تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاگرە
جۆرە یارییەکی دوو دەستەیییە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاگرە
جۆرە برینێکە بە دەموچاو هەڵدەپەڕێ
ئاگرە
آتشک، آبلەفرنگی، آتش پارسی، باد فرنگ.
ئاگرە
هەوڵەفەرەنگی. [ئاگرۆگ: زیپکەی چەناگە و دمووچاو].
ئاگرە
جمرە، النارالفارسیة.
ئاگرە
آتش پارسی
باد گرم آفت مزروعات
ئاگرە
[[ئاگر + ە ــ ئە/١]]
«نتـ.» ١- نەخۆشێکی تایبەتی پێستە، زیاتر مناڵ تووش دەبن، لە پێشدا لالغاوە و چەناگە دادەگرێ و پاشان دەپەڕێتە جێگای تر. ئەو شوێنانەی کە تووش دەبن زیپکەی ورد دەر دەکەن و زنچکاوێکی زەردیان لێدێت* ئاگرەکە، ئاورە. تێبــ. ــ پێش بڵاو بوونەوەی دوکتور و دەرمانی تازە، لە کوردەواری ئەم نەخۆشییەیان بەم جۆرە چارەدەکرد: ا» ترشاوێکی خەستی سماقیان دەگرتەوە و ڕۆیان دەکردە سەر ئەرز، دەستی دەکرد بە کەف و کوڵ، کەفەکەیان لە برینەکان دەدا ویشکی دەکردن. ب» شوانێکی حەوت ساڵ شوانی کردبێ، بە ئەستێ و بەرد چەند پڕیشکێک ئاگری لەسەر برینەکان دەکردەوە، لایان وابوو چاک دەبێتەوە، رەنگە ئێستاش لە گەلێ شوێنی کوردستان هەر بام جۆرە چارەی بکەن. ٢- تمـ: ئاتەشەک «تمـ: هبێد: ل- ١، مخـ: جـ ١، ل ــ ١٨».
ئاگرە
ئاتەشەک، ئاوورە، ئاگرۆکە، ئاگرەکە، هەوڵەفەڕەنگی، جوورە برینێکە بە دەم و چاوی منداڵان هەڵدەپەڕێ. جوورە یارییەکی دوو دەستەییە. جوورە نەخۆشیێکە لە کشتوکاڵان دەدا گەڵایەکانی زەردو ووشک دەکات و لە ناوی دەبا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بن ئاگرە
هەویرێکە دەخرێتە بن ئاگر تا دەبرژێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ژێر ئاگرە
بن ئاگرە
سەرچاوە: نالی
ئاگرەسوور
کینایەیە له گورج و گوڵیی و دەستوبرد.

پەیامت هات و پەیکت ڕۆی، خەیاڵم نارد و نەیگەییێ
ڕەسووڵم کەوتە ڕێ، گرتی، هێنای وەک ئاگرەسوورە
ئاگرەکە
نگا: ئاگرە
ئاگرەکە
ئاگرە
ئاگرەکە
[[ئاگر+ ١- ئەک/ ١ ـ ە ــ ئە/ ١]]
«نتـ»، «هلـ.» تمـ: ئاگرە/١.
ئاگرەکە(دەر)
شەرا، گرەیێکە بدات لە مەرەزەو لەناوی ببات
ئاگرەگڕە
[[ئاگر + ە ــ ئە/١ + گڕ + ە ــ ئە/ ١]]
«نتـ.» ئاگرێکە بە سووتەمەنێکی وەکوو «گوێنی» کرابێتەوە، کە هەر گڕی هەبێ و سکڵ نەخاتەوە. تێبــ. ــ مناڵان کاتێ ئاگرێکی وا دەکەنەوە بە دەوریدا هەڵدەسووڕێن و چەپڵە لێدەدەن و ئەم گۆرانییە دەڵێن: «... ئاگرە گڕەی خۆمانە...» * ئاورەگڕە.
ئاگرەگیان چوون
آتش بەجان سدن، تندشدن.
ئاگرەگیان چوون
ئاڵۆزبوون، توون بوون. [ڕەش داگیرسان]
ئاگرەگیان چوون
اشتعال، احتداد، اضترام، اغتیاظ.
ئاگرەگیرە
دەستەچیلە، قولەچیلکەو پووش و پەڵاشێکی ووشکە بۆ ئەوەی بە ئاووری دایگیرسێنن و لە شووێنێکەوە ئاگری بۆ جێگایەکی تر پێ بگووێزنەوە
ژێرئاگرە
افروزنه