«مست، مت.» 1- پۆشینی عەبا و چارشێو و دەسماڵی ژنانه.::ئافتاو عەباکەت بەسەرداده و بچۆره ماڵی فەریده خان و بڵێ تا ئێره تەشریف بێنێ. دەسماڵێکی بەسەردادابوو دەتگوت پەڕی مێشییه. 2- به چەپۆک لە سەری کەسێک دان.:: وەها توند به سەری دادا ئاوری له چاوان دەرپەڕی. 3- هێرش بردنه سەر دوژمن:: نیوه شەوێ بە سەرماندادان نەمان هێشت جووقەواریان لێ دەرچێ.

«نفا.» کەسێک یا شتێک یا ڕووداوێک که ئەو ەی لێ ڕەچاو بکرێ پێشی بەڵا بگرێ «وەکوو: سە دەقه، نەزر، خێر و خێرات» و له مرۆڤ دووری خاتەوه.* بەڵاگێڕ، بەڵاگێرڕەوه.

(ریداء - rida’)

جبه، عه با، باڵاپۆش.

(ره دائه ت - reda’et)

گه نده ڵ بوون، خرابوون، خراپی.

(ره دداس - reddas)

پیاوی به ردهاوێژ.

«نت.» دەفرێکی تایبەتییه، زەمانی پێشوو له دیو ەخانی پاتشایان و ئەمیر و گەورەپیاوان دایان دەنا و بخووریان تێدا دەسووتاند.

«نت.»، «سن.» تم: بوخچە بگەردانی.

، «مست، مت» 1- هاندانی دوو یا چەند کەس یا چەند دەسته ئینسان یا گیانداری تر و بەگژ یەکیا کردنیان:: ئەو قسانەت بۆیەیه تێکمان بەردەی. 2- «مج» فیتنەیی کردن.

(دەرد ار - derdar)

دەنگی دەهؤل.

(دوردانه - durdane)

مروارییه کانه.

(دوروغ پەر¬داز - durux perdaz)

درؤزن.

(دەست بەردار - dest berdar)

وازهینەر، دەست هەلگر.

(دست گه ردان - dest gerdan)

دهستاو ده ستکردن.

(دیف کردار - div kirdar)

دیوکردەوه.

(كولاهـ بەردار - kulah berdar)

دەستبڕو کڵاوچی.

(ئاب گەردان - abgeradan)

ئاو گوردان، کەوچکێکی گەورەی لە مس دروستکراوە ئاوی پێ لە مەنجەڵێکەوە بۆ مەنجەڵیکی دی دەگوزانەوە.

(ئاتەش گەردان - ateş gerdan)

سەبەتەیەکی بچووکی لە تەل دروستکراوە، چەند کۆڵۆ خەڵوزو ئاگری تێدەکەن و لە هەوادا بایدەدەن تا ئاگر بگرێ.

«نتـ.» ئامرازێکە لە تەلی باریک دروست دەکرێ، وەکوو پیاڵەیێکی کون کون وایە کورتە زنجیرێکی تێدەخرێ، خەڵووزی تێدەکەن و چەند پشکۆ ئاگری دەخەنە سەر و هەڵی دەسووڕێنن تا دەگەشێتەوە دەبێتە سکڵ. زیاتر بۆ سازکردنی ئاگری سەماوەر بەکاردێت * تاوڵەمە «تو.».

(باک) فێڵ، فرت و فێڵ، فەن، چڤ، داو، تەڵە

گرد آسیاب گرفته
کنایه از خود را متهم کردن

تۆزی ئاش گرتوو
بریتییە لە تۆمەت بۆ خۆ کردن. دەڵێن: فڵان دە هیچدا نەبوو بەڵام خۆی ئارداوی دەکا

«ستـ.» حاڵی کەسێکی تۆزی ئاشی لێ نیشتبێ و سپی بچێتەوە. ● «شانی خۆی ئارداوی دەکا» «کنـ.» ئەو کەسەیە کارێکی نە کردبێ، بەڵام وای نیشان بدا کردوویە. ئەو کەسەی لە هیچی نەبوو خۆی تاوانبار پیشان دەدا.

دەم و پل

ئەو ئاردەیە کە بەرداشت لە سووڕانەوە دا فڕێی دەدا

جای بیرون ریختن آرد از آسیاسنگ
لبه آسیا سنگ
کنایه از طرز سخن گفتن