(بورج - burc)

بورج، قوللەی دیدەوانی و پاسەوانی سەر قەلاتان.

(بورج - burc)

مزڵگەی رۆژ له ئاسمان، مانگی ساڵ.

خانه، خان، بَخش، خُهر، غوشاد. (خانەی شیر، خُهر بَره= بُرج اسد، بُرج بَرە)

ماڵ، بەش. [پاژ، مەنزڵ، کەلوو: مەنزڵگەی خۆر لە ئاسمان. (کەلووی شێر، کەلووی شەک )]

بُرج، قِسمَة.

برج
برج
برج

مزڵگەی ڕۆژ لە عاسمان
مانگی ساڵ
قۆنگرەی قووتی قەڵا

«نا.»، «سیه.» ١-ژوورێکی خڕی ئەستوانەیی یا چوارگۆشەیه که جاران لەسەر شوورەی شار و ئاوایی و کۆشک و قەڵای میران دروست دەکرا و سەرباز و چەکدار بۆ پاسەوانی یا بەرگری هێرشی دووژمنان تێیدا دادەنشتن. *«مک.» بورج،، قولله ٢- هەر بەشێک له ١٢ بەشی داییرەی «منطقە البرج» که بە ڕای ئەستێرەناسانی کۆن، «هەتاو» هەرمانگە ی بەیە کێ لەم ١٢ بەشەدا تێدەپەرێ، هەر بەشەی ناوێکیشیان لێناوه که مانگی تەقویمی شەمسییه. تێبــ.- ئەستێرەناسەکانی کۆن ئەم ١٢ برجانەیان بەسەر چوار عونسری «خاک، با، ئاو، ئاگر» دا بەش کردووه و هەر سێ برجیان داوه به یەکێک لەو عنسورانه. ناوی ١٢ برجەکان بەو جۆرەی کە دابەش کراون بەم جۆرەیە: ١- برجی ئاوی که میجازیان سارد وتەڕه: سەڕەتان «قڕژاڵ»، عە قرەب «دووپشک» حوت «نەهەنگ». ب- برجی ئاگری کە گەرم و ئیشکن: حە مل «بەرخ»، ئەسەد «شێر»، قەوس «کەوان». ج- برجی بای کە گەرم و تەڕن: جەزا «جمکه»،میزان «تەرازوو»، دەلو «دۆڵچه» د- برجی خاک سارد و ئیشکن سۆر «گا»، سونبوله «گوڵە لەنم» »، جەدی «گیسک». *«مک.» بورج ٣- هەر بەشێک لە بەشەکانی ئاخر مانگی زستان تێبــ.- لە کوردەوارریدا ئاخر مانگی زستان دەکە نه چەند بەش و هەر بەشەش ناوێکیان لێناوه، ژمارەی بەشەکان و ناوەکانیان به جێگا دەگۆڕێ، له موکریان بەم جۆرەیه: خاتوزمهەریز-یا- شینی برایان. سێ شەشی هەیاسی «سێ شەش». گیسکی بەلەس. سەرمای پیرێژنێ -یا- پیرێژن «بەردە لعەجووز» *«مک.» حیساب. بورج. هس ١-بۆ وشەی «برج» بە گشتی، بورگ له زەمانەکانی فەرهەنگی دا بە تایبەتی ئەڵمانی ک بەدوای ناوی شارانەوه دێت: پێترسبوورگ، هامبۆرگ.ماگدبۆرگ، لۆکزامبۆرگ. ٢-لە وشەی «بوورژوا» یا «بورجوازی» دا که مانای «خەڵکی شار» ه دەنگی «ژ» بەپێی دەستووری زمان لەدەنگی «گ» پێکهاتووه.

بورج، کەلوو، کۆنگرە، قۆنگرە، گۆنگرە، (باک) باروو، دژ، تیتاڵک، بورگ، بوشەڕکردن._ی ئاسمانی، وەرز، ساڵ دوازدە مانگە هەروا دوازدە بورجەو هەر بورجێکی بەرابەری مانگێکی شەمسییە. کۆشک و تالار