جنگ افزار

ڕەخت و ئەسپابی شەڕ

«نا.» ۱- پایە و کۆڵەکەی هەموو شتێک، هەر شتێکی بە بێ ئەو، کارێک یا مەسەلەیێک جێ بە جێ نەبێ و سەر نەگرێ.: ئەرکانی نوێژ، ئەرکانی دەوڵەت. «زەعیف بێ خوا نەخواستە ئیعتقادت» «بە ئایین و بە ئەرکان و بە ئەتوار» «ڕەزا_۲۳» ۲- ئەرکانی حەڕبە و کورت کراوەتەوە.: ساڵی ئەرکانی «ساڵێکە کە ئۆردووی عوسمانی لە ژێر فەرماندەیی براییم پاشای ئەرکانی حەڕەبدا، لە مەڵبەندی مەهابات دەگەڵ عرووسان شەڕی کردووە.» ۳- ناوە بۆ پیاوان.: ئەرکانە شەلی نانەوا لە کانێسکان بوو. ئەرکانی جەیش_ [عا.]، «نتـ.»، «کعر.» ئیدارەیەکە لە وەزارەتی جەنگ یا بەرگری وڵاتاندا، لە وەختی شەڕ و ئاشتی فەرمان دەدا بە بەشەکانی هێزی چەکدار و چاوەدێریی جێ بە جێ کردنیان دەکا. ٭ئەرکانی حەرب «لە دەوری عوسمانیدا»، «کئێر.» ستادی ئەڕتەش. ئەرکانی حەرب_ [عا.]، «نتـ.» ۱- تمـ: ئەرکانی جەیش. ۲- هەر ئەفسەرێکی بە دانستە بۆ هەڵسووڕاندنی ئیشی دایەرەی ئەرکانی حەرب پەروەردە کرابێ. «ئەرکانی حەربی هۆردووی شەشەمین» «وەزیری عێڕاق محەمەد ئەمین» «سەلام- ۱۹۵» ٭ «کئێر.» ئەفسەری ستاد.

گۆشەکان.

چ مەککە؟ دار و بەردی قاعیدەی ئەرکانی ئیسلامە
چ طەیبە؟ ماء و خاکی مائیدەی ئەنواری ئیمانە

کەسێکە کە ئەرکی زۆر بێ

کەسێکە یا فەرمانێکە ئەرکی زۆر بێ

کارێکی گرینگی مەبەست کە بە یەکێک بسپێردرێ

ئەرک

کارێکی گرنگی مەبەست، کە بەکەسێکی بسپێرن. کووانوو، ئاگردان

political duty

تەکلیف (ئەرکی سەرشان) بە کردەوە یان خۆپاڕاستن لە بە ئەنجام گەیاندنی کردارێک دەگوترێ کە بەپێی یاسا فەرمان درابێت یان نەهی لێکرابێت. بەڵام تەکلیفی سیاسی، بە «ئەرکی هاووەڵاتی بۆ گوێڕایەڵ بوون بە یاسا» ئاماژە دەکات. ئەم ئەرکە لە بنەڕەتدا هێمایەکە بۆ گوێڕایەڵی و سەرسپوردەگی بە «دەسەڵاتێکی سیاسی» تایبەتەوە.
باسە سەرەکییەکانی فەلسەفەی سیاسی ئەورووپا بریتی بوون لە: 1ــ چۆنیەتی و هەڵومەرجی پەیدابوونی ئەم ئەرکە. 2ــ سنوورەکانی ئەم ئەرکە. بۆ وێنە لەسەر ئەم بۆچوونە کۆنە کە پێی وابووە ئەم ئەرک و تەوزیمە لە لایەن خوا یان سروشتەوە بە ئینسان ڕاسپێردراوە، گریمانەی جیاواز لەسەر تیۆری پەیمانی کۆمەڵایەتی ئاڕاستە کراوە. بیرمەندانێکی وەک هیووم، ئوستوارت میل هێگل و گرین، پێیان وابوو کە ناکرێ مرۆڤ کوتومت بەرعۆدەی وەها ئەرکێک ببێت بەڵکوو ئەو ئەرکانە بەپێی بەهاگەلێک کە لە کۆمەڵگەکان سەرهەڵدەدەن، ئەخوێندرێنەوە.

تکلیف سیاسی