تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 116
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
بزۆزی کۆمەڵ
دینامیکیة الجماعة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
بزۆزی کۆمەڵ
Group
dynamics
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
بەرژەوەندی کۆمەڵ
صالح
الجماعة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
بەرژەوەندی کۆمەڵ
Social
welfare
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
چەندایەتی کۆمەڵ
حجم
الجماعة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
چەندایەتی کۆمەڵ
Magnitude of
population
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کۆمەڵ
چەند
شتێکی گردەوەبوو
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کۆمەڵ
کەژ
(د)
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کۆمەڵ
کوێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کۆمەڵ
منداڵەکان
هەموو
(کۆ)ن
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کۆمەڵ
دەردێکە
دەدا
لە
چاوی وڵاخی
بەرزە
و
ئاژاڵ
هێندێ
جار
کوێریان دەکات
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
کۆمەڵ
توده
، فَل،
فال
، خَرمَن،
کود
، تَل،
راژ
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
کۆمەڵ
کۆمەڵە
،
کۆگا
،
کۆمار
[کۆما]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
کۆمەڵ
کُومَه، کُودَه، کُتلَه، کُثلَه، کُثبَه، ثُلَّه، صُوبَه، کُدسَه، کُداسَه، دُبلَه، صُبرَه، رُکام
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کۆمەڵ
توده
توده
مردم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کۆمەڵ
کۆ
،
تۆپەڵ
پڕایی
مەردم
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کۆمەڵ
-
گرتن
لە
دەورەی تەرم:چەمبەر
گرتن
٬
چەمەر
بەستن٬ (باک.): جەرد٬ گرد٬
خڕ
٬
چەند
کەس
یا
چتێکی
خڕ
بۆوەوە.-ێک:هووله٬ دەستەیەک. –بەستن: جڤان٬ ڕەبستن٬ خەرمانێکی سوورە٬
کە
لەگەڵ
سەپانی
بەشکرێ و بکرێتە
چەند
کۆمەڵ
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
کۆمەڵ ئەزموونی
الاختبارات الجمعیة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمەڵ ئەزموونی
Group tests
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کۆمەڵ بوون
دورهم
جمع
شدن
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئاسایشی کۆمەڵایەتی
کاتێک کۆمەڵ
ئەرخەیان
بێت
لە
هەڕەشەیەک
کە
دەرەنجامی کردەوەیەکی نایاسایی
دەوڵەت
یان
دەزگە
یان
تاکێک
دەرحەق
بە
تەواوی
کۆمەڵگە
بێت.
لە
سیستەمی مافەکانی نوێدا،
پێویستە
کە
یاسا
،
بە
پەسندکردنی
قانوون
و
بە
ڕەسمییەت ناسینی مافەکانی
تاک
و سزادانی تاوانباران، ئاسایشی تاکەکەسی و
کۆمەڵایەتی
دەپارێزێ (بڕوانە ئازادییەمەدەنییەکان) .
دادگە
و پۆلیسیش بەڕێوەبەری یاسایە و
تاک
و
کۆمەڵگە
لە
بەرانبەر
شکستهێنان
بە
یاسا
و
بێ
قانوونی دەپارێزن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئاسایشی کۆمەڵایەتی
امنیت
اجتماعی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئاسایشی کۆمەڵایەتی
Social
security
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
تۆزکاڵەکانی کۆمەڵایەتی
الذرات الاجتماعیة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
تۆزکاڵەکانی کۆمەڵایەتی
Social atoms
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
داروینیزمی کۆمەڵایەتی
داروینیسم
اجتماعی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
داروینیزمی کۆمەڵایەتی
Social darwinism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
داروینیزمی کۆمەڵایەتی
تیۆرییەکی
کۆمەڵایەتی
و مێژوویییە
کە
لە
لایەن
چارلز داروین (1809ــ1882)
ئاڕاستە
کرا
و
باس
لە
پڕۆسەی گەشەسەندنی سروشتی«جۆرەکان» دەکات.
ناوبراو
لە
کتێبە بەناوبانگەکەی
بە
ناوی
سەرچاوەی
ڕەگەزەکان
،
بۆ
سەلماندنی بونیادی گەشەی بوونەوەرە زیندووەکان، بەپێی
هەندێ
بەڵگە
پێی وابوو
کە
بوونەوەرەکان لەژێر کاریگەریی هەلوومەرجێکی دیاریکراودا گۆڕانیان بەسەرا
دێت
.
بۆ
نموونە
مرۆڤی
بە
بەرهەمی فراژووتن و گەشەکردنی ڕەگەزێکی
مەیموون
دادەنا.
بنیاتی
ئەم
تیۆرییە
لە
باری
مێژوویییەوە،
پابەندی
بنەمای «
خەبات
لە
پێناو
ژیان
»
دایە
.
ئەم
ڕەوتە
لە
سروشتەوە گوازراوەتەوە
بۆ
ناو
ڕەگەز
و نەتەوەکان.
لەم
جەنگەدا «شیاوترینەکان»،
واتە
«بەهێزەکان» دەمێننەوە.
ئەم
تیۆرییە
لە
کۆتایی
سەدەی
نۆزدە
و
بەرایی
سەدەی
بیست
،
بووە
بنەمایەکی ئایدیۆلۆجیکی
بۆ
ململانێی زلهێزەکان و دەسپێکێک
بۆ
شەڕی دەسەڵاتداریەتی ئیمپریالیزم.
ئەم
تیۆرییە
لەگەڵ
ڕەگەزپەرستی*
ئاوێتە
بووە
بۆ
نموونە
لەسەر
کەسایەتی
هیتلەر،
پێش
ساڵی 1914 کاریگەریی
دانا
و دواتر بەشێک
لە
فەلسەفەی نازیسمی
پێک
هێنا
.
