تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 55
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلان
گلان
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلان
تلخواردن
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
تلان
[ص ]
(تەلان - telan)
قەڵەو
،
زۆز
قەڵەو
توندو
تۆڵ
. خەپه.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
تلان
تلَو
بازی
. (
دو
نفری
از
سرازیری
پشت
سر
هم
گردو
رها
کنند،تا اینکه گردوی یکی
از
ایشان
به
یکی ازگردو
های
رها
شده
بخورد
که
همه
را
می
برد
.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
تلان
تلێران
،
گلان
،
گلێران
،
خلان
،
خلێران
. [تیلێن
به
گوێز
.(دوو
کەس
له لێژاییەکەوه
به
شوێن
یەکدا
گوێز
تلێره دەکەنەوه،هەتا
گوێزی
یەکێکیان
دەدا
له گوێزه
تلێر
کراوەکان و
هەمووی
دەباتەوه.) ]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
تلان
اِستِداء ، مُساّاة
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
تلان
غلتیدن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
تلان
تل
خواردن
،
گلان
،
لەسەر
لا
گەڕان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تلان(ئەردە)
گلان
،
تلخوواردن
،
تلدان
،
تلانەوە
، تلیران،
تلانەوە
،
گلێران
،
خلان
،
خلێران
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
تلانْن
گرداندن
، گردانیدن،
غلتاندن
، غلتانیدن، غالاندن، غالانیدن،
تلو
دادن
،
چرخ
دادن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
تلانْن
آگستن،آگشتن،آغشتن،آغشته شدن،آلودن، آلوده
کردن
،جُتراندن،جُتره
کردن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
تلانْن
گلانْن ، پلانْن،پلانْنەوه ،تلێرەو
کردن
،خلێرەو
کردن
[تلۆر کردنەوه]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
تلانْن
پلانْن،پلکانْن،ناوین.[تێهەڵژەندن،تێهەڵسوون]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
تلانْن
دِحراج ،دَحرَجَة ،دَهوَرَة ،دَهدَهَة، زَحلَفَة ،وَکوَکَة ،کَرکَسَة، تَحریک، تَدویر.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
تلانْن
لَتخ، لَطخ، تَلطیخ، لَوث،تَلوِیث، ضَرج، تَضرِیج، طَمل،طَلي.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلاندنەوە
تلدان
بەشت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
تلاندنەوە
غلتاندن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
تلاندنەوە
لەسەر
لا
سوڕان،
بزاوتن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تلاندنەوە
گەوزاندنەوە،
گەوزاندن
، گلاندنەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلانن
گلاندن
(د)
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلانن
تلاندنەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تلانن
تلاندن،
گلاندن
،
پلانن
،
پلاننەوە
، تلێرەوکردن،
خلێرەوکردن
.
پلانن
،
پلکانن
،
ناوین
،
تێکەڵ
کردن
،
تێوەدان
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلاننەوە
تلاندنەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
تلاننەوە
نگا:
تلاندنەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
تلاننەوە
تلاندنەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تلاننەوە
تلانەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تلانەوە
تلخواردنی
گیاندار
لە
پاڵەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
تلانەوە
غَلت
خوردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
تلانەوە
لەسەر
لا
بزوتن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تلانەوە(کە)
تلینەوە،
گەوزین
، گلانەوە، تلخوواردنەوەی
گیاندار
لە
پاڵەوە
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
آتلانتیک
[ص ]
(ئاتلانتیک - atlantîk)
ئۆقیانووسی
ئەتڵەسی
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
بەتلانە
ڕۆژی
تەعتیل
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بەتلانە(باک)
کاتی
پشوودان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تەرتلاندن(باک)
گێژ
کردن
،
سەر
لێشێواندن. بتەرتلینە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جووتلانە(شا)
دووانە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
خۆتلاندنەوە
غلتیدن
بر
زمین
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
خۆتلاندنەوە
گەوزین
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
شتلاندن
نشاندن
نشا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
شتلاندن
چەقاندنی
شتل
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
شتلاندن (باک.)
داری
گچکه
چەقاندن
. بشتلیینە.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
فتلاندن
پیچ
دادن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
فتلاندن
پێچدان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
قەرتلاندن
(باک.):
لکە
بێکەڵکەکانی
داران
هەڵپەرداوتن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
نتلاندن
نقشدار
کردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
نتلاندن
نەخشاندن
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
چاتلانقوش
[ا. ت ]
(چاتلانغوش - çatlanxûş)
قەزوان
،
بەری
دارەبەن
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ڕێکخراوەی پەیمانی ئاتلانتیکی باکووری (ناتۆ)
سازمان
پیمان
آتلانتیک
شمالی (
ناتو
)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ڕێکخراوەی پەیمانی ئاتلانتیکی باکووری (ناتۆ)
North Atlantic Treaty Organization (NATO)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ڕێکخراوەی پەیمانی ئاتلانتیکی باکووری (ناتۆ)
پەیمانێکی سەربازییە
کە
لە
4/4/ 1949 لەنێوان وەڵاتانی بەلجیکا، کەنەدا، دانیمارک، فرەنسا، بەریتانیا، ئیسلەندا، ئیتالیا، لۆگزامبۆرگ، هۆڵەندا، نەرویج، پورتوگال، وەڵاتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا
، یۆنان و تورکیا (1951)، ئەڵمانیای
ڕۆژاوا
(1955) و ئیسپانیا (1982)، مۆرکرا.
