تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
خەندە
پێکەنین. کرانەوە.

خەندەی نەفەسی تۆ بو وەکوو صوبح و نەسیمی
یا گوڵ دەمی پشکوتن و عەطری وەرەقی بوو
سەرچاوە: نالی
خەوف
ترس.

شەربەتی خەوف و ڕەجای ئەغیار و یار
ترش و شیرین هەم دەچێژم، هەم دەخۆم
سەرچاوە: نالی
خەوفناک
دڵ پڕ لە ترس.

لە وەصڵی تۆ زیاتر خەوفناکم، نەک لە هیجرانت
بە میثلی شەمع و پەروانە، بەڵێ عاشق دەبێ وا بێ!
سەرچاوە: نالی
خەڕەک
ئالەتێکی دەستییە ژنان لە ماڵا لۆکەی پێ نەڕێسن و ئەیکەن بە دەزوو.

مەثەل دنیا ژن و، چەرخیش خەڕەک، دەم دەم بە دووخی غەم
ڕەگی تاری وجوودت با دەدا، هێشتاکو هەر خاوی
سەرچاوە: نالی
خەڵوەت
گۆشەگیریی صۆفییانە کە ماوەیەک لە ژوورێکدا ئەمێننەوە و ناچنە دەرەوە. ئەوە جۆرە خواپەرستییەکی صۆفییانە.

لە خەڵوەت هاتەدەر صۆفیی، گڵ و بەردی بەسەرما دا
مەکەن مەنعی لەبەر خەڵوە، ئەویش تازە غوروورێکە
سەرچاوە: نالی
خەڵوەتنشین
ئەوەی لە شوێنێکی چۆڵدا بەتەنها دائەنیشی خەریکی خواپەرەستی ئەبێ.

ئەگەر خەڵوەت نشین بێ، (جانی جانان) بێ ئەنیسی ئەو
وەگەر هیجرەتگوزین، ڕۆحی (عەزیزان) یاری غاری بێ!
سەرچاوە: نالی
خەڵوەتیی
ئەوەی بچێتە خەڵوەتەوە بۆ خواپەرستیی.

ئەی خەڵوەتیی مورائیی، بێ ڕەنگی خود نەمائیی
ڕەنگ زەردی عاشقیی به، نه ک زەردڕوو و شەقیی به
سەرچاوە: نالی
خەیاڵ
خەیاڵکردنەوە. سێبەر.

زارم وەکو هیلال و نەحیفم وەکو خەیاڵ!
ئایا دەکەومە زار و بەدڵدا دەکەم خوطوور؟!
سەرچاوە: نالی
خەیمە
خێوەت. دەوار.

وەک خەیمە بە پەردێکی دو ئەستوونە بە پا بێ
سەر تیلەکی نەختێ بە نەزاکەت قڵەشابێ
سەرچاوە: نالی
پڕ خەم
پڕ پێچ و لوول.

سیلاحی پەرچەمی پڕ خەم ئەگەر تارە و ئەگەر مارە
برۆ و غەمزەی کەوان و تیر ئەگەر هەودا و ئەگەر مەودا
سەرچاوە: نالی
چین و خەطا
وڵاتی چین و وڵاتی خەتا و خوتەن.

هەر مەسئەلە بیکرێ کە بە تۆ شەرحی کرابێ
مومکین نییە کەس دەخڵی بکا چین و خەطا بێ
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: نالی
ئەفخەر
پڕ شانازیی و شکۆ.

دا کووچە کووچە خۆڵی بەسەردا بکا به چنگ
لەو خاکه ئەفخەرە کە هەموو تاج و ئەفسەرە
سەرچاوە: نالی
باخەبەر
ئاگادار،

من مەتاعم جاوە، چاوم! باخەبەر بێ موشتەریی
تا غەزەل سەودا نەکا لای تاجری چیتی بەقەم
سەرچاوە: نالی
بوخەلا
سەرچاوە: نالی
سوخەندان
قسەزان.

موخەصصەس بوو، مورەخخەص بوو بە ئەسرارێ کە تەقریری
ئەجەلل و ئەعظەم و ئەعلا لە تەعبیری سوخەندانە
سەرچاوە: نالی
شەکەرخەند
پێکەنینی وەک شەکر شیرین.

دەرحەقی من زەهر و سرکەفرۆشە بە برۆ
دەرحەقی غەیری ئەمن غەیری شەکەرخەندی نییە
سەرچاوە: نالی
موئەخخەر
دواخراو

ئەفرادی مورسەلين هەموو یەک ڕازه، ئام کەلام
لەم جێگەدا بزانه موقەددەم موئەخخەره
سەرچاوە: نالی
موخەططەط
خەت خەت کراو، لە (میسطەرە) دراو. جاران کە کاغەزی خەت خەت کراو نەبو، مەقابایەکیان ئەهێنا، چۆنیان بویستایە دێڕەکانی کتێبەکە ڕێک بخەن، بەوجۆرە تاڵە کندری چەند لۆ بادراویان تێ هەڵئەکێشا. پاشان پەڕەی کاغەزی سپییان ئەخستە سەری و توند پەنجەیان پیائەهێنا، جێگەی کندرە بادراوەکەی لەسەر نەخش ئەبوو، ئەوجا بەسەر ئەو نەخشانەدا ئەیاننووسیی. بەو مەقەبا کندر تێ هەڵکێشراوەیان ئەوت (میسطەرە).

وەجهەکەم ئیسمی بەیاض، ئەمما وەرەق زەرد و سیاە
با موخەططەط بێ بە کافووری کەشیدەی خۆش نەمەط
سەرچاوە: نالی
موخەلخەل
پێ بە زنجیر.

سەراپای گرتووی زوڵف، بۆیە بوویی
موقەییەد، هەم موخەلخەل، هەم موطەووەق!
سەرچاوە: نالی
موخەییەر
سەرپشک. ئارەزوو دراوە دەست.

موژدە لە عاصییان کە ئەو ئیقباڵی ڕەحمەتە
ئیسمی ڕەحیم و غەوث و شەفیع و موخەییەرە
سەرچاوە: نالی
موشەخخەص
دیاریی و ئاشکرا.

موشەخخەص لەشکری خەططت لەسەر تەسخیری باڵایە
کە طوڕڕەی (میری میران) ت نیشانەی ثەبتی طوغرایە
سەرچاوە: نالی
کوڵخەن