تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بولشویزم
ئەم زاراوە ناوی ئایدیۆلۆجی حیزبی بولشویک، بە ڕێبەرایەتی «لینین» بوو کە «شۆڕشی سۆڤیەت»ی لە ئۆکتۆبەری 1917 بە ئەنجام گەیاند و یەکییەتی سۆڤیەتی دامەزراند. چۆنیەتی پێکهاتنی بولشویزم ئەگەڕێتەوە بۆ ئەو ناکۆکیە کە لە کۆنگرەی حیزبی نهێنی سۆسیال دیموکراتی سۆڤیەت لەسەر ئەندامەتی لە حیزبەکەدا ڕووی دا، کە ئەمەش بوو بەهۆی شەقاربوونی حیزب و لادان و جیابوونەوەی دوو گرووپی بولشویک (بە مانای زۆرینە) بە ڕێبەرایەتی «لینین» و «مەنشویک» (بەمانای کەمینە) بە ڕێبەرایەتی «مارتۆف». «لینین» لە ساڵی 1909 ئەم ناوەی لە گرووپەکەی خۆی نا و لە 1912 حیزبەکەیان دامەزراند. لە ساڵی 1918 ئەم ناوەیان بە «حیزبی کۆمۆنیستی سەرانسەری سۆڤیەت» گۆڕی و پاشان لە ساڵی 1953 دیسانەوە بە«حیزبی کۆمۆنیستی یەکیەتی سۆڤیەت» ناوداریان کرد.
تایبەتمەندییەکانی بولشویزم، بریتی بوو لە: یەکەم، لایەنگری لە مارکسیزمی ئۆرتۆدۆکسی. دووهەم، هەبوونی ڕێکخراوەیەکی ناوەندیخوازی حیزبی. سێهەم، شۆڕشگێڕی و خەبات لەگەڵ ڕیفۆرمخوازی و حیزبەکانی دیکە.
بولشویزم، وەک ئایدیۆلۆجیایەکی شۆڕشگێڕانە، ئاوێتەیەکە لە مارکسیزمی ڕۆژاوایی لەگەڵ ترادسیۆنی جڤاتیخوازی سۆڤیەت. دوای بە دەسهێنانی دەسەڵات لە 1917 بەملاوە، هاوتەریب لەگەڵ حکوومەتی ڕەهای سۆڤیەت، تیۆر و کردەوە لەسەر پرەنسیپەکانی لێنینیزم چەقی بەست. ڕۆڵی مێژوویی بولشویزم لەم ڕاستییەدا بوو کە لە لایەکەوە پێوەندی خۆی لەگەڵ مارکسیزم بپارێزێ و لە لایەکی دیکەشەوە، دەس هەڵگرێ لەم بیرۆکەی مارکس، کە گوتبووی: «ئازادی چینی کرێکار تەنیا بەدەست خۆیان مەیسەر ئەبێ» و لەجیاتی ئەوە، ئەندێشەی تکاچۆف پەسند بکەن کە دەڵێ: شۆڕشی کۆمەڵایەتی، تەنیا بە هێنانی وشیاری چینایەتی بۆ ناو کرێکاران لە دەرەوەی چینەکەیان و لە لایەن شۆڕشگێڕانی لێهاتووی سەر بە ڕۆشنبیرانی سۆشیالیستییەوە پیادە دەکرێت.
لێکۆڵەرانی ئەورووپی تا 1945، بولشویزمیان بە توندڕەوترین لقی جووڵانەوەی چەپ لە قەڵەم داوە، بەڵام لەوەدوا زۆربەیان، بە سیمایەکی توتالیتار تەعبیریان لێکردووە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بولغور
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بولنجک
[ص ]
(بوله نجەک - bûlencek)
سەیر، هەرشتێکی سەیرو پێکەنیناوی، کۆمیدی.
سەرچاوە: نالی
بولهەوەس
ابوالهوس، ئارەزووباز، دەسبەتاڵ و پووچ و بێمایە.

هەم واریثی فەرهادم و هەم نائیبی مەجنوون
وا تێ مەگە، قوربان، کە گەدا، بولهەوەسێکم
بولهەوەس
هەوەسدار، خاوەندهەوەس
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بولوار
[فر.ا ]
(بولڤار - bûlvar)
بولوار، شەقام و مەیدانی بەدارو درەخت بۆ سەیران و تەماشا.
بولوسک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بولکەفد
بەرتیلێکە کە درابێ بەحاکم
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بولکەفدە
بولۆق
رَسیدن. (بەحد بلوغ.)
بولۆق
پێگەیین، (ژن کامی، شووکامی ) [پێگەیشتن، باڵغبوون (گەیشتنە تەمەنی شەیتانیبوون.)]
بولۆق
بُلُوغ، اِدراک، اِحتِلام، حُلُم.
بولۆک
بُلُوک. (یک قسمت از ولایت کەمشتمل بر چند قریەاست.)
بولۆک
[هەرێم. (بەشێکە لە ناوچەیەک کە چەند لادێ لەخۆ دەگرێت.)]
بولۆک
کُورَة.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَولي
مُختَص بالبول / پسپۆڕی میز. میزناس.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بوليس
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بوم
[ا ]
(بووم - bûm)
شوین و ماوا، زەوی بەیار، شار، دەفەر، زید.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَوُمٌ أشهَب
ذوریح باردة و صقیع / تۆف.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بُوم. بومَة
طائر الظلام / پەپوو. کونەپەپوو. بایەقوش. خنخنک. قوت.