«نت.»، «مک.» تم: بۆن و بەرامه.

«مست. لا.» کەوتنە خواری شتێ یا گیاندارێک له جێگەیەک ڕا بۆ جێگەیێکی دیکەی که لەچاو ئەو ی پێشوو نەرمتر بێ. 2- بەلادا هاتن و کەوتنە سەرزەوی ئاد ەمیزاد لە شوێن خۆی:: کوڕ ه دلێر هێندە مەچوو سەر گوێسوانەکە بەردەبیتەوه. چاوی لەبە ر پێی خۆی نەبوو ده بەردەکە هەڵەنگووت و بەربۆوه.* بەر ە وە بوون.

«نت.» شوانێکی ڕانی بەرخان دەباته لەوەڕ. * «مک.» بەرغەلەوان، بەرخەوان. «بک.» بەرخ ڤان.

«نت.» «مک.» بەڕدێکی سەخت و ڕەقه ڕەنگی سوورێکی زەردەباو یا ز ەردێکی مەیلەو سووره. تێبــ.ب - ناوەکەی لە وەوە هاتووه کە بەدەست پێداخشاندن هەست بە زبرایی د ەکرێ و دەشکرێ به «زووره» و بۆ تیژکردنی داس و چەقۆ و... بە کاردێت. ئەو شتانەی بەم بەرده تیژ دەکرێن و پاشان به «هەسان» دەیانساون تا دەمەکەیان کەند و کڵۆیان تێدا نەمێنێ.

«نت.» 1- لای پێشەوەی شتێک.:: بە بەردەمی دووکانی وەستا فەر ەج دا بڕۆین سڵاوێکی لێ بکەین. 2- «مج.» لە حزوورا، لای کەسێ. تێبــ.ینی: لەم حاڵەتەدا هە میشه «لە» ی پێشەوە دێت:: لە بەردەمی قازی ئیقراری کرد.

«نت.»، «سن.» تم: بادەوه.

« «نت.» تم: ئیمام /2 * پێشنوێژ.

«نت.» .، «کعر.»، «تت.» 1- تم: بەروبوو:: کەڵاش و تەشی بەرهەمی هەورامانه، بەشی زۆری بەرهەمی کوردستان ئی کشتوکاڵه. 2- ئەوە ی کار و چالاکی مێشکی ئادەمیزاد «شێعر نووسین و وتار...» دەکەوێتەوه:: «مەم و زین» بەرهەمی مێشکی شاعیری گەور ی کورد «خانی» یه، تێبــ.ینی:آ» نازانم ئەم وشەیه، کەنگێ داتاشراو ە و کێ دایتاشیوه و چۆنی داتاشیوه. به مانای: «تێکەڵ، ئامێته، موڕەککەب» ه «تم: فره. پفا، ل- 70» و له فارسیدا به مانای «کۆکراوەوه، پەرێشان، ئاڵۆز» هاتووه. «تم: معین. فهرهەنگ. ج1، ل- 516»

«ست.»، «مک.» حاڵی جلک و کەلوپەل و... که به جوورێ دە بەرکرابێ یا داندرابێ دیوی ناوەوە یان «3- بەر» به دەرەوە بێت. * «سن.» بەراوپشت. «سیم.، بک.» بەرەواژ. «مک.» بەراو ەژوو. «جن.» چۆوارشه. «چەواشه».

«ست.»، «مک.» 1- لێفه و هەر شتێکی دیکەی لەم بابەته کە هەردوو ڕووی له قوماشی «ئەتڵەس» بێ. تێبــ.ینی: عادەت وایه ڕوویەکی لێفه له قوماشی نایاب دەکەن و ڕووەکەی دیک ەی «چیت.» د ەبێ ماڵە ئەعیان و دەوڵەمەندان هەموویان هەر ئەتڵەس کردووه. 2- «مج.» سەیدێکی دایکیشی و بابیشی هەرتک «سەیید» بن.* «سیم.» تان و پۆ و ئاوریشم.

«مست.ست.» هێنانه پێشەوەی لای پشتەوەی هەندێ پارچەی جلک «کراس و....» لەبەر هەر هۆیە کی بێ.

«نت.»، «سیه.» 1- خشڵێکی ژنانەیه له ئاڵتوون، زێو یا متو مووڕ دروستی دەکەن و ژنان لەنیوەی لای پێشەوەی سەریان قایمی دەکەن و به ناوچاوانیاندا دێتەخوار.*(مک.) پێشەسەر 2- تم: بەرچاوکه.

«نت.» بەرهەڵبێنەی بچووک.

«سمف.»،، «سن.» تم: 2- بەرین. تێبــ.ینی: لە نێوان دەنگی «ر» و «گ» دا سووکه دەنگێکی «هەمزه» دەبیسترێ کە پاشماوەی «ئگ.» ە و بەتەواوی نەسواو ه، بە کورتی ئەوەی پێی دەڵێن بزوێنه کوردی لەم وشەیەدا و له وشەی «بەرگین» دا خۆی دەنوێنێ. ب» هەر و کوو لە سەرەوه باس کرا. «ا» ئەم وشەیە جۆرێک لەدەم دێتەدەر دەگەڵ وشەی «بەرگ» که هەر لە دوای ئەمەوه دێت جیاوازه، هەر بۆیەش ژمارەم بۆ هیچ کامیان دانەناوه و نەم کردن به «1-بەرگ، 2- بەرگ» ئەگەرچی هەرتکیان هەروەک یەک دەنووسرێن، ئەمەش یەکێکه له کەم و کووڕی ئەلفوبێتکەکەمان کە تا ئێستا چارەی بۆ نەدۆزراوەتەوه.

«مست.، مت.» کتێبــ.، دەفتەر و.... لە مەقەببا یا کا غە زەوه پێچان.

«نت.»، «سیم.» تم: بەرگەسەرین تێبــ.ینی: پشتی جووره سەرینێکه.

«مست.، لا.»، «مک.» تم: بازگەشت بوونەوه. پیاو نابێ له قسەی خۆی بەرگەشت بێتەوه. «یاڕەببی خوڵایه تۆبە و ئەستەغفیر وڵڵا،. بەرگەشت بوومەوه» «ڕستەیێکه یەکێک دەیڵێ که «کفر» ێکی بە دەمدا هاتبێ.

«نت.» پارچەدارێکه وەکوو سەلکەتەشی وایه، خڕ تاشراوه «جاروبار دەشی نەخشێنن» و لە نێو ەڕاستیا بە قەدەر ئەستوورایی کلکەتەشی کونێکی تێدەکرێ و بۆ دوو مەبەست دەخرێته سەر تەشی: 1» بۆ ئەوەی لەنگەری تەشی ڕابگرێ و یارمەتی بدا کە باس بخوولێتەوه. ب» بۆ ئەوەی هەڵکردنی ڕیس لەسەر کلکه تەشی ڕێک بخات.

«نت.»، «سیم.» تم: بەرەجێژنان.

، «مست، مت» 1- هاندانی دوو یا چەند کەس یا چەند دەسته ئینسان یا گیانداری تر و بەگژ یەکیا کردنیان:: ئەو قسانەت بۆیەیه تێکمان بەردەی. 2- «مج» فیتنەیی کردن.