بەپێی مادەی پێنجەمی
ئەم
پەیمانە
،
هەر
چەشنە هێرشێک بۆسەر وەڵاتێکی
ئەندام
بکرێت،
هێرش
بۆ
هەموو
ئەندامانی ناتۆ
لە
قەلەم دەدرێ و ناتۆ
خۆی
بە
بەرپرس
دەزانێ
لەم
وەڵاتە
پشتیوانی
بکات و لەسەری هەڵقڕێ. ناتۆ
لە
بنەڕەتدا بەمەبەستی پاراستنی ئاسایشی ئەورووپای
ڕۆژاوا
لە
بەرانبەر
دەسەڵاتی
سەربازی
سۆڤیەت و بلۆکی
ڕۆژهەڵات
*و
بە
واتایەکی
دیکە
بۆ
بەرگری
لە
پەرەسەندنی
کۆمۆنیزم
دامەزرا. ئەنجومەنی ئاتلانتیکی
باکووری
، باڵاترین پلەی
ئیداری
ناتۆ
لە
ئەژمار
دێت
و ئەرکی
ڕێکخستن
و هاوئاهەنگی لقە بەڕێوەبەرایەتییەکان و کۆمیتەی
سەربازی
بەرعۆدە
گرتووە.
لە
ساڵی 1966 فەرەنسە هێزەکانی
خۆی
لە
ناتۆ کێشاوە و
لە
ئەندامەتی
سەرکردایەتی
سەربازی
هاتە
دەرەوە
.
بەڵام
لە
بەشەکانی پشتگیری
سەربازی
و دابینکردنی بوودجە و دەزگەکانی
هۆشدار
تووشی
نسکۆ
هات
.
بەم
بۆنەوە بارەگەی نێونەتەوەیی ناتۆ
لە
فەرەنسەوە
بۆ
بەلجیکا گواسترایەوە.
دوابەدوای ڕووخانی دیواری بەرلین*و یەکگرتنەوەی
دوو
پارچەکەی ئەڵمانیا و هەڵوەشانەوەی
یەکیەتی
سۆڤیەت، پەیمانی ناتۆ
تووشی
گۆڕانکاری
هات
.
هەندێ
پێیان
وایە
بە
کۆتایی
هاتنی شەڕی سارد*
ئیتر
،
بوونی
ناتۆ کەڵکی نامێنێ،
بەڵام
هەندێکیش
لەسەر
ئەم
بڕوایەن
کە
بە
هەڵوەشانەوەی
یەکیەتی
سۆڤیەت، ئەرکی ناتۆ
کۆتایی
پێ
نەهاتووە و خایلەی سۆڤیەت
تاکوو
ئێستە
هەر
لە
دڵی دەسەڵاتدارانی ڕۆژئاواییدا ماوەتەوە. بەپێی
ئەم
بۆچوونە ناتۆ ئەرکێکی باڵاتر
لە
ئەرکی
سەربازی
هەیە
و لەگوێن دەسپێکێکی
سیاسی
، شانبەشانی
هاوکاری
سەربازی
و دیپلۆماتیک، زامنکەری
هاوکاری
ئابووری
و کۆمەڵایەتیشە.
بۆ
ئەم
مەبەستە
و بەپێی بەرنامەی نوێی ناتۆ
لە
قەوارەی «هاوبەشێتی
لە
ئاشتی»دا
زنجیرە
دانیشتنێک
لە
ژێر
سەردێڕی«1+16»
بە
ئامادەبوونی ناتۆ و وەزیرانی بەرگریی و دەرەوەی سۆڤیەت پێکهات و
سەرەنجام
لە
مانگی
مەی
1997،
ئەم
وەڵاتە
بە
مۆرکردنی ڕێککەوتنێک
لە
پاریس،
بە
شێوەیەکی
ڕەسمی
ئامادەیی
خۆی
بۆ
هاوکاریکردن
لەگەڵ
ناتۆدا ڕاگەیاند.
لە
درێژەی بەئەندامبوونی وەڵاتانی ئەورووپای
ڕۆژهەڵات
لە
12 ی مارسی 1999
کۆماری
چێک، مەجارستان و پۆڵەندا چوونە
ناو
ڕیزی وەڵاتانی ئەندامەوە.
لەم
ساڵانەی دواییشدا
هەندێ
لە
ئەندامانی پێشووی پەیمانی وارشەو* هەوڵیانداوە ببنە ئەندامی ناتۆ،
هەر
بۆیە
لە
کۆبوونەوەی
ڕۆژی
21/11/2002 ئەندامانی ناتۆ
لە
پڕاگ
داوا
لە
حەوت
وەڵاتی
بولگاریا، ڕۆمانیا، لیتۆنی، ئیستۆنی، لیتوانیا، سلۆڤاکیا و سلۆڤانیا
کرا
بۆ
ساڵی 2004 ببنە ئەندامی ناتۆ. دواتریش
بە
ئەندامبوونی وەڵاتانی دیکەی ئەورووپای
ڕۆژهەڵات
بەردەوام
بوو
.
ئێستە
ئەم
ڕێکخراوە 26 ئەندامی
هەیە
. ناتۆ
لە
شەڕی
دژە
تیرۆر
لە
ئەفغانستان
وەکوو
هێزێکی
شەڕکەر
لەگەڵ
تاڵیبان
دەوری
چالاک
دەبینێ.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کەرتلاندن
قطعه
قطعه
کردن
1
2