وشەدان

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بن تیک

[[كو.، تو.]، [بن/٦+ تیک]]

«نت.» تم: بندروو.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بن دانەوه

«مست. مت.»، «مک.» هەڵقەندن و دە ردانی خاک و خۆڵی دەرەوەی بنجه گیایەک یا دارێک بۆ ئەوەی به بنه هەڵکەندرێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بن پەل

«نت.» گەڵای تووتنه که لەبن گەڵای ئەسڵی دەردەچێ و له پێش شکاندنەوەی تووتنا لێدەکرێتەوه.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاوری بن کا

کنایه از فتنه انگیز

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاوری بن کا

سەرە سوودرە، مایە فتنە

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاوری بن کا

«نتـ.» تمـ: ئاگر «ئاگری بن کا». تێبــ.: بەو جۆرەی کە لەم قامووسەدا ڕەچاو کراوە، دەبوو ئەم وشەیە لە ژێر سەر وشەی «ئاور» دا بنووسرێ، بەڵام وەک ئاشکرایە ئەو «بوور=ضمه» ەی لە پاش دەنگی «و» لە ئەسڵی وشەکەدا هەیە، لە تەرکیبدا لە ناو دەچێ و شێوەی نووسینیشی دەگۆڕێ. جا بۆیە ئەم وشەیە کەوتۆتە ئێرە و هەر وشەیێکی دیکەش لەم بابەتە ئاوا جێ گۆڕکێ دەکات.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاگری بن کا

کنایه از آدم آشوبگر و تودار

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاگری بن کا

بریەتیە لە ئاژاوەچی، بنەمای شەڕ و کێشە، سەرکزۆلکەی بەدفەڕ

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاگری بن کا

«نتـ.»، «کنـ.» کەسێکی لە سەرەوە خۆی پیاو چاک نیشان بدا و لە ژێرەوەش نێوانی خەڵک تێک بدا یا خراپە بکا. کەسێکی شەڕ و هەرا سازکا و ئاژاوە بنێتەوە: لاچۆ لەبەرچاومان مەمێنە هەی ئاگری بن کا، چۆن ئەم کابرایە لەم خەڵکە بۆتە ئاگری بن کا. * ئاگری ژێر کا. ئاوری بن کا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بادام بن

[ا ]

(بادام بون - badambun)

بنە بادەم.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

بن

ژێری شت

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

بن

کچێنی

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بن

[ا ]

(بون - bun)

بن، بنی بیر، رەگ، ژێر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بن

[ا. ع ]

(بون - bun)

قاوه.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

بن

بن، بون، پایان.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

بن

بُن، بون، بیخ، تَه، تَک، پایاب، پَیاب، تَگ.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

بن

دختری، دختره، دوشیزگی.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

بن

دوایی، بێخ. [کۆتایی]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

بن

بێخ. [بنەرەت، بنک]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

بن

کەنیشکی. [کچێنی]

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنج

[[بن/4+ج؟]]

«نت.»، «کعر.، سن.» 1-ڕەگ و ڕیشەی گژ و گیا. 2- لق و پۆپی ئەو گیاوگژانەی بەرز نابنەوه و هەر سەریان لە زەوی دەرهێنا بەولاولای خۆیاندا دەشکێنەوه. *«مک.» بنج.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنه تا

«نت.» میقدارێک «کاڵا» که له نیوەی لابارێک کەمتر جێگا بگرێ و لەبنی گونیه و جەواڵ و...دا دابندرێ.:: تووتنەکەمان داگرت پێنج فەرده بوو به قەدە ر بنه تایێکیش ماوەتەوە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنه تۆم

«نت.» .، تم: بنە تۆو.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنه ماڵ

[[بنه+ماڵ]]

«نت.» 1- خێزانی ئەشراف و نەجیب. 2- هەر ئینسانێکی له خێزانێکی ئاوا کەوتبێتەوه * خانەدان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنچک

[[؟]]

«نت.»، «سن.» داری بێ بەر کە زۆر کە م بەرز دبێتەوه و بۆ سووتاندن و... کەڵکی لێ وەردەگیرێ * «مک.» بنچک. «سن.» متک. «سیم.، سن.» دەوەن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنک

