تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتش بس
[ا ]
(ئاتەش بەس - ateş bes)
ئاور بەست، لە زاراوەی سوپاییدا دەکاتە هودنەو راگرتنی شەڕ،
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أبرَقَ بسَيفِه
أشاربه / شمشێرەکەی ڕاوەشان. هێمای پێکرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إستَبسَلَ
أظهر القُوَّة والشجاعَة. إستَقتَلَ / ئازابوو. ئازایەتی نوان. جەربەزە بوو. کۆڵی نەدا.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بس
بڵۆسکی ئاش
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بس
بستی گیاندار
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بس
[ا ]
(بەس - bes)
بس
بۆست، بست، لەسەری تووتە تا سەری قامکە گەورە بە بڵاوی، بنکس، بنکوس
بس
بستی گیاندار. بلۆسکی ئاشی، بستی ئاشی
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَسَّ
فَتَّتَز حَطَّم / وردی کرد. وردوخاش بوو.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
تأنَّق في لَبسِه
لَبِس الأنیق. أظهر الأناقة / جلی جوان و کەشخەی لەبەر ئەکرد. خۆی قۆز ڕائەگرت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
جِبس
حُبصّ / گەچ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
جِبس
أجبَس. جبان / ترسنۆک.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
جِبس
سەرچاوە: شیرینی نوێ
جِبس
فاسق / داوێن پیس. چاولەدەر. بێئابڕوو.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حَبس
كُبت. إعاقة. مَنع / قەدەغەکردن. نەهێشتن. ڕێلێگرتن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حَبس
حَجز المال / دەستگرتن بەسەر ماڵ و داراییدا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حَبس
سِجن. مكان الحَبس / بەندیخانە. گرتووخانە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حُبسَة
إحتباس أو تَغَدُّر الكلام / زمان بەستران.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بستن
[مص - م ]
(بەستەن - besten)
بەستن، بەستنی ئاو، پێچەوانەی کرانەوه.
بسته لێدان
[[نبسته؟+لێدان]]
«مست. لا.» بە دوو پەنجەی دۆشاومژە «قامکی شاده» ی هەردووک دەستان، یا به قامکه گەوره و دۆشاومژەی دە ستێک، له سەر هەوای مووسیقا و هەڵپەڕکێ دەنگ دەرخستن.* «مک.» چەقەنه لێدان. «سن.» پل تەقاندن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دانش بسیج
[ص. فا ]
(دانیش به سیج - danis besic)
زانست خواز، کوکەرەودی زانست.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
در بستن
[مص.م ]
(دەربەستەن - der besten)
1- بسته
[[بست + ٥-ئە/١]]
«نت.»، «مک.» 1-شیشێکی ئاسنی درێژ و پانه له بەرداشی بنەوه دێته دە ر و دەچێته ناو «تەور ه» وه و بەرداشی سەرەوه دەسووڕێنێتەوە. *«سیه.» بلووسک. بڵسک، بڵۆسک. 2- پارچه ئاسنێکی پانه «4ر5 سانتیمتر» و درێژایی به پێی پێویست، بەسەر ئاورگ و تەندوورا ڕایەڵ دەکرێ و مەنجەڵ و و دیزه و ئەو جووره شتانەی دەخرێته سەر. 3- ئەنجامی کاری بستەلێدان. هس.: «بست، بستەک» ی باکووری «تم: ژابا- معین، فەرەنگ، ب1، ل- 567» به مانای شیشی گۆشت برژاندن.
2- بسته
[[محر: یۆنانی= پیستاکیۆن]]
«نا.»، «مک.» بەری دارێکه و دەخورێ، وەکوو بادام و.... وایه له هەندێ شوێنێ کوردستان دە چێندرێ و له داری قەزوان موتوربەی دەکەن.* «کئێر.» پسته. «کعر.» فستق.
3- بسته
[[؟]]
«س.» حاڵی کەسێکی باکی لە هیچ نەبێ،:: بڕۆ له ئێمەوه بسته به چدەکەی بکه. *بەڕەڵڵا، ئازاد، سەربەست.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أبرَقَ بسَيفِه
أشاربه / شمشێرەکەی ڕاوەشان. هێمای پێکرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
ألاحَ بِسَيفه. بسلاحه بثوبه. لَمَّعَ به
ڕایوەشان. هەڵی ئەسووڕان.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إستِبسال
بَسالَة. بُطولة. شجاعَة / ئازایەتی. نەترسان.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إستَنَّ بِسُنَّةِ
عمل بها / ڕێبازێکی گرت. پەیڕەوی کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إكتِتاب (بأسهم. بسندات)
شِراء / کڕینی بەش.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إكتَتَب (بأسهم. بسندات)
إشتری / بەشی کڕی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
احرام بستن
[مص - ل ]
(ئیهرام بەستەن - ihram besten)
پۆشینی جلکی حەجێ و چوونە نێو کەعبە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
باحَ بَسَريرَة نَفسِه
فَتَح قَلبَهُ. رَوّح عن صدره / سکاڵای خۆی کرد. چی پێبوو دەریبڕی، هەڵیڕشت.
باڵا بستە
[[باڵا/١+ ب‌ست +٥- ئە/١]]
(ست.، نت.)، ئادەمیزادی کورتە باڵا (باڵای بە قەدەر بستێکە)، (عا.)، قزم.
بدی و بسان
دادو بسەد، دان و ستاندن
بسات(ئەردە)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بسارده
[ا. مف ]
(بەسارده - besarde)
زەوی ئاودارو ئاماده بۆ چاندن، کێڵراو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بساط
[ا - ع ]
(بیسات - bisat)
ڕایەخ، هەر شتێ رابخرێ وەکو فەرش و سفره.