(ڤیللا - vîlla)

ڤێللا، ماڵی هاوینەی جوان، کۆشک و تەلاری هاوینە.

(ڤەیلان - veylan)

سەرگەردان، گومڕا، دەربەدەر، وێڵ.

(فە.): هاوار کردن٬ قیژاندن

(ڤەیلانج - veylanc)

جۆرە شیرینییەکە.

ئاوەدانیی.

فەرقێکی نەکرد نەفسی نەفیسم بە عینایەت ،، وەحشیی لە ویلایەت
لەم گۆشەیی وێرانەیە هەر مامەوە وەک بووم ،، وەیشوومی وڵاتم

جەمعی وەلەدە واتە کوڕ.

جەننەت پڕی ویلدانە، خادیم هەمو غیلمانە
خانم کە تێدا حۆرین، یەکسەر هەموو حەسنا کچ

زنگولەهای کوچک کە بە کودک آویزند

(ڤەیلە - veyle)

تەنگانە و گرفتاری، فەزیحەت، ریسوایی، ئابڕوچوون.

(ڤیلە - vîle)

فەرتەنەو ئاژاوە.

چهارده مادەی ویلسون

Fourteen points

لە ڕێکەوتی 18ی ژانوییەی 1918 تۆماس وودرۆ ویلسۆن (1869-1959) سەرۆککۆماری ئەو کاتەی ئەمریکا، بەیاننامەیەکی دەربارەی ئامانجەکانی دەوڵەتانی یەککەوتوو (لە شەڕی جیهانی یەکەم) بڵاو کردوەوە کە بە چواردە مادەی ویلسۆن ناوی دەرکردووە ئەم چواردە مادە بریتین لە:
1ــ ڕاوەستانی سیاسەتی نهێنی و مۆرکردنی پەیماننامەی ئاشکرا بۆ ئاشتی.
2ــ ئازادبوونی هاتوچۆ لە دەریاکاندا.
3ــ لابردنی کۆسپی گومرگی و لەبەرچاوگرتنی یەکسانی و ئازادی لە بازرگانیدا.
4ــ کەمکردنەوەی چەکەکان.
5ــ چارە سەرکردنی دادپەروەرانەی کێشە ئیستیعمارییەکان.
6ــ چۆڵکردنی خاکی سۆڤیەت.
7ــ سەربەخۆیی دووبارەی بەلجیکا.
8ــ چۆڵکردنی فەڕەنسە و گەڕانەوەی «ئاڵزاس و لورن» بۆ ئەم وەڵاتە.
9ــ پێداچوونەوە بە سنوورەکانی ئیتاڵیا.
10ــ خودموختاری بۆ کەمایەتییەکانی نەمسا ـــ مەجارستان.
11ــ چۆڵکردنی خاکی سێربستان و مۆنتێ نێگرۆ و ڕۆمانیا و چارەسەرکردنی دادپەروەرانەی کێشەکانی باڵکان.
12ــ سەربەخۆیی ناوخۆیی نەتەوەکانی سەر بە ئیمپراتۆری عوسمانی و نێونەتەوەیی کردنی تەنگاوی داردانێل.
13ــ دامەزرانی دووبارەی دەوڵەتی پۆڵۆنیا.
14ــ دامەزراندنی کۆمەڵی نەتەوەکان.

در حال احتضار

گیانەڵاو، سەرە مەرگ

«نتـ.»، «مکـ.» دوا پەلەقاژەی ئینسان لەگەڵ مەرگ، کە ئیدی دەنگی دەرنایە و چەند جار دەم دادەچەقێنێ و تەواو دەبێ٭۱- ئاوزەنگی، ئاوزینگ، ئاوەزینگ. سەرەمەرگ، گیانەسەر، گیانەڵڵا. تێبــ.ینی: لە ناو کوردەواری کە ئینسانێک گەییشتە ئەم حاڵەتە، ئاوی بە دەمەوە دەکەن، زۆرتر لۆکە دە ئاو هەڵدەکێشن و دەیچۆڕێننەوە ناو دەمی، ڕێی تێدەچێ ئەم ناوە و هاوتاکانی کە «ئاو» لە تەرکیبیاندا هەیە لەو کارەدا کەوتبنەوە، ئەمە گومانێکە بەڵام بە لای خۆشمەوە سستە.

ئاوزینگ، هەوزینگ، ئاهو هەناسەی هەرەدووایی دوواگیان، سەرەمەرگ، گیانەڵلا، گیانەڵاو.(کۆ) خەلیلی، جوورە ترێیەکە

ئاکۆیان

گیایەکی تیژ و توندی بۆندارە

گیایەکە، زیاتر لەدەم جۆگە و ڕووباران دەڕوێ، گەڵای وەکوو گەڵای «شەدانە» وایە و گوڵی مۆرە و بە هێشوو، تامی توند و تیژە وەکوو ئاڵەت، بۆنی توندە.

گیایەکی تیژو توندی بۆندارە

هەزبیە کێڤیلە، نەعنای کێوی، جاترە

ئەموستیلە

(نت.) تم: ئەنگوستیلە.

ئەنگوستیلە

انگشتری

کلکەوانە، هەنگولیسک، ئەنگوشتەر

(نت.) تم: ئەنگوستیلە.

ئەنگوستەویلە

ئەموستەویلە

«نت.»، «سیم.» تم: باییلکه.

پەپوولە پایزە

گل قاصدک، قاصدک