تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



باس و خواس
[[عا.] ]
(نت) قسە دەربارەی چلۆنایەتی ڕووداوەکانی ناو دەوڵەتان، وڵاتان، زانست وهونەر و چلۆنایەتی کۆمەڵایەتی و... *دەنگ و باس. (عا) خەبەر، ئەخبار.: باس و خواسی لوبنان چییە ؟ ڕۆژنامەکانی ئیمڕۆ باس و خواسێکی ئەوتۆیان تێدا نەبوو.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باس
دوان لەبابەت شتێکەوە
باس
باس، نَوسیره، باز، سرگُذَشت.
باس
مێژ، سەرگوزەشت. [لێدوان، بە سەرهات]
باس
بَاث، بَحث، صُحبَة، قِصَّة، حِکایَة، تأریخ، فَحص، تَفتیش.
باس
لێدوان
خەبەر: باسی تۆمان دەکرد، دەنگوباس چییە؟
باس
[[- عا.: بحث]]
(نا) ١- قسە لەسەر شتێک، دەربارەی کەسێک (ناوهێنانی بەچاک یا خراپ، بەدەم یا بە نووسین): ئەم نامەیە هیچ باسی تۆی تێدا نیە. ڕۆژنامەکان پڕن لە باسی شۆڕش «هەباسە لە دیوانان چ باسە؟». ٢-لێکۆڵینەوەی وردی گشت لایەنە، لەسەر مەسەلەیەک، کارێک یا شتێک.: باسێکی دوور و درێژم لەسەر کۆلێڕا خوێندۆتەوە. «باسی زوڵفی درێژ و چاوی بە خەو + نەبڕاوە بووە تڕی خوسرەو». (حاجی، کم - 75).
باس قەندە
کلکە سەبیلەی دارین
باس قەننە
باس قەندە
باس قەنگە
باس قەندە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باس و خواس
باس کردن
وتوێژ دەربارەی شتێ یا کەسێ
باسترمە
[[تۆ.]]
(نا.)، (کعر.) گۆشتی کوڵاوی پوختەکراو، کە بەهارات و داو و دەرمانی دیکەی تێکەڵ کرابێ و لەناو ڕیخۆڵەدا ئاخندرا بێتەوە، لە کاتی پێویستا دە ڕۆنا سووڕی دەکەنەوە و هێلکە ی بەسەردا دەکەن، بە ساردی و برژاویش دەخورێ. *(کێیر) کاڵباس. تێبــ. - ئەم وشەیە تورکییە و مانای ئاخنراوە و پەستێوراو دەدا. هاوتاکەشی لە (کێیر) لە زمانی ڕووسی وەرگیراوە.
باسقەننە
[[باس (باسك) + قەننە]]
(نت)، (مک) ١-سەبیلەیەکە دارێکی ئاڵوبالووی درێژی ڕاستی بۆ سمرابێ و خرابێتە سەری. ٢-هەر ئەو دار بە ڵاڵووکە بەتەنیای و بێ ئەوەی سەرە سە بیلی وە سەرخرابێ. *(کعر) باسقەندە (تەنیا بۆ مانای دووەم). تێبــ. – ئاشکرایە لە بن لەهجەی سلەیمانیدا دەنگی (د)حکە سووکە کلۆر دەکرێ و دەنگی سووکە (گ) ێکی لێ دە ردەکەوێ.
باسەر
[[3- با / 1 + سەر]]
(نت) (مک)، بای توند وبەرز.
باسەرە
[[پە: ڤاستر، ڤاستەر]]
١-چیمەن، لەوەڕگە. تێبــ.- ئەومانایانە ئی وشە پەهلەویەکە و ئێستا لە زمانی کوردیدا لەبیر چوونەوە ڕەنگە بوژاندنەوەیان بێ کەڵک نەبێ هەر بۆیەش ئەو وشەیەم نووسی. ٢-ناوە بۆ دەربەند و ڕووبارێک لە کوردستانی عێڕاق ناوچەی سەنگاو.
بابۆڵەی باسک
(نت.)، (کن.) ئەستوورایی قۆڵی ئینسان. * (سیم.) بازۆڵە.
باسات
پێویستی؛ ئەوا ئێمە سبەینێ بەرەو سابڵاخ دەڕۆینەوە تۆ هەرچی بەساتی هەیە ڕێکیخە واتە پێویستییەکانی
باسارک(باد)
ئیرکولەر
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باستار
( (باستار - bastar))
فڵان، یارۆ، هین، کابرا، ئاماژەیە، بۆ کەس یان شتی نادیارو نەناسراو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باستاروبیستار
( (باستاروبیستار - bastaru bîstar))
فڵانو فیسار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باستاروبیستار
[ا ]
(باستارو بیستار - bastarû bîstar)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باستان
[ا - ص ]
(باستان - bastan)
کەونارا، دێرین.
باستان
[[پە: باستان] ]
(نا. ص.)، (کئێر) کۆن، قەدیم. تێبــ. - مامۆستا تەوفیق وەهبی ئەم وشەیەی لە (فەرهەنگی کوردی - ئینگلیزی) دا نووسیوە، وەکوو لە سەرەوە نیشاندرا ئەسڵەکەی (پەهلەوی) یە و بە مانای (هەمیشە قەدیمی و بێ پسانەوە) هاتووە، من هەر وشەیێکی لە بنج و بناوانی (پەهلەوی) بێ، بێ ئەوەی لێی بپرینگێمەوە بە کوردی ڕەسەنی دەزانم با زمانی (فارسیزۆری بەکار بێنی وەکوو ئەم وشەیە و دەبێ وا حیساب بکرێ کە (فارسی) لە کوردی خواستۆتەوە.
باستان
پێشوو، پێشوونیان، کۆنە، مێژوو، باب و باپیرەکانی پێشوو._ی: پێشوویی، مێژوویی، دێرینە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باستان شناس
[ا.ص ]
(باستانشیناس - bastanşinas)
ئارکولوگ، شارەزاو پسپۆر لە زانستی کەوناراناسیدا، کەونارازان، مەنەرناس.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باستان شناسی
[ا.مص ]
(باستانشیناسی - bastanşinasî)
ئارکولوژی، مەنەرناسی.
باستانناس
(نت.) زانای ئاساری کۆن (العالم الاثری).
باستانناسی
(حمص)، زانستی ئاساری کۆن(علم الاثار).
باستانی
(ست)، هەر شتێکی پەیوەندی بە زەمانانی کۆنەوە هەبێ، کۆنینە،قەدیمی.