تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نژی
نژی
مێژووی
نژی
(فە.): نییسک
نژیارڤان
مهندس معماری
نژیارڤان
ئەندازیاری خانوان
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
نژیدن
[مص. ل ]
(نەژیدەن - nejîden)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انژین
[ا - فر ]
(ئانژین - anjîn)
ئاوسانی گەروو، ملەخڕە، لەوزەتێن.
بنژیل
[[بن/8+ژیل ؟]]
«نت.»، «مک.» کاڵای خراپ و دەغڵ و دانی ئاشاغه کەپاش فرۆشتنی چاکەکانی، لەبنی عەمبار و دوکاندا دەمێنێتەوه *«سن.جن.» بنجوول.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بهنژین
بپژمین
بهنژین
عطسه کردن
بهنژین(باک)
باویشک، (باد) پشمین
بێنژین
عطسه کردن
بێهنژین(باک)
فاڵانژ / فاڵانژیسم
فالانژ / فالانژیسم
فاڵانژ / فاڵانژیسم
Falange / Falangism
فاڵانژ / فاڵانژیسم
ئەم زاراوە ڕیشەکەی لاتینییە و بە درێژایی مێژوو مانای جیاوازی لەخۆ گرتووە. بۆ نموونە لە یۆنانی کۆندا «فاڵانژی ساکار» بەشێکی هێزی سەربازی یۆنان بووە کە بریتی بووە لە سەربازی پیادە بە چەکی سووک و چەکی قورسەوە و … لە ساڵی 1600 زایینی، ئەم زاراوە بە کۆمەڵێکی خەڵکیی گوتراوە کە بە شێوەیەکی ڕێکخراوەیی پێکەوە کۆ دەبنەوە و بۆ گەیشتن بە ئامانجێکی هاوبەش بەرەیەکی یەکگرتوو ساز دەکەن. لە سەدەی پێشوودا فاڵانژ، ناوی حیزب و ئایدیۆلۆژیایەکی فاشیستی وەڵاتی ئیسپانیا بووە کە بە ئیسپانیایی پێی دەڵێن فاڵانخە. ئەم حیزبە لە 29/11/1933 لە لایەن کەسێک بەناوی خۆزە ئانتۆنیۆ پریمۆدێریڤا لە مەدرید دامەزرا و گەشەی پێدراوە. هەرچەندە لە سەرەتاوە بایەخێکی ئەوتۆی نەبوو بەڵام بەرەبەرە پەرەی سەند و سەرنجی خەڵکانێکی زۆری بەرەو لای خۆی ڕاکێشا و بە یەکگرتن لەگەڵ لایەنە فاشیستەکانی دیکە توانی «فاڵانخە ئیسپانیۆلا» دامەزرانێت. بەرنامەی فاڵانژ، بریتی بوو لە ڕاکێشکردنی چینی کرێکار بۆ هەناوی ناسیۆنالیزمێکی توندڕەوانەی کۆمەڵایەتی (بە مەبەستی خۆماڵی کردنی سەرمایە، چاکسازی زەویوزار، پەرەپێدان و ڕێکخستنەوەی سوپا و هەڵوەشاندنەوەی حیزبە سیاسییەکان و شێوازی شۆڕشگێڕانە بۆ گەیشتن بە ئامانج).
فاڵانژیستەکان لە سەردەمی شەڕی ناوخۆ (1936 تا 1938) بە توندی ڕووبەڕووی حیزبە کۆمۆنیست و ئاناڕشیست و میانەڕەوەکان بوونەوە و هەوڵیان دا حیزبەکەی خۆیان سەقامگیر بکەن. جیاوازی نێوان فاشیزمی ئیسپانیا لەگەڵ فاشیزمی ئەڵمانیا و ئیتالیا، لەوەدا بوو کە لە ئیسپانیا سوننەتی نەتەوەیی و بە تایبەت نەریتی پادشایی و مەسیحی، بایەخ و گرنگی زیاتری پێ دەدرا. ئیمڕۆکە زاراوەی فاڵانژ، لە وەڵاتانی دیکە بەو گرووپە ڕاستە توندڕەوانە دەگوترێ کە لە بەرانبەر باڵی چەپدا دژایەتی و گێڕەشێوێنی دەکەن، بۆ نموونە فاڵانژەکانی لوبنان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
لارنژیت
[ا.فر ]
(لارەنژیت - larenjît)
ئاوسانی قوڕگ و ژێیەکانی گەروو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مننژیت
[ا. فر ]
(مینینژیت - mininjit)
ئیلتیهابی پەردەی مێشک، هەوکردنی پەردەێن مێشک.
مەشکنژیی
(باک.): قابقابساز
هونژین
چُرت زدن
دراز کشیدن برای خواب کوتاه
کسی را بخواب بردن
هۆنژین(باک.)