تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ سە ر و پا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ سە ر و پێ
بەش چوونەوه سە ربەشان
«کن.» به کەسێک دەگوترێ: «ڕەببی بەشت بچێتەوه سەربەشان» به نیازی ئەوەی ئەو کەسه کەسێکی نزیکی بمرێ و ببێته میراتگری و هێشتا میراتەکە بەش نەکرابێ خۆشی بمرێ و بەشەکەی ئەو بەسەر میراتگرەکانی پێشوودا بەش کرێتەوه.
بەفرە سە ر
«ست.»، «سن.» تم: بەفر بەسەر.
دێڵە سە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سە
سێبەر ( ز ) .
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سە
سێ ( ز) .
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سە
سەگ .
سە
سەگ٬ سێبەر٬ نیسێ٬ (زا.):سێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سە ر لێ شێواندن
تێکدانی بیر و ڕاوێژ لە یەکێک .
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سە ر لێ شێواو
کەسێکە سعری لێ تێکچووبێ .
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سە ربە رز
سە ر بڵند .
سە رگێژ
گێژ-اهی(باک): گێژی، سەرگێژی،-ی: سەرگێژاهی
سە(باک)
سێبەر(باک) سی(30) –ا:سێبەر.
سە(باک.):
(باک.): کش٬ کژ٬ هەو٬ -ڕاوەستیایە:واتە کژی کردوە٬ سەرمانەماوە٬ خۆش بووە
ڕە سە ر
(هە ر.) مە ڕێکە سە روملی،بۆرولە شی سپی بێ بە لان خالی ڕە شی سپی بێ.
ڕە سە ر بە لە ک
(هە ر.) مە ڕێکە سە روملی بۆرو لە شی سپی بێ بە ڵان،خالی ڕە شی لە لە شیدا بێ
ڕە سە ر شین
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درمسنک۔ ا.مر (دیرەم سەنگ۔ direm seng)
( شتیک له سەنگی یەک درەمدابی.)
دێڵە سەگ
(باک.):دێڵک،دێڵە سە
سەرلێ سەندن
وەڕەزکردنی یەکێک بەزۆر سەر خستنە سەری ویازۆرچوونە لای
سەرمژانە(هەو)
گاگیرە، بستەدارێکە نیر و مژانەی لێک قایم دەکات، سەرمژانکە(دەر) سەرکەلە(کە) گاینجە، سەرگایینجە.
سەرچاوە: نالی
سەهم و نەصیب
بەش و چارەنووس.

سەهم و نەصیبی ئەصلییە، بەحثی گیاە و گڵ نییە
تووتنە خەرجی سووتنە، موودنە ماچی لەب دەکا
سەرچاوە: نالی
سەیل
لافاو.

سەیلی هیجرت بەردی بنچینەی لە ڕەگ هێنامەدەر
باری فیکرت قەددی ڕاستی تێشکاندم وەک فەنەر
ئارەزووی سەرکەوتن
(بابا) ئارەزووی پلەوەر
ئاقیقی ڕەش «سەوز
«نتـ.» بەردێکی زەردی مەیلەو ڕەشه، وەک وردە شووشەی بوتڵی شکاو دەچێ، لە تیرەی ئەو بەردانەیە کە لە ئەنجامی ئاگرپژێنی هەندێ کێو پەیدا بوون، زۆر سەخت و ڕەقە و وەک تیغیش دەبڕێ، ئادەمیزادی دەوری بەرد چەک و هەندێ شتی تری «سەر نێزه، کیڕد، سەرە رمب و دەمەداس...» لەم بەردە کە لە گەلێ شوێنی کوردستان دەست دەکەوێ، دروست کردووە.
ئاو بە سەر کشان
«مستـ. لا.» ١- ون بوونی زەوی و زار و هەر شتێکی تر لە ژێر ئاوا.: بەستێنی چۆمی مەهاباد، بەهاران ئاوی بەسەر دەکشێ. ٢- خنکانی کەسێک یا نوقم بوونی شتێک کە لە ناو ئاودا بێ و لە پڕ ئاوەکە لەبەر هەرچی بێ، تێکیەوە پێچێ و بیبا.
ئیشکە سەرما
[[ئیشک + ئە + سەرما]]
(نت.) سەرمایەکی بەفر یا بارانی دەگەڵ نەبێ. ئیشکە سەرمای کەرکووک لە مۆخی ئیسقان کاردەکا.
ئێلەقە(سەق)
ئەزموونی سەختی، بەرزی، هێز، ڕێکار
اختبار الصعوبة أو القوة أو المستوی
ئەزموونی سەختی، بەرزی، هێز، ڕێکار
Test / difficulty, altitude, power, level
ئەوەڵ سەودا
سداشت، دخش، دشن، دست لاف، دست فال.
ئەوەڵ سەودا
داشت. (سفتاح) [دەشت: هەوەڵ فرۆشی ڕۆژنە].
ئەوەڵ سەودا
باج سەندن
(مست. مت.)، (سیم.) تم: باج ئەستاندن.
باجی سەربار
بادانەوە سەر...
(کن.) وازهێنان لە شتێ، لە کارێ یا لە کەسێ و گەڕانەوە سەر ئی دوێنێ. حەمەم دیت دیسان بایداوە سەر کەبابچی.
بارانەی سەر بەقەپووچکە
کڵاوەسەر، (زەنهەورا) شەست، کڵاوبەسەر