تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەمە
ئەمە
ئەمە
ئەم کەسە، ئەم چتە. [یە، ئەم نزیکە: ئاماژە بۆ نزیکی تاک].
ئەمە
ذا، هذا. ذی، ذە، ذە، هذی، ذه.
ئەمە(کە)
ئەوە، ئەم، بۆ نیزیکە، ئێمە، مە
بێ ئەمە
لەبەر ئەمە
برای این، از برای این، زیرا، اَز ایرا، ایرا. (به این جهت)
لەبەر ئەمە
بۆ ئەمە. [بەم هۆیەوە، بەهۆی ئەمەوە، بۆیە]
لەبەر ئەمە
لِذا، لِهذا، اِذ.
هەر وەک ئەمە
چُنین، چون این، مانند این، هَمچُنین. «وەک ئەمه» بەانضام حرف حصر)
هەر وەک ئەمە
وەک ئەمە. [تەواو وەکوو ئەمە ( «وەک ئەمە» لەگەڵ ئامرازی پاوان کردندا.)]
هەر وەک ئەمە
کَذا، کَهذا، مِثلُ ذا، هَکذا.
١-ئەمە
[[ئەم + ئە]]
(نت.) ناوی ئیشاڕەتە بۆ نیزیک. ئەمە چ زەزنازەنایەکتانە منداڵینە؟ ((... ئەمە کێیە جوێن بە چاوساغەکە دەدا...)) (بیرەوەری خۆم) ((... باشە دەی فەرموو ئەمە قەڵەم و کاغەز...)) (قزڵجی: پێکەنین-٧٣) *(مک.) ئەوە،. (بک.) ئەڤ، ئەڤا، ئەڤە.
٢- ئەمە
[[ست: ئەهما. پە: ئەماه]]
(ز.)، (مک.) زەمیری نەلکاوی یەکەم کەسی جەمعە (ئەوانەی قسە دەکەن). ((... قەرزی مەبەخشە چلۆنێکی ئەمەش قەرزدارانی خۆمان دەبەخشین)) (ئینجیل: مەتی-١٤) ٨ئێمە، مە. (بک.) ئەم، مە.
ئەمەتا
ئینەشا، ئائەمەیە، ئەوهەیە، خۆیەسی
ئەمەتا
[[ئەمە+تا]]
(شر.) وەڵامی پرسیاری: کامەتا، کوا؟ ی پێ دەدرێتەوە. (جم؛ ئەمەتان). کامەتا کتێبــ.ەکە؟ -ئەمەتا لێرەیە. تێبــ.- ڕەنگە پارچەی دووەمی ئەم وشەیە، دەگەڵ (تا) و (تە)ی ئاوێستایی کە مانایان (ئەم)ە (تم: پد. یگد. ج٢-٣٦٧) پێوەندی هەبێ، لەم خاڵەدا دووپاتە کردنەوەی (ئەم) دەشێ بۆ تەئکید بێ. ڕێشی تێدەچێ کە (تا) لە (ستا)ی ئاوێستایی وەرگیرابێ کە لە پەهلەویدا بۆتە (ئێستاتەن). بە مانای: بوون، هەبوون (تم: فرەوشی: پفا-١٤٤)، هەڵسەنگاندنی دەگەڵ شێوەی سنەیەکەی (ئەمەسە) بۆمان دەردەخا کە ڕای دووەم لە ڕاستی نیزیکترە. * ئەمەتانێ، ئەمەتە، ئەمەسە، ئەوەتا، ئەوەتونێ. (بک.) ئەڤە، ڤایە.
ئەمەتا
ئەمەتانێ
این خودش است
ئەمەتانێ
[[ئەمەتا+ ئانێ]]
(شر.) تم: ئەمەتا.
ئەمەتانێ
ئەمەتە
[[ئەمەتا+ئە]]
(شر.٩ تم: ئەمەتا.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەمەد
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەمەد
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەمەد
ئەمەریکا
(نا.٩، (کعر.) تم؛ ئەمریکا.
ئەمەسە
این است، اینک، اینە، هینە.
ئەمەسە
[ئەمەتە]
ئەمەسە