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
زانستی ئاکاری کۆمەڵایەتی
علم
الاخلاق الاجتماعیة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زانستی ئاکاری کۆمەڵایەتی
Ethology
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
زانستی کۆمەڵایەتی
علم
الاجتماع (
قارن
علم
الانسان)
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زانستی کۆمەڵایەتی
Sociology (cf.
anthropology
)
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
زانستە کۆمەڵایەتیەکان
العلوم الاجتماعیة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زانستە کۆمەڵایەتیەکان
Sciences / social
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
زیرەکیی کۆمەڵایەتی
الذکاء الاجتماعي
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زیرەکیی کۆمەڵایەتی
Intelligence / social
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
سەرمایەی کۆمەڵایەتی
سرمایه
اجتماعی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
سەرمایەی کۆمەڵایەتی
Social
Capital
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
سەرمایەی کۆمەڵایەتی
ئەم
زاراوە
بە
واتای
نوێ
، پێکهاتەی کەلتووری کۆمەڵگەی مودێرنەیە
کە
لە
چاخی ڕۆشنگەرییەوە
لە
سەر
بنەمای عەقڵانییەت و حکوومەتی
قانوون
دامەزراوە.
لەم
ساڵانەدا چەمکی سەرمایەی
کۆمەڵایەتی
لە
لایەن
بیرمەندانێکی
وەک
بۆدریۆ (1979)، کالمەن (1988) و پۆنتام (1993) شرۆڤە
کراوە
. فۆکۆیاما، سەرمایەی
کۆمەڵایەتی
بە
ڕێبازێکی ناڕەسمی دەزانێ
کە
هاریکاری
نێوان
دوو
یا
چەند
کەس
مسۆگەر دەکات.
ئەو
ڕێبازەی
کە
سەرمایەی
کۆمەڵایەتی
پێکدێنێت،
لە
هاریکاری
دوو
قۆڵییەوە
بگرە
تا
ئایین
و ئاهەنگی
ڕێکوپێک
و
ئاڵۆز
(
وەک
مەسیحییەت و
ئیسلام
) هەمەچەشن و جۆربەجۆرن.
بە
باوەڕی
فۆکۆیاما، دەوڵەتەکان دەتوانن
هەم
ڕێژەی سەرمایەی
کۆمەڵایەتی
ببەنە
سەرەوە
هەم
نەهێڵن
کورت
و
کوێر
ببێتەوە.
هەڵبەت
دەوڵەتەکان ئامرازی بەدیهێنانی شێوازە جۆراوجۆرەکانی سەرمایەی کۆمەڵایەتییان
بەدەستەوە
نییە
.
چونکە
سەرمایەی
کۆمەڵایەتی
بەرهەمی
ئایین
، نەریتی
کۆن
، ئەزموونی
هاوبەشی
مێژوویی
و کۆمەڵێ هۆکاری
بەدەر
لە
کۆنترۆڵی دەوڵەتە.
لە
لایەکی دیکەوە
تەنیا
شوێنێک
کە
دەوڵەتەکان دەتوانن
بە
شێوەیەکی
ڕاستەوخۆ
لەسەر
سەرمایەی
کۆمەڵایەتی
کاریگەریی دابنێت، پەروەردەیە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
پێکهاتەی کۆمەڵایەتی
پێکهاتەی
کۆمەڵایەتی
ــ
ئابووری
بریتییە
لە
سیستەمی
ئابووری
دیاریکراوی
مێژوویی
و سەرخان*ی
تایبەت
بەو
پێکهاتە.
لە
زاراوەی مارکسییەکاندا
لە
مێژووی
مرۆڤ
پێنج
پێکهاتەی
کۆمەڵایەتی
ــ
ئابووری
بەرچاو
دەکەوێ
کە
بریتین
لە
: کۆمۆنی
سەرەتایی
،
کۆیلەداری
، فیۆدالیزم،
سەرمایەداری
و
کۆمۆنیزم
.
هەرکام
لەم
پێکهاتانە،
لە
بواری چۆنییەتی
سەرهەڵدان
و فراژووتنیان خاوەنی یاسای
تایبەت
بە
خۆیانن.
لە
هەمان
کاتدا یاسایەکی گشتیش
لە
ئارادایە
کە
لە
هەموو
پێکهاتە
کۆمەڵایەتی
ـــ ئابوورییەکاندا
دەور
دەبینێت.
هەریەک
لەم
قۆناخانە پێکهاتەیەکی
ئابووری
و
کۆمەڵایەتی
تایبەت
بە
خویان
هەبووە.
لە
ڕاستیدا گۆڕینی پێکهاتەیەک
بۆ
پێکهاتەیەکی
دیکە
بەهۆی
ئەو
ناکۆکییانەوە
بوو
کە
لە
کۆمەڵگەی پێشوودا سەریانهەڵداوە و بوونەتە
هۆی
ئامادەبوونی پێکهاتەیەکی
دیکە
.
بۆ
نموونە
سەردەمی
کۆیلەداری
بەهۆی
ئەو
ململانێ
و ناکۆکییانەوە
بوو
کە
لەناو
ئەو
پێکهاتەدا
هەبوون
. ئەمەش
بووە
هۆی
لێکهەڵوەشانەوەی
ئەو
پێکهاتە و فیۆدالیزم،
وەک
پێکهاتەیەکی
نوێ
جێی
گرتەوە.
بەم
پێیە
لە
هەر
سەردەمێکدا
پێوەندی
نوێی
بەرهەمهێنان
و شێوازێکی نوێی
ئابووری
و
کۆمەڵایەتی
سەقامگیر
دەبێ
و فۆڕمێکی
تازە
لە
کۆمەڵگەدا
دروست
دەبێ
.
1
2
3
4
5