دتانت+تنش زدایی

De`tente

وشەکە بە زمانی فەرەنسی بە واتای شلکردنەوە و ئارامی و حەسانەوەیە. لە زاراوەی سیاسیشدا بە مانای کەمبوونەوەی ئاڵۆزی و ناحەزی و دوژمنایەتی نێوان وەڵاتان و ئاسایشی نێوان وەڵاتانە. قۆناخی هێورسازی، ڕەنگە بەپێی بڕیارنامەیەکی ڕەسمی یا خود لە ئاکامی گۆڕانی ستراتیجی نەتەوەیی لە ماوەی چەندین ساڵدا ڕووبدات. بۆ نموونە پەیمانی لۆکارنۆ (1925) لە ئەورووپا کەم تا زۆر، بە دوا خۆیدا سەقامگیریی هێنا. لە دەیەی 1960 قۆناخێکی هێورسازی لەنێوان وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و یەکیەتی سۆڤیەت هاتەکایەوە کە لەسەر بنەمای پێکەوە ژیانی ئاشتیخوازانە و ئەم ڕاستییە دامەزرابوو کە شەڕێکی هەمەلایەن، سەرەنجام بە تیاچوونی هەر دوولا تەواو دەبێت.
دیتێرمینیزم: بڕوانە ئیرادەگەرێتی.

شارەزایێتی، جهزایی

خدایی

خودایەتی

مرکزیت
میانەروی

میانەڕەوی لە هەموو شتێکدا

میانەڕەوی لە هەموو شتێکدا

دەناوە ڕاستا بوون
نە زۆر توندڕۆ نە زۆر لەسەر خۆ

ئەندازەی شت لە ڕووی ژمارە یا زۆر و کەمییەوە (کمیە)

کمیّت

ڕادەی زۆری و کەمی

ئەندازەی چتی لە بابەت ژمارە یا زۆرو کەمییەوە

کوردایەتی