وشەدان

سەرچاوە: نالی

خاقانی

خاقانییەتیی چین، با تێکڕای گەورەیی، یا ئیشارەتە بۆ (خاقانی) ی شاعیر. *

ضابیطەی طەبعم سوارە، ئیددیعای شاهیی هەیە
مەحتەشم دیوانە، داوای تەختی خاقانی دەکا

سەرچاوە: نالی

خانم

ئافرەتی گەورە و سەرۆک. حەسنا

جەننەت پڕی ویلدانە، خادیم هەمو غیلمانە
خانم کە تێدا حۆرین، یەکسەر هەموو حەسنا کچ

سەرچاوە: نالی

خانێکە

خانەیەکە، خانوێکە.

مەڵێ: دەشتە، بڵێ: دنیا هەموو خانێکە ئەم حەوشە
چ حەوشێکە؟ کە ئافاقی حەصار، ئەفلاکی سەربانە

سەرچاوە: نالی

خانە

ماڵ.

مەکە ئیخلافی ئەو وەعدەی کە فەرمووت
دەخیلت بم کە خانەی صەبرەکەم سووت

سەرچاوە: نالی

خانەزا

له ماڵا له دایک بوو، ماڵیی.

شکاری وەحشییان بەس دەستەمۆ کەن
نەوەک بەر بێ شکاری خانەزاتان

سەرچاوە: نالی

خانەقا

خانەقای مەولانا خالیدی نەقشبەندی، لە گەڕەکی (دەرگەزێن) کە مەحموود پاشای بابان دروستی کردووە.

سەیرێکی خۆش لە چیمەنی ناو (خانەقا) بکە
ئایا ڕەبیعی ئاهووە، یا چایری ستوور؟!

سەرچاوە: نالی

خانەقا

جێگای خوڵپەرستیی پەیڕەوانی تەریەقەتی نەقشبەندیی.

« نالیی »! سەرت لە گونبەدەکەی خانەقا دەکا
لایێ پڕە لە مەشعەلە، لایێ لە مەشغەلە..

سەرچاوە: نالی

دانایی

زانایی.

هەر کەسێ ئیظهاری دانایی بکات و مەقصەدی
خود پەسەندی بێ، یەقین ئیظهاری نادانی دەکا

سەرچاوە: نالی

دانش

زانین.

ئەهلێکی وای هەیە کە هەموو ئەهلی دانشن
هەم ناظیمی عوقوودن و هەم ناظیری ئوموور

سەرچاوە: نالی

دانکەندن

کینایەیه لە دەسبەردار بوون.

هەر یارێ کە ماڵانگەڕ و بێگانەیە « نالیی »
کەندوومە ددانی طەمەعی بۆس و کەناریی

سەرچاوە: نالی

دانگ

بەشێک لە شتێک. کینایەیە لە کەمیی.

شاهێنی دو چاوت کە نیگا و مەیلی بە دانگە
کێشانی بە قوللابی دلاوێزی بژانگە

سەرچاوە: نالی

دانیی

نزیک.

ئەی مەطڵەعی ئەنواری هەموو قاصیی و دانیی ،، شەمسی صەمەدانیی
وەک ذەڕڕەیی بێ جیلوە نە مەوجوود و نە مەعدووم ،، جۆیایی بەراتم

سەرچاوە: نالی

دانە

دەنک.

پڕدانەیە، ئەمما نەوەکوو دانەیی چەڵتووک
بەحرم وتووە، نەک وەکو گۆلی مەرەزانە

سەرچاوە: نالی

دانە

ئەو گەنمەی لەبەر داوا دائەکرێ تا چۆلەکە بێتە سەری و ببێ بە تەڵەوە و ببێ بە تەڵەوە.

صۆفیی لە فەقر و فاقە وەکو فاقە فاقی دا
تەسبیحی دام و دانەیە، ڕیشی دو فاقی فاق

سەرچاوە: نالی

دوولانە

دووباد.

کەمەندی زوڵفی دوو لانە، لە بۆ گەبر و موسوڵمانە
دەکێشێ بێ موحابانە، چ لەملا بێ، چ لەولا بێ!

سەرچاوە: نالی

دوڕدانە

دەنکی مرواری. فرمێسک.

بۆ فەوتی صەدف حەیفە بڕێژی دورەری ئەشک
ضاییع مەکە دوڕ دانە بە غارات و خەسارات

سەرچاوە: نالی

دێوانە

شێت. دەروێش. کینایەیە لە (هینەکەی) نالییی.

دێوانە کە زانیی کە دەبێ عوقدەگوشا بێ
هەستاوو گوتی: ئەشکی ڕەوانم بە فیدا بێ!

سەرچاوە: نالی

دەرماندە

داماو.

چ زەرقا؟ بۆ سیاه ی ی دەفتەری هەر ناصییە ماحیی
چ طەیبە؟ بۆ تەبایی دەردی هەر دەرماندە دەرمانە

سەرچاوە: نالی

دەورانیی

ئەوەی بە دەوری خۆیا خول بخوا، یا ئەم دەس و ئەودەسی پێ بکەن.

دەورانییە، وەک هێڵەکی سەودا، سەری گێژم
بۆیە بە دەقیقیی مەثەلە هەرچی دەبێژم

سەرچاوە: نالی

زاناندن

زانیمان.

لوطفی بانگوش بوو کەوا لەم حوجرەدا زاناندمان
گەر بەنیی ئادەم بخنکێتن، سەراوە نەک بناو

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان