وشەدان

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أَبدَأَ

خَلَقَ / دروستی کرد. پێکی هێنا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إستَبدَعَ

عَدّهُ بدیعاً عَجیباً غریباً / بە جوان و سەیر و سەرسوڕمێنی دانا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إستَبدَلَ

إستعاض / گۆڕی. گۆڕیەوە. لەبری داینا. لەجێگەی داینا. خستیە بری.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إستَرَّقَ العَبدَ

مَلَكَهُ. إستَعبَد / کردی بە (کۆیلە. بەندەی) خۆی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إنفَكَّ العَبدُ

أعتَق / ئازاد کرا. سەربەستی پێدرا. ئازاد بوو.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بد

[ص ]

(بەد - bed)

کرێت، ناپەسەند، لاسار، خراپ، بەد.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بد

( (بەد، بود - bed, bud))

پاشگرە، لەدوای وشەوە دێت و مانای خاوەن، سەروەر، دارا دەگەیەنێ وەک: سپهبد، موبد.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بد

[ا - ع ]

(بودد - budd)

چارە، جودایی، لابد، (لابودد - labudd): ناچار.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بُدّ

مَهرَب. مَناص / جێی ڕاکردن. پەنا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بُدّ

نَصیب / بەش. بەشداری.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَدَّ رِجلَيه

فَرَّج بینهما / لنگی بڵاوکردەوە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بد سرشت

[ص ]

(بەد سریشت - bedsireşt)

بەدڕەسەن، ناجسن، ناڕەسەن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بُدّ نظير. مثل

هاو. چونیەک. وەکو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

تَحَرَّر العَبدُ

أُعتِقَ / ڕزگاری بوو لە کۆیلەیەتی. ئازاد کرا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حَرَّرَ العَبدَ

أعتَقَهُ / ئازادی کرد. سەربەستی کرد.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

رِبد

خَشَبَة المسحاة وغیَرها / سالیس. دەسک. سالیس. دەسک.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

رَقّ العَبدُ

صار أو بَقیَ عَبدأً / بوو بە کۆیلە. بە کۆیلەیی مایەوە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

روان بد

[ا. مر ]

(ره ڤان بود - bûd revan)

خودان روح.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

زُبد. زُبدَة

قِشدَة / سەرتوێژ.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

زُبدَة

فِطعة من الزُبر / کەرە. نڤیشک.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

(بدون. بلا. من غير) إنقطاع

بدون تَوَقُّف / بەبێ وەستان. یەکبینە. پەیتاپەیتا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

(بدون. بلا. من غير) تَوَقُّف

مُستَمِر / بەبێ وەستان. بەردەوام. یەکبینە. بێوچان.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

(بلا. بدون. دون) قَيد أو شرط

غیر مشروط. بِغَیر تَحَفُظ / بەبێ چەن و چوونی. بەبێ هیچ مەرج و گیروگرفتێک.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

(بلا. بدون. من غير) مقابِل

مجانا. بدون عِوَض / بەخۆڕایی. بەبێ جیاتی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أمر بَديهي

فەرمانی بەڵگەنەویست. بێگومان.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إحد بداب

/ تَحَدُّب / هەڵتۆقین. کۆماوەیی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إستِبداد

ظُلم. طغیان. عَسف / زۆرداری. بێدادی. ستەم.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إسم بَدَل

جێناو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إنقِشاع. زَوال تَبديد

لاچوون. نەمان. ڕەوینەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

الى أبَد الا بدين. الى دَهر الداهرين

تا هەتا هەتا. هەتا هەتایە.

سەرچاوە: نالی

اَبدان

جەمعی بەدەنه واتە لەش.

تَری عِینَۀَ اْاﻸب‍دانِ مِنْ (خاکٌ خُول ِ) ـهِ
تَری مَنْدَلَ اْﻷوْراقِ مِنْ تُوزُ گَرْدِهِ

سەرچاوە: شیرینی نوێ

باديء ذي بَدءٍ

أول. أولاً. أول وهلة. أول الأمر / یەکەم. یەکەم (جار. کەڕەت).

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَدء. إبتداء. أوَّل. مَظلع. فاتحة

دەستپێکردن. سەرەتا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَدَأَ الشيءُ

إبتدأ / کرایەوە. دەستی پێکرد.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَدَأ الشِيءَ أو بَهِ

شَرَع. إفتتح به / دەستی پێکرد. دەستی دایە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بدأَة

أول. مَطلَع / دەستپێکردن. سەرەتا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَدَا

ظَهَرَ. لاحَ / دەرکەوت. دیاربوو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَدَا للِفكر

إتَضَحَ / ڕوونبووەوە. گومانی تیانەما.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بداء

[مص - ل - ع ]

(بەداء - beda’)

دیارکەوتن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

بَداءَة. بَدء

مُباشرة / دەستپێکردن.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان