تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 40
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شوی
[ا ]
(شووی ـ yșû)
گۆشتی
برژاو
،
بریان
، هه ر شتێکی
برژاو
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شوی
[ص.ع ]
(شەڨی ـ șevî)
شوو
،
مێرد
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شوی دیده
[ص.مر ]
(شووی دیده ـ ûy dîde ș)
بێوه
ژن
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
رخت شویخانه
[ا. مر ]
(ره خت شوی خانه - rext şuy xane)
جلشۆرک
، شوێنی
جلشتن
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
رخت شویی
[ا. مص ]
(ره خت شویی - rext şuyî)
جلشۆری،
جلشۆرک
، ئوتوخانه.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
شویت
گیایەکی
گەڵا
وردی
تام
و
بۆن
خۆشە
دەکرێتە
چێشتی
یاپراخەوە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
شویت
شبت
،
شود
، شوی،
شویت
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
شویت
[یەکێکە
لە
سەوزەوات]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
شویت
شَبت، شَبث، شونیّ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
شویت
شبت
،
شوید
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
شویت
یەکێکە
لە
سەوزەوات
گەڵای
ورد
و زەیتوونی
ڕەنگە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
شویتک
کمربند
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
شویتک
شووتک
،
کەمەربەند
، قایشی
پشتێند
،
پشتێن
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شوید
[ا ]
(شیڨید ـ ivîd ș)
شویت
، گیایه
کی
بۆن
خۆشه
ده
خورێ.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شویدی
[ا ]
(شیڨیدی ـ ivîdî ș)
جۆره رووه کێکه له
شویت
ده
چێت.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شوینده
[ا.فا ]
(شویەنده ـ șûyende)
بشۆر،
شۆرەر
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شوییدن
[مص.م ]
(شوییده ن ـ ûyîden ș )
شوشتن
،
شۆردن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ناخوون شویتان
کَژَک، کَجَک، قَصَبَک.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ناخوون شویتان
شەیتانۆکە
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ناخوون شویتان
حَلَزون، میقَب، وَدَع. (بَزّاق)
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
بالشویسم
[ا.مر ]
(بولشیڤیزم - bulşivîzim)
ڕێبازی بەلشەویک.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
بلشویک
[ص.ا ]
(بولشیڤیک - bulşivîk)
لایەنگران
یان
پەیڕەوانی بەڵشەویزم.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
بلشویک
[ا ]
(بولشیڤیک - bulşivîk)
بۆڵشەوی، زۆرینه، پەیڕەوانی (لینین)،
که
زۆرینەی دەنگیان
هێنا
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
بولشویزم
بولشویسم
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
بولشویزم
Bolshevism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
بولشویزم
ئەم
زاراوە
ناوی
ئایدیۆلۆجی
حیزبی بولشویک،
بە
ڕێبەرایەتی «لینین»
بوو
کە
«شۆڕشی سۆڤیەت»ی
لە
ئۆکتۆبەری 1917
بە
ئەنجام
گەیاند و یەکییەتی سۆڤیەتی دامەزراند.
چۆنیەتی
پێکهاتنی
بولشویزم
ئەگەڕێتەوە
بۆ
ئەو
ناکۆکیە
کە
لە
کۆنگرەی حیزبی
نهێنی
سۆسیال دیموکراتی سۆڤیەت
لەسەر
ئەندامەتی
لە
حیزبەکەدا
ڕووی
دا
،
کە
ئەمەش
بوو
بەهۆی شەقاربوونی حیزب و
لادان
و جیابوونەوەی
دوو
گرووپی
بولشویک (
بە
مانای
زۆرینە
)
بە
ڕێبەرایەتی «لینین» و «مەنشویک» (بەمانای
کەمینە
)
بە
ڕێبەرایەتی «مارتۆف». «لینین»
لە
ساڵی 1909
ئەم
ناوەی
لە
گرووپەکەی
خۆی
نا
و
لە
1912 حیزبەکەیان دامەزراند.
لە
ساڵی 1918
ئەم
ناوەیان
بە
«حیزبی کۆمۆنیستی سەرانسەری سۆڤیەت»
گۆڕی
و
پاشان
لە
ساڵی 1953
دیسانەوە
بە
«حیزبی کۆمۆنیستی
یەکیەتی
سۆڤیەت» ناوداریان
کرد
.
تایبەتمەندییەکانی
بولشویزم
،
بریتی
بوو
لە
:
یەکەم
،
لایەنگری
لە
مارکسیزمی ئۆرتۆدۆکسی.
دووهەم
،
هەبوونی
ڕێکخراوەیەکی ناوەندیخوازی حیزبی.
سێهەم
،
شۆڕشگێڕی
و
خەبات
لەگەڵ
ڕیفۆرمخوازی و حیزبەکانی
دیکە
.
بولشویزم
،
وەک
ئایدیۆلۆجیایەکی شۆڕشگێڕانە، ئاوێتەیەکە
لە
مارکسیزمی
ڕۆژاوایی
لەگەڵ
ترادسیۆنی جڤاتیخوازی سۆڤیەت. دوای
بە
دەسهێنانی
دەسەڵات
لە
1917 بەملاوە، هاوتەریب
لەگەڵ
حکوومەتی ڕەهای سۆڤیەت، تیۆر و
کردەوە
لەسەر
پرەنسیپەکانی
لێنینیزم
چەقی
بەست
. ڕۆڵی
مێژوویی
بولشویزم
لەم
ڕاستییەدا
بوو
کە
لە
لایەکەوە
پێوەندی
خۆی
لەگەڵ
مارکسیزم
بپارێزێ و
لە
لایەکی دیکەشەوە،
دەس
هەڵگرێ
لەم
بیرۆکەی مارکس،
کە
گوتبووی: «
ئازادی
چینی
کرێکار
تەنیا
بەدەست
خۆیان
مەیسەر
ئەبێ» و
لەجیاتی
ئەوە
، ئەندێشەی تکاچۆف
پەسند
بکەن
کە
دەڵێ: شۆڕشی
کۆمەڵایەتی
،
تەنیا
بە
هێنانی
وشیاری
چینایەتی
بۆ
ناو
کرێکاران
لە
دەرەوەی چینەکەیان و
لە
لایەن
شۆڕشگێڕانی لێهاتووی
سەر
بە
ڕۆشنبیرانی سۆشیالیستییەوە
پیادە
دەکرێت.
لێکۆڵەرانی ئەورووپی
تا
1945، بولشویزمیان
بە
توندڕەوترین لقی جووڵانەوەی
چەپ
لە
قەڵەم
داوە،
بەڵام
لەوەدوا
زۆربەیان،
بە
سیمایەکی توتالیتار تەعبیریان لێکردووە.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
تشویر
[مص. ع ]
(تەشڤیر - teşvîr)
ئاماژەکردن، شەرمەزارکردن،
شەرمەزاری
، ئاژاوه.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
تشویش
[مص. ع ]
(تەشڤیش - teşvîş)
تێکدان
، پێکدادان،
ئاڵۆزکان
،
شێواندن
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
تشویق
[مص. ع ]
(تەشوڤیغ - teşvîx)
هێنانه
شەوق
،
به
ئارەزوو
هێنان
،
ستایش
و
ئافەرین
،
هاندان
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
حشویە
[ا. ع ]
(هەشڤییە - heşvîye)
ئەوانەی
کە
گوێ
بە
واجباتی شەرعی نادەن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
خۆشویستن
ویستنی شتێک
بە
دڵ
و
بە
گیان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
خۆشویستن
ڤین
،
ئەڤینی
، دڵویستن،
دڵ
پێوەبوون
،
دڵچوون
،
ڤین
،
دڵ
بۆچوون
، ویستنی چتێک
بە
دڵ
و
گیان
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دستشویی
[ا. مر ]
(دەست شویی - dest gayi)
دەستشور
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
زناشویی
[ا. مص ]
(زه ناشویی - zena şuyî)
زه
وجین
،
مێردکردن
و
ژن
هێنان
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
شوشویەهەر
جگر
و
دل
و
قلوه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
شوشویەهەر
جەرگ
و
ناو
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
منشویک
[ص ]
(مینشیڤیک - minşivîk)
مەنشەویک، لایەنێکی حیزبی سوسیال دیموکراتی روسیا
بوو
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پاشویه
[ا ]
(پاشوویه - paşûye)
ئاوی
گەرمی
خاڵیسه،
یان
ئاوی
گەرمی
خوێیاوی
بۆ
شۆردنی پێی
نەخۆش
، شوێنی
پێ
شتن
له قەراخی
حەوز
.
1
2