تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دەبار
(باک.):ئاماده٬ ڕێک و پێک٬ - بوون: ئامادە و ڕێک و پێک بوون. –کرن: ئامادەو ڕێک و پێک کردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاردەبارە
ئاردێکە خاوەن باراش بە خۆشی خۆی دەیدا بە ئاشەوان و بۆی دەکاتە ناو (قووڵکە) وە.
ئاردەبارە
بخشش آرد به آسیابان
ئاردەبارە
بەشە ئاردێک کە ئاشێڕ بۆ هەر بارێک کەمێکی بە خۆشی خۆی بە ئاشەوان دەبەخشێ
ئاردەبارە
[ [ئارد + ه ـ ئە/١ + بار + ە ـ ئە١/ ]]
«نتـ.»، «سیمـ.» هەندێک ئاردە زیاد لە مزەی ئاش، ئاشێر دەیدا بە ئاشەوان* ئاردەوارە، «مکـ.» قڕەمزە. تێبــ. ـ «بارە» کە لەم وشەیەدا هاتووە دوو ڕێی دەچێتێ، یەکیان کە بە مانای «بەهرە» و ئەویتریان «بار + ە ـ ئە / ١» بێ کە ئەو دەمە مانای وشەکە دەبێتە «هەقی بار کردنی ئارد»، بەلای منەوە ئەمەیان نیزیکترە لە ڕاستی.
ئاردەبارە
ئاردێکە خاوەند باراش بەخۆشی خۆی دەیدا بە ئاشەوان و بۆی قووڵکە دەکات
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەردەباران
بەردفڕێدان بۆ یەکێک بەزۆری
بەردەباران
«نت.» تم: بەردە باران.
بەردەباران
[[به‌رد/1+3-ئه/2+بزران/2]]
«نت.» جۆره سزایەکە بۆ تاوانباران له کۆنەوه له کۆمەڵگاکانی ئادەمیزادا باو بووه. «عا.» ڕەجم. * سەنگەسار. 2- تم: بەرده باران کردن/2.
بەردەباران
کوچک باران، سەنگەسار، سەنگباران، بەردفڕێدان، بە زۆری بۆ یەکێک یا یەکێک بە بەردان کوژتن و کۆمایەک بەرد لەسەر گۆڕەکەی کۆ کردنەوە._کردن: بەبەردان داگرتن
بەردەباران کردن
«مست. مت» 1- تاوانبارێک بەم «سزا» یه گەیاندن. تێبــ.ینی: ئەم کارە بەشێوەی جیاجیا ئەنجام دراوه، لە هێندێک کۆمەڵکاگانی ڕۆژهەڵاتا، کابرای تاوانباریان هەتا ناو قەد لە زەوی گرتووه و دەستیان کردووه به بەرد تێگرتنی هەتا مردووه. له هێندێکیشیان له دەشتاییەک ڕایان گرتووه و خەڵکیان لەدەوری کۆ کردۆ تەوه و بە هەر لایەک ڕای کردبێ بەردی پێدادراوه.*سە نگسارکردن. 2- زۆر بەرد بە جێگەیێک دان و تێبــ.ینی: ئەم کاره ب ە نیازی تووڕە کردن و سوکایە تی بەسەر خاوەنی جێگەکە هێنان دەکرێت.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەردەباری
بەردەباری(زا)
ڕێئۆنی، (باک) ئاگاداری، ئەندازەگری، ئەندازەناسی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەردەباریکە
دەردی سیل
دەردەباریکە
آزار شش.
دەردەباریکە
ئازار سی، ئازارە باریکە.[سیل]
دەردەباریکە
سِل، سُلال.
دەردەباریکە
بیماری سلّ
دەردەباریکە