تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بادامە تاڵە
[[بادام + ئە + تاڵ + ئە]]
(نت.) بەری دارێکی کێوییە لە جنسی بادام، خۆش دەکرێ (بە شێوەیەکی تایبەتی تاڵایی لێ دەبڕن) و دەیخۆن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاڵە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاڵە
گیانداری ڕەشی دێز
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاڵە
تاڵە
سیاه مایل به خاکستری
بخت
گوسفند سفید که صورتش خاکستری باشد
گیاهی است تلخ که کبک آب را دوست دار
نحس، شوم
نوعی ارزن
نوعی دانه تلخ که قاطی دانەهای گندم شود
تاڵە
ڕەشی خۆڵەمێشی ڕەش کەوە، ئەسمەری ئاماڵ ڕەش
بەخت، تالح
پەزی سپی ودەم وچاو بۆر
تاڵوی کۆڵو
بێ فەڕ وشوم
جۆرێ هەرزن
مرۆر، دەنکێکی تاڵ لەناو گەنم دا
تاڵە
(موک) هەرزەڵە، کەردڕە. دەیمییلە. جوورە دەغڵێکە وەکوو هەرزنی وایە. جوورە ڕەنگکێکی گووێدرێژان و ئێسترانە، کە دێز بن. ڕەش، ڕەنگڕەش. تاڵک، تاڵوو، تاڵە، کەردڕە، گیایەکە جوورە قووتێکی لێ پەیدا دەبێ وە هەرزنی دەچی. (بار) هەرزن. (هەورا) داو، هەودا._بەنێ،_ دەزووێک. بەخت، شانس. زراوی نێوزگی گیان لەبەران. تەڵە، داو. (مرۆر) تاڵەکە. (هەر) مەڕێکە چەند جەغزێکی ڕەش یا سووری لە ڕووی بێ و لەشی سپی بێ یا نا، یا لەشی سپی و دەم و چاوی بۆر بێ
جاجکە تاڵە
بنیشتە تاڵ، بنێشتی خاو
جاچکە تاڵە(فە.، دەر.، لک)
بنێشتە تاڵ، جاجکە تاڵە. شیرەیێکە لەداری قەزوان دەگیرێت
سرێنچکە تاڵە
سرێنچکە تاڵە
[ جۆرە سرێنچێکە]
سرێنچکە تاڵە
اَرِطَی
شفتی تاڵە
هندوانه ابوجهل
تاڵەبانی
خێڵێکی کوردە لە نزیک کەرکووک نیشتەجێن
تاڵەبۆر(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی ڕەش یا سووری لە ڕوویبێ و لەشی بۆر بێ
تاڵەبۆربەڵەک(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی ڕەش یا سووری لە ڕووی دابێ و بۆر بێ و پەڵەی سپی لە لەشی دابێ
تاڵەتاڵ
بد بخت ،بدهور ،بد نگین.
تاڵەتاڵ
بەد تاڵه ،بەدبەخت ،بەدچاره. [کڵۆڵ ،بێ ئیقباڵ]
تاڵەتاڵ
شَقِيَ.
تاڵەتاڵ(ئەردە)
بەدبەخت، چارڕەش
تاڵەسۆر(هەر)
تاڵەسۆربەڵەک(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی ڕەش یا سووری لە ڕوویدا بێ و لەشی سوورێک بێ کە پەڵەی سپی تێدا بێ
تاڵەشین بۆر(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی شین و سووری لە ڕووی بێ و لەشی بۆر بێ
تاڵەشین سپی(هەر)
تاڵەشین سۆر(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی شین و سووری لە ڕووی بێ و لەشی سووربێ
تاڵەشین ڕەش(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی شین و سووری لە ڕووی بێ و لەشی ڕەشبێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاڵەوەکەرەی خۆشەوەکەرە
بریتییە لە کەسێک دەمێک کەیف خۆشت بکا و دەمێکیش دڵتەنگ
تاڵەوەکەرەی خۆشەوەکەرە
مەبەس لە کەسێکییە، کە دەمێکی کەیفخۆش و دەمێکیش دڵتەنگت بکات
تاڵەڕەش(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی ڕەش یا سووری لە ڕووی بێ و بەڵان لەشی ڕەشبێ
تاڵەڕەشبەڵەک(هەر)
مەڕێکە چەند جەغزێکی ڕەش یا سووری لە ڕوو دابێ و لەشی ڕەشێک بێ کە پەڵەپەڵەی سپی تێدابێ
تاڵەکه
تلخک ،سیهک. (دانه ای است که قاتی گندم می شود.)
تاڵەکه
مروز.[ (دەنکێکه تێکەڵی گەنم دەبێت.) ]
تاڵەکه
خَافور.