێنرێت.

داهات یان دەسكەوتی سنوورەكیی بەرهەمی (MRP) (سەرچاوەیەك). داهاتی سنوورەكییە كە جارانی بەرهەمی سنوورەكی دەكرێت. ئەمەش ئەگەر كۆمپانیا 1 یەكەی زیاتری سەرچاوەیەك بكڕێت و بیخاتە گەڕ و یەكەی زیاتری بەرهەمهێنراو بفرۆشێت، ئەوا داهاتی زیاتری لێ دەكەوێتەوە.

تیۆریی بەرهەمی سنوورەكی لەمەڕ دابەشكردن. ئەو تیۆرییەی دابەشكردنی داهاتە كە لە لایەن جۆن بی كلاركەوە خراوەتە ڕوو. بەپێی ئەم تیۆرییە هەر سەرچاوەیەكی بەرهەمدار بەپێی بەرهەمە سنوورەكییەكەی (پارەی) بەر دەكەوێت.

پوختەی بەرهەمی نیشتمانی (NDP). بریتییە لە GDP كە بڕی سوانی (پاشەكەوتی سوانبڕی) شمەكی سەرمایەی لێ كەم دەكرێـتەوە.

جیاوازی لە بەرهەمدا، بەرهەمهێنانی شمەكی لێكچووی جیاواز، بەرهەمهێنانی شمەكی جیاواز. بوونی ئەو تایبەتمەندییانەیە كە وادەكات شمەكی لێكچوو شوێنگرەوەیەكی تەواو نەبن بۆ یەكتر (واتە شوێنگرەوەیان كەمترە لە شوێنگرەوەیەكی تەواو، یان تا ڕادەیەكی زۆر شوێنگرەوەی یەكترن). بۆ نموونە، جیاوازیی شوێن وادەكات كە جۆرە لێكچووەكانی بەنزین بە نرخی جیاواز، واتە لە نرخی شوێنگرەوەی ناتەواودا بفرۆشرێن. ئەو كۆمپانیایانەی كە بەرهەمی لێكچووی جیاواز دەخەنە ڕوو، لێژیی چەماوەی خواستیان سەرەوخوارە، نەك وەك چەماوەی خواستی ئاسۆیی ڕكەبەری تەواو.

بەرهەم، نێونج. ئاماژەیە بە نێونجی بەرهەم.

بەرهەم، سنوورەكی. ئاماژەیە بە بەرهەمی سنوورەكی.

تەرجەمەناسیی ڕاڤەکاری بەرهەم-بین

سەرجەم بەرهەم (یان ئاوتپووت). سەرجەم بڕی شمەكی بەرهەمهێنراوە كە بە یەكەی فیزیكی وەك بووشڵ بۆ گەنم، تۆن بۆ پۆڵا، یان ژمارە بۆ سەرتاشین هەژمار دەكرێت.

laberhem, berê helke tî.

ber, berhem, encam hel- berî, soxî. ' - DAIRY •.. : şîremenî, spiyayî.