[[بن+ئك]]

«نت.» تم: بن /1 و2 - تم: ئاغزه. تێبــ.- لەنێوان دەنگی «ن» و «ک» دا بزوێنه کوردی هەیه.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنکەن

«نت.»، «سیم.، سن.» تم: بنکۆڵ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنکەن «د» کردن

«مست.، مت.»، «سیه.، سن.» تم: بنکۆڵ کردن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنیاد کردن

«مست. مت.» تم: بناغه دانان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنیچه

[[بن/٦+ ئیچە؟]]

«نت.» تم: بنەچەکه.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنێسک

[[بن/8+ئێسك]]

«نت.» پاشماوەی سابوون، پارچەیێکی بچکۆلەی سابوون کە دوای دەست پێ شووشتن یا شیو و کوڵ دەمێنێتەوه و دەست نایگرێ. تێبــ.- وشەی «ئێسک» لەم وشەیەدا بەمانای «ڕەق» ه کە هەر بۆیەش به «ئێسقان» گوتراوه.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنێشت خۆش کردن

«مست.، مت.» 1- کوڵاندن و پاڵاوتن و قاڵ کردنی بنێشت. 2- جاوین و نە رم کردنەوە ی بنێشتی ڕەق. تێبــ.- بنێشت پاش کوڵاندنی ڕەق و تورت دەبێ و منداڵ نازانن بیجاون، هەر لە دەمیاندا ورد بوو قوتی دەدەن، بۆیه یەکێک «دایکیان، خوشکی گەور یان لەپێشدا بۆیان دەجوێ تا نەرم دەبێتەوه و لەبەر یەک دەکشێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنێشته خۆشکه

«نت.»، «مک.»، «کن.» تم: بنێشت • کردن به بنێشته خۆشه ی...

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنەوشی

[[بنه‌وش+2-ئی]]

« «نت.سن.» تم: 3- با/6 «بای سوور»

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنەوشەیی

[[بنه‌وشە+3-ئی]]

1- «ست.» هەر شتێکی پەیوەندی و نیسبەتی دەگەڵ گوڵی «وەنەوشه هەبێ و، هەرچێکی ڕەنگی وەک گوڵی وەنەوشە وابێ. 2- «نا.»، «سیم.» تم: بنەوش.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنەچەکه

[[بن/6+3-ئه/2+چه‌ك؟-ئه/1]]

«نت.»، «مک.» ئەسڵێکی خێزانی کەسێکی د ەچێتەوه سەر. پشتاوپشتی کەسێ یا خێزانی.:: به بنەچەکەیدا چووە خوارێ «ناوی چەند پشتی هەڵدا، جوێنی بە چەند پشتی دا.» * بناچه، بنەچە بنیچه، ڕەچەڵەک.* «جن.» بنجینه، ڕچڵەک.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

1-بناوان

[[بنه/1+وان «ئم:ڕاگرتن» ]]

«نت.»، «مک.» ئافرەتێکه ئیش و کاری ماڵ ڕادەپەڕێنێ و دەگەڵ پیاوی خاوەن ماڵ مشووری دەخوا، جا حەز دەکا ژنی بێ دایک و خوشکی یا هەر ئافرەتێکی دیکه، بێجگه لەوەی که پێی دەگوترێ کارەکەر یا کڵفەت. * بنەوان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

1-بنۆک

[[بن/8+ئۆك/2]]

«نت.»، «مک.» 1- تیسکی کورتی خورییه که پاش به شانەکردنی خوری به بنی «شانە» وه دەمێنێ و بۆ گوریس و گۆرەوی خراپ و... به کاری دێنن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

2- بناوان

[[بن/6+1-ئاو/1+2-ئان/1]]

«نت،.»، ئەو ئاوەیه بەهۆی هەڵبەستن «بەند» له شوێنێک پۆنگ دەخواتەوه و بۆ کشتوکاڵ کەڵکی لێ وەرد ەگیرێت.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

2- بنۆک

[[؟]]

«نت.» گیایەکی دەشتییه وەک توێسی وایه، به وردی ئەکرێته برینی ئاژەڵەوه چاکی دەکاتەوه،». «تم: خا.، ب1، ل - 129» .

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان