«مست..لا»، «سن.» تم: بەرزبوونەوه.

«بنت.» به شێوەیە کی تەواو لە جێی خۆ هەڵستان و لەسەر قاچ وەستان:: هەر هاته ژوورێ و هەموویان بەر زەپێ لەبەری هەڵستان.

«نت.»، «سن.» تم: بەرزه چڕه

«مست، مت.» قرتاندنی زێدەمووی سمێڵ و لێک و لووس کردنی دەگەڵ سنووری لێوی سه ڕەوه.

«نت.»، «سیم.» تم: بەرزگ.

«نت.»، «کعر.» ترێیەکه هێشتا ئاوی تێنەگەڕابێ و شیرین نەبووبێ. تێبــ.ینی: آ» من زیاتر بۆ ئەوە دەچم کە «سیله» لەم وشەیەدا هاوتای «شیرە» بێ، جا یا بەسەر زار و زمانەوە وای بە سەر هاتووه یا خۆ شکڵێکی کۆنتری «شیرە» یه. ب» بەرسیله ماددەی «ترشی تارتارات» ی تێدایه و ترشه. له کوردەواری دەیکەنه هێندێ چێشتانە وه تا ترشیان بکا و بۆ دابەزاندنی گەرمای لەشی نەخۆش بەکاری دێنن. پەسیره، پەسیله. «کئێر.» قۆره. «سن.» هاڵه.

«نت.»، «مک.» پێستی ژێر چەنەکە ی ئینسانی قەڵەو که لەبەر قورسایی، یا ئی پیاوی پیر که لەبەر بێ گۆشتی داچۆڕابێ. * بەرخەبەبه. «زا.» بەرکور.

«نت.»، «مک.» تم: بەرخەل.

«نت.»، «مک.» تم: بەرخەلەوان.

«مست.، لا.» تم: بەرهاویشتن:: مەرەکانمان ئەوساڵ لە «سەرما» ن زۆریان بەریان فڕێ دا.

«نت.» «مک.» تم: بەرچا.

«نت.» «مک.» تم: بەرکاو، تێبــ.ینی: زیاتر دەگەڵ وشەی «شاخ» ئیزافە دەکرێ.:: بەرقەدی شاخی.

«نت.» تم: بەرچا.

... له پێش..:: ئیمپڕاتۆری ماد 559 ساڵ بەر له دایک بوونی عیسا ڕووخاوه.

«مست.، مت.» 1- خواردنی میوەی باغێک:: کوا هەر د ڵێی باغم هەیه، باغم هەیە ئێمه بەرمان لێ نەخوارد. ئێسا خەریکی باغ دەچەقێنی کەنگێ بە ری لێ دەخۆی. 2- «کن.» کەڵک وەرگرتن له شتێ، نەتیجەوەرگرتن:: بەم هەموو ڕ نجه منداڵەکانی پێگەیاند بەری لێ نەخواردن. جوانەمەرگه ! بەری له ژیانی خۆی نەخوارد.

«نا.» قامیشه جگەره.

«نت.» 1- دوو تەخته «کوێن» ی گەورە یه، کاتێ باوبژ یا باران دە نێو ڕە شماڵێ دەکا، لەولایەی باران و... تێیدەکا، به پێشیەوه دەگرن.. 2-جاجمی شەقە که جۆڵای کوردستان دەیتەنن. پێخەف یا کەلو پەلی دیکەی تێوەدەپێچن وەکوو پێخەفیش کەڵکی لێ وەرد ەگیرێ، 3- پارچەیەک خام یا تەختەیەکی بچووکی قاڵی، یا قوماشێکی تایبەتییه و جۆڵا د ەیتەنێ و پاک و خاوێن ڕای دە گرن و بۆ نوێژ لەسەرکردن تەرخان دەکرێت. * «هل.» دوو گرد. تێبــ.ینی: وادە زانم ئەم وشەی «بەرماڵ» ه لە پێش هەموو ماناکانی دیکەیدا بۆ مانای یەکەم دەکارکراوە و بۆ مانای سێیەمی لە بە وێچوون «لە باری تە نینەوه» داهاتووه.

«کن.» پیاوی چاک و، موسڵمانه، دەست و دڵی پاکه،

ئەو بەشەی زگی ئادەمیزاد که دەکەوێته خوار نێوک و ژوور بەرگەده. * «سن.» بان بانەگا.

«نت.»، «مک.» خشڵێکی ژنانەیه لە مت وموورووی جووربەجوور و هەڕەمه «له باری ڕەنگ و شکڵەوه» دەیهۆننەوه و کچان و ژنان دە ئەستۆیانی دەکەن.تێبــ.ینی: ژنه دەوڵەمەندان لە بەردی بەقیمەت و «کار با، یاقووت، شەوه،... و....» دروستی دەکەن و ژنه فەقیر له موورووی جەڵەبی.* «سیم.» گەردانه، ملوانکه. «سن.» ملوەن.، ملوێنک. «کئێر.» گەردەن بەند. «مک.» ملوێنکه. «جن.» گەلوووەن. تێبــ.ینی: ئەو هاوتایانه کە م و زۆر له لایە ن شکڵ و ئەو شتانەی که لێیان دروست دەکرێن. کەم و زۆر جیاوازیێکیان هەیه که هەموویان بۆ ڕازاندنەوەی «مل» و گەرد ن» بەکاردێت.