تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 19
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گایە
فاخته
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گایە
کاپڵ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گایەر
کننده
،
فاعل
جماع
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گایەر
ئیلاقەکەر،
گانکەر
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گایەل
رمهٔ
گاو
، گلهٔ
گاو
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
گایەل
گاگەل
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گایەل
گائەل
،
گاگەل
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
زنگایەتە
نگا:
زنگایش
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
زنگایەتە
زنگایش
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سەگایەتی
کنایه
از
حقەبازی و دغلی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سەگایەتی
برێتی
لە
فێڵبازی
و ناراستی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فیۆدالیزم/دەرەبەگایەتی
فئودالیسم/ملوک الطوایفی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فیۆدالیزم/دەرەبەگایەتی
Feudalism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فیۆدالیزم/دەرەبەگایەتی
ئەم
زاراوەیە
لە
ڕاستیدا قۆناغێکی دیاریکراوی مێژووی وەڵاتانی ئەورووپییە (سەدەی 9
تا
13 زایینی). فیۆدالیزم، سیستەمێکی کۆمەڵایەتییە
کە
تیێدا دەسەڵاتی
سیاسی
لە
نێوان
موڵکدارە گەورەکان
دابەش
بووە
و بنەماکانی
ئەم
سیستەمە
لەسەر
ئابووری
گوندیی و
پێوەندی
ئاغا
و
ڕەعیەت
دامەزراوە.
ئەرباب
یا
فیۆدال
بە
تەواوەتی بەسەر موڵک و
زەویوزار
و ئامرازەکانی بەرهەمهێنانی ڕەعیەتەکاندا
زاڵ
بوو
.
ئەم
زەویوزارانەش بەزۆری
لە
لایەن
پادشای
ئەو
سەردەمەوە
بە
فیۆدالەکان دەدرا ئەمانیش
لە
بەرانبەر
سوود
وەرگرتن
لەم
زەوییانە ناچاربوون
لە
کاتی
پێویست
بۆ
پاراستنی
وەڵات
و کاروباری
سەربازی
لەناو
ڕەعیەتەکانی خۆیاندا کۆمەڵێک
جەنگاوەر
بۆ
پادشا
دابین
بکەن. فیۆداڵەکان
لە
چوارچێوەی
کاری
خۆیاندا دەسەڵاتێکی بەرفرەوانیان
بووە
و
لە
کاروباری
ئابووری
و ڕامیاریدا
سەربەخۆیی
تەواویان هەبووە.
جگە
لەوەش لایەنگرییان
لە
ڕەعیەتەکانی
خۆیان
دەکرد.
سەرهەڵدانی فیۆدالیزم
لە
ئەورووپا دەگەڕێتەوە
بو
پاش
هەڵوەشانەوەی
ئیمپراتۆری
شارلمانی
لە
811
تا
742.
پاشان
هێزە ناوچەییەکان
بە
دەسەڵات
گەیشتن
،
خەڵکی
شار
و دێهاتەکان
کە
لە
بەرانبەر
هێرشی
بێگانە
دۆژ
دامابوون،
تەنیا
ڕێگەچارەیان
ئەوە
بوو
کە
پەنا
ببەنە
بەردەم
زۆرداران و فەرمانڕەوای ناوچەیی و
خۆماڵی
.
بەم
پێیە ئەربابی
ئەو
ناوچانە، بوونە
تەنیا
پارێزەری
ئەوان
و ئەمەش
بووە
هۆی
پاوەجێبوونی سیستەمی فیۆدالی
لە
ئەورووپای
ڕۆژاوا
بۆ
ماوەی
پتر
لە
3
سەدە
.
زۆربەی توێژەران پێیانوایە
کە
ئەم
سیستەمە
تەنیا
تایبەتە
بەو
قۆناغە
مێژووییەی ئەورووپا و
نابێ
بۆ
لێکدانەوەی کۆمەڵگەکانی
دیکە
کەڵکی
لێ
وەربگیردرێت.
بەڵام
هەندێکیش
لەسەر
ئەم
باوەڕەن
کە
بەهۆی وێکچوویی و هاوشێوەیی
هەندێ
لە
هۆکارەکان (
بۆ
وێنە
پەرشوبڵاوبوونی
دەسەڵات
و هاتنەکایەی
دەرەبەگ
و ئەربابی ناوچەیی)،
دەکرێ
زاراوەی فیۆدالیزم
بۆ
ئەم
وەڵاتانەش
بەکار
ببرێ.
مێژووی فیۆدالیزم
نیشانی
داوە هەرکاتێک
لە
کۆمەڵگەیەکدا
ئەم
مەرجانەی
خوارەوە
ئامادە
بن
، فیۆدالیزم
بە
ئاسانی
لەو
وەڵاتەدا
گەشە
دەکات:
1ـــ
شێوازی
سەرەکی
بەرهەمهێنان
، کشتوکاڵی بێت.
2ـــ
کۆمەڵگە
لە
نێوان
هۆز
و عەشیرەی
جۆراوجۆر
دابەش
بووبێت،
بە
چەشنێک
کە
پێوەندی
ئابووری
و کەلتووری و
مێژوویی
نێوانیان
سست
بێت.
3ـــ
پێوەندی
نێوان
هەرێمە جۆراوجۆرەکانی
وەڵات
بە
هۆی
جوگرافی
یا
…
سەخت
و
دژوار
بێت.
4ـــ
یەکیەتی
ئابووری
وەڵات
تووشی
ترازان
بێت
یا
بە
هۆی
نەبوونی
یەکیەتی
ئابووری
،
یەکیەتی
سیاسی
وەڵات
لێک
بترازێت.
5ـــ حکوومەتی
ناوەندی
نەتوانێ هاووەڵاتیانی
خۆی
لە
بەرانبەر
هێرشی دوژمنانی ناوخۆیی و
دەرەکی
بپارێزێت.
ئابوور
و کەلتوور و
سیاسەت
و مێژووی نێوانیان
سست
بێت و
لێک
بترازێت.
سەرچاوە:
برادۆست (کوردی - کوردی)
نێوفەرهەنگایەتی
لێککاری
فەرهەنگی
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سێ بەگایە
گاو
یدکی
برای
شخم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سێ بەگایە
گای
سێهەم
بۆ
نۆرەپێ
کردن
لە
کێڵانی زەویدا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کۆترەگایە
کبوتر
چاهی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کۆترەگایە
کۆترە
شینە