تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



به ئەنداز «ه»
«بنت.» له قەدەر حاڵ، نه زۆر نه کەم، به حیساب. «نەڕووی فەرش گوڵ، مەست مەست به ئەنداز + گرتشان چۆپی وێنەی چوپی باز» .. «خانا- 62
ئەنداز
اندازه
١- ئەنداز
[[= ئەندازە]]
(نا.) تم: ئەندازە. لە ئەنداز بەدەرە.
٢- ئەنداز
(ری. فع.) کاری پاشبەند دەکا و بە دوای ناوێکەوە دەلکێ و ناوێکی تازە دروست دەکا. بارەنداز (بار ئەنداز)، پایەنداز (پائەنداز)، تیرەنداز (تیرئەنداز)، چاوەنداز (چاوئەنداز)، خاکەنداز (خاک ئەنداز). تێبــ.- ئەم وشەیە ڕیشەی مەسدەرێکە کە لە فارسیدا بۆتە (ئەنداختەن) و لە سەرف کردنا بۆ زەمانی ئاییندە و... دەبێتە (ئەنداز) بەرامبەری ئەم مەسدەرە لە کوردیدا (ئاویشتن) هەیە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەشم ئەنداز
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەندازیار
ئەندازیار
زانای ئەندازەگرتن، موهەندیس
ئەندازیار
ئەندازەزان، ئەندازەگر._ی: ئەندازەزانی، ئەندازەگری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەندازە
چەندێتیی شت لە درێژی یا پانی یا بەرزی یا قەبارەیی (هندسە)
ئەندازە
اندازه
ئەندازە
[[پە: هەنداچەک]]
(نا.) ١-حەجم یا میقداری هەر شتێک بە کێشانە یا پێوانە. بە ئەندازەی شەش گەز فاسونیان بۆ بکڕە، بە ئەندازەی سێ کیلۆ دەبێ، ئەندازەی قاچی چەندە؟ ٢- نە گەورە نە بچووک، پڕبەپێست، لە قەدەر حاڵ، حەددی مەعموولی هەر شتێک. ((بۆرە نەبێ بازەبێ، کلکی لە ئەندازە بێ)). ٣- مقیاسە هەندێ لە سەنعەتکار (بەنا، جلدوور...) بۆ هەندێ کاروباری پیشەی خۆیان تەرخانی دەکەن و بەپێی مەبەست شکڵی دەگۆڕێ و گەورە و بچووکیش دەبێ. ئەندازەی بەنایان، ئەندازەی بەرە تاسکڵاو، ئەندازەی وڵاغان ( بۆ پێوانی بەرزی و نزمی). ((قەت بە یەک ناگەن لە یەک جا ئەم خەزان و ئەو بەهار)) ((ڕاستی شمشاد و قەددی تۆ بە ئەندازەی یەکن)) (سالم: گ،-٦٠)
ئەندازە
چاپان، هەند، چەندێتی، ڕادە، سێو، تیەن، به_یی: بەقەد، بارستایی، هێندەیی، له_بەدەر: سەراسا، بێڕادە._گر: کەسێکە بارستایی چتێکی بگرێ، ئەندازیار، ئەندازەناس، بەردەبار._گرتن: بارستایی و ڕادەی چتێکی گرتن._گری: بارستایی و ڕادەگیری، ئەندازەناسی، بەردەباری
ئەندازە گرتن
(مست. مت.) ١-پێوانی درێژی، پانایی، قووڵایی، بەرزایی یا ئەستوورایی شتێک. ٢- دیاری کردنی مقیاسی جلوبەرگی ئینسان. بچۆ لای خەییاتەکە با ئەندازەت بگرێ. ((... هادی خان بۆ ئەندازە گرتنی هێلکەکان، کونێکی خڕی کردۆتە تەختەیەک...)) (قزڵجی: پێکەنین-١١٨)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەندازەگر
کەسێک کە پیشەی گرتنی ئەندازە بێ (مهندس)
ئەندازەگر
اندازه گیر، مساح
ئەندازەگر
پێوەر، لەگەزدەر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەندازەگرتن
گرتنی چەندێتی و قەوارەی شت
زیاد لە ئەندازە
تم: لە ئەندازە بەدەر. ئەم پاڵتۆیە زیاد لە ئەندازە گەورە و دەڵبە دەڵەی بۆ تۆ نەکراوە.
لە ئەندازە بەدەر
حاڵی شتێک کە لە حەددی مەعموولی تێپەڕیبێ. ((... دانەکانی ڕەش هەڵگەڕاون، هەموو، هۆی جگەرەکێشانی لە ئەندازە بەدەرە...)) (قەفتان: چیرۆک-٧٠) *زیاد لە ئەندازە، بێ ئەندازە.
پەرگاری ئەندازە
پەرگارێکە بۆ ئەندازەگرتنی ئەندازیاران دەست دەدات
ڕستەژماری ئەندازەکی
Geometric Progression, Geometric Sequence - لە ڕستەژماری ئەندازەکیدا، هەر ئەندامێکی پاش یەکەم ئەندام بە جاراندنی ئەندامی پێش خۆی و ژمارەیەکی نەگۆڕی نا-سفر، پێی دەگوترێ لێکدەری هاوکۆ Common Ratio، دێتە بەرهەم.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تیرئەندازی
تیرهاویشتن
تیرئەندازی