تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێستە
ئێستە
[[ئێست + ئە]]
(بنت.) ئەم دەقیقە و لەحزەیەی کە تێیداین، ئەم کاتە، ئەم زەمانە. ((...ئێستە ئێمە شارەوشار بە دوای ئەوا دەگەڕێین یان...)) (قزڵجی: پێکەنین-١٢٠) *ئەمێستا، ئەمێستە، ئەوێستا، ئەوێستاکە، ئەوێستاکێ، ئێستا، ئێساکە، ئێستا، ئێستاکوونێ، ئێستاکە، ئێستاکێ، ئێستەکانێ، ئێستەکە، ئێستەکێ، ئێستێ، ئێستێکانێ، ئێستێکێ، (سن)، ئێسە، ئێسەتێ، (هل.) هەنووکە. (بک.) نها، نهۆ، نووکە. تێبــ.- آ) وەکوو دەبینن ئەم وشەیە و وشەکانی (ئێرە) و (هێشتا)ش کە هەرسێکیان پێوەندیان بە (زەمان و مەکان)ەوە هەیە، گەلێ وەچەیان دەرکردووە کە لە هەر سێ وشەدا زۆر دەچن [ئەسڵی وشەکە + کا، کە، کێ،...] بێ ئەوەی گۆڕانی شکڵ کارێکی کردبێتە سەر مەعناکەیان و لە حاڵی حازردا هەموو وەچەکانی ئەم سێ وشەیە وەکوو (مرادف)ی وشە ئەسڵیەکان بەکار دەهێنرێن. ب) وشەی (ئێستە) و لک و پۆپەکانی هیچ ئەو پەیوەندییەیان دەگەڵ (نوو)ی ئاوێستایی و (نوون) پەهلەوی نییە کە (نها، نهۆ، نووکەباکووری و (هەنووکە)ی هەولێری هەیانە. جا ئەم وشەیە یانی دەورێکی پێش زمانی (ئاوێستا)یە یاخۆ هی زەمانێکە کە زمانی پەهلەوی لە سک و زاکەوتووە کە ئەمەش دەکەوێتە دوای بڵاو بوونەوەی ئیسلامەتی لە کوردستانا. بە لای منەوە ئەمەیان لە ڕاستی نیزیکترە و پێش پەیدا بوونی ئەم وشەیە بۆ مەدلوولەکەی وشەی تر لە ڕیشەی ئاوێستایی (ئەوانەی لەهجەی باکووری و هەنووکەی ناوەندی) بەکارهاتوون.
ئێستە
بڕوانە: ئێستا
ئێستەکانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێستەکانێ
ئێستەکانێ
هەرئێستا
ئێستەکانێ
[[ئێستە + کە (ئم: تەعریف) + ئان + ئی]]
(بنت.) تم: ئێستە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێستەکوونێ
ئێستەکوونێ
ئێستەکێ
[[ئێستەکە + ئء]]
(بنت.) تم: ئێستە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئێستەکە
ئێستەکە
[[ئێستە + کە (ئم.)]]
(بنت.) تم: ئێستە.
ئێستەکە
ئێستەیەوە(هەورا)
ئەوە ئێستەی(هەورا)
ئێستەی وە، دۆزینەوە
تیرە ئێستەیۆ(هەورا)
هۆرئێستەی (هەورا.)