سوی چپ ،زی چپ.

لای ،چەپ ،پاڵووی چەپ. [لایەنی بەرامبەڕی ڕاست.]

یَسرَة ، طَرَفُ الیَسار.

چەپڵە (د)

شتی کلا و کەنار

وتەیەکە هەمیشە لە نەفیدا بۆ جیاوازییەکی کەم لە ناوەندی دوو شتدا بەکاردێنرێ

لای بەرامبەری ڕاست لە شت

چپ

The left

ئاخێزگەی ئەم زاراوە دەگەڕێتەوە بۆ شێوەی دانیشتنی «کۆمەڵی نەتەوەیی توێژەکانی فەرەنسە» لە ساڵی 1789. لەم کۆمەڵەدا میران لە لای ڕاستی پاشا و «چینی سێهەم» لە لای چەپییەوە دادەنیشتن. ئەم دابەشکارییە فیکرییە لە کاتی ڤیتۆکردنی پاشا پەرەی سەند. نوێنەرانی شۆڕشگێڕ لەگەڵ ڤیتۆدا دژایەتییان دەکرد، کۆنەپارێزەکان ڕازی بوون و نەرمڕەوەکان یا ئەو کەسانەی لەناوەڕاستدا بوون، پێشنیازی ئاشتییان کرد.
ئەم تێگەیشتنە لە سیاسەت، شێوازێکی هەمیشەیییە کە تێیدا پەیکەری سیاسی لە لایەن ڕوانگە جیاوازەکانەوە دەگۆڕدرێ و دابەش دەکرێت کە دەرەنجامەکەی پەیدا بوونی چەپ و ڕاستە. لەم ڕوانگەوە ئەو حیزبانەی لایەنگری گۆڕانکاری بن، پێیان دەگوترێ «چەپی» و ئەو حیزبانەش کە خوازیاری دۆخی هەنووکە بن و نەخوازن هیچ شتێک بگۆڕدرێ، بە «ڕاست» ناوبردە دەکرێن.

چپ. (ضد «راست».)

خَنبَک، خُمَک، دَستَک، زنگ، شَقَق، دَست زَدن.

بەرانبەری «ڕاست».

چەپڵه. [چەپک: دەست به یەکدا کوتان.]

یَسار، یَسرَة، اَیسَر، شِمال، شیِمال، شِملال.

صَلد، سَطَع، صَدوَة، صُفقَة، تَبَلُد، ضَربُ الکَفَ، (تَصفیح)، تَصدِیَة.

چپ، مقابل راست
کج و کوله
درجه
کف دست
کف زدن
دورافتاده
دسته گل و گیاه
پول قمار

لای بەرانبەری ڕاست
خواروخێچ
پلە و دەرەجە: چەپێکی دەبەر ئەودا نییە
بەری دەست
چەپڵە، دەست لەدەستدان، چەپک
دورکەوتە: چەپ کەوتووە
چەپکەمو، چەپکەگیا
پووڵی قومار

چۆپ، چۆپە، لای چۆپە، واژی لای ڕاست، بەرانبەری ڕاست لە لەش یا لە چتدا، لای باکوور. جیاواز، کەمی، نزم، ئەو کۆشکە چەپی نیە لەگەڵ هۆری: واتە زۆر لە یەکتری جیاوازنین و لەوی کەمترو نزمتر نیە، (ئەردە) چەپڵە، کلا، کەنار، ماڵی ئازادی زۆر چەپە

شتی خوار و گێڕ