تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



به گیر
[[ به/8+ گیر]، ]
«ست.» «کعر.» به گیرگه.
به گیر خستن
«مست. مت.»، «مک.، سیم.» تم: به گیر هێنان.
به گیر کەوتن
«مست. لا.»، «کعر.» 1- گرفتار بوونی کەسێک به دەستی کەسێکی تر «به هەر شێوەیێک و بۆ هەر مەبەستێ بێ». 2- تووشی ناڕەحەتی و گیر و گرفت بوون. * «کئێر.» وەگیر کەوتن. 3- پەیدا بوونی شتێکی کەسێک پێویستی بێ:: خەیار بەگیر نەکەوت، ترێزووم کڕی. * «کئێر.» وەگیر کەوتن. «کعر.» بە رگیر کەوتن، بەرگیر هاتن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حرف گیر
[ص. فا ]
(هەرف گیر - herfgîr)
بەقسە، عەیبگر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
خانه گیر
[ص.فا ]
(خانە گیر - xanegîr)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
خرده گیر
[ص.فا ]
(خوردەگیر - xurdegîr)
ڕەخنەگر، عەیبگر.
خوردە گیر
ڕەخنە گڕ.-ی: ڕەخنەگیڕی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دست گیر
[ص. فا ]
(دەستگیر - dest gir)
دەستگر، کەسیک یارمەتی کەسیکی دی بداو ده ستگرویی بکات، کەسیک دەستگیر بكری، یه خسیر، گیروده، ده - سک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دندان گیر
[ص. فا ]
(دەندان گیر - dendan gir)
حەیوانی که گاز بگری، گازگر، هەر شتی به-ردان بکه وی و بجورئ، واته شتیک بەرخورداربی.
دەرمانی گیر
دەرمانی گیر و گرفت
دەست گیر بوون
بدست آمدن
دەست گیر بوون
وەدەست کەوتن
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
روان گیر
[ص. فا ]
(ره ڤان گیر - revangîr)
ڕوح سێن، گیانسێن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سخت گیر
[ص. فا ]
(سه ختگیر - sextgîr)
بیانووگر، حه سود، که سێک یه کێک بخاته ژێر گوشارو ته نگه تاوی بکات.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سوێنگ گیر
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سیل گیر
[ا. ص ]
(سه یل گیر - seylgîr)
سێڵاوگر، شوێنی چاڵ که لافاوی تیا کۆبێته وه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عرق گیر
[ص.فا ]
(ئه ره ق گیر - ereq gîr)
ئه وه ی ئاوی میوه و رووه کان بگرێ، فانیله ی ژێره وه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غافل گیر
[ص.فا ]
(غافیل گیر - xafil gȋr)
غافڵگیر، کەسێک له نکاودا پەلاماری کەسێک بدات.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غلط گیر
[ص. فا ]
(غەلەت گیر - xelet gîr)
هەڵەگر، نئەوەی نووسینێک راست بکاتەوە، ئەوەی هەڵە لە قسەو نووسینی خەڵکی بگرێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
فیشەک گیر
شتێکە چەند دانەیەک فیشەکی تێ دەخرێ و دەخرێتە پاشی تفەنگ و دەمانچەوە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتش گیرە
[ا ]
(ئاتەش گیرە - ateş gîre)
چیلکەو دارو سوتەمەنی، دەستەچیلە.
ئاگر گیرە
[[ئاگر + گیر «گرتن» + ٣ ــ ئە/٢]]
«نتـ.»، «سنـ.» سووتەمەنێکی کەم کەگورج ئاگر بگرێ، بۆ ئەوەی ئاگرێکی گەورەتری پێ بکەنەوە * دەس ئاگر «دەساگر»، دەستەچیلە، چاوگە.
بە کرێ گیراو
«نمف.» 1- هەر شتێکی بۆ جێبەجێ کردنی مەبەستێ له خاوەنی وەرگیرابێ و پارەی بدرێتێ. 2- «تت.» هەر کەسێکی بە پارە یا بەرامبەر پاراستن، پشت گرتن یا هەر جۆره یارمەتی دانێک، خزمەتی کەسێ یا هەیئەتێکی کۆمەڵایە تی «دەوڵەت،...،.» «عا.» عەمیل:: بە کرێ گیراوانی شەریکەی نەوت. تێبــ.ینی: ئەم مانایه هەمیشە بۆ مەبەستی «سەلبی - مەنفی» " بەکاردێت.
تیکەی گیریاک
غُلول. (لقمەی گرفته در گلو)
تیکەی گیریاک
پارووی گیراو (پارووی له گەروودا گیراو.)
تیکەی گیریاک
غُصَّة، خُنقَة.
تێ گیران
گیر کردن
تێ گیران
گیرکردن لەشتێکا، بێ دەرەتانی
تێک گیران
دەناو یەک ترنجان
برێتی لە مل دەبەرملی یەک نان
تێک گیران
لێک گیربوونی دوو یا چەند چت لە یەکتری. شەڕو کێشەیە بە لێکدان یا بە دەمەقاڵە، بەگژ یەکتر داهاتن، بە پیلەهاتن، پیلەبازی، ووشت و مڕ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جفت گیری
[ا. مص ]
(جوفت گیری - cuft gîrî)
جووت بوون، جووتبوونی نێرومێی حەیوان.
دەنگ گیران
صداگرفتگی
دەنگ گیریان
دەنگ گیریان
دەنگگڕبوون.[دەنگنووسان]
دەنگ گیریان
بُحّة، جُشَّة، جُشرَة، صَحلَ... .
دەنگ گیریان
صداگرفتگی
دەنگ گیریان
دەنگ زل بوون، دەنگ گڕیوون