تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4572
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گەیین
کەیشتن٬ڕەسین٬گەیشتنی میوه٬(هەورا.)یاوای.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
گەیین بە یەک
بەهم
رسیدن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
گەیین بە یەک
[چاوپێکەوتن،
بە
یەک
گەیشتن
، دیدار]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
گەیین بە یەک
تَماسّ، لِقاء، مُلاقاة.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
گەیینەبەرەو
رسیدن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
گەیینەبەرەو
بەرەوگەیین. [گەشتنەبەرەوە، هاتن]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
گەیینەبەرەو
قُدُوم، نُزول، وُرود.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گەییو
گەیشتوو
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گەییک
بڕوانە:ووشەی گەیتوو.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
یارییدەر
یاریدەدەر
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
یارییە
یاریدە
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
یسوعیین
[ص. ن. ع ]
(یەسووئیین - yesû᾿îyîn)
گروپێکن
لە
مەسیحییان.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
یەومییە
رَستاد، راستاد،
روزانه
، باروزه، بادروزه،
هر
روزه
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
یەومییە
ڕۆژانە
. [مووچە، کرێی ڕۆژبەڕۆژ.]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
یەومییە
یَومِیَّة، راتِبَة، وَظیفَة.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بایی بوون
«
مست
.، لا.»، «کعر.»
خۆ
لێگۆڕان
، بەدەعیەبوون:: ئەوەنده له
خۆ
بایی
بووه
لە
بیری چۆتەوه
دوێنێ
چبوو.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برایی
[[ برا /١+ ٢- ئی ]]
«حمس.» تم:
برایەتی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنەوشەیی
[[بنهوشە+3-ئی]]
1- «ست.»
هەر
شتێکی
پەیوەندی
و نیسبەتی
دەگەڵ
گوڵی
«وەنەوشه هەبێ و، هەرچێکی ڕەنگی
وەک
گوڵی
وەنەوشە
وابێ. 2- «نا.»، «سیم.» تم:
بنەوش
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆشایی
[[تو. كو.][ [ بۆش ئایی/1] ]
«نت.» 1-
ئەو
جێگەیەی
که
«
زەوی
» له ڕێزی
کۆمەڵە
ئەستێرەی
سەر
به
هەتاو
تێیدا دەگەڕێ، «عا.» فضا. 2-
پارچە
زەوی
یا
جێگەیەکی
بەرین
. 3- جێگای
یەک
یا
چەند
زەلام
لەناو
کۆمەڵێ خەڵکا
که
بە
ڕێز
ڕاوەستا
بن
. 4-پله و پایەکی
ڕەسمی
و
کۆمەڵایەتی
لە
دەزگای
دەوڵەت
یا
وڵاتێکدا
که
خاوەنەکەی لادرابێ
یا
به
هەرجۆرێکی دیکه شوێنەکەی
بەتاڵ
بووبێ:: مردنی
جەماڵ
عەبدونناسر بۆشایێکی
زلی
له «
میسر
»
دا
بە
جێ
هێشت
.
سەرچاوە:
نالی
بێ بابیی
بێ
باوکی
.
بێ
بابی
مورادی
من
و
تۆ
بوو
بە
تەمەننا
بێ
بابی
دوعایی
من
و
تۆ
بوو
بە
موناجات
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
درون گرایی
[ا. مص ]
(دەرون گەرایی - derun gerayi)
ناخپەروەری.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دنیی
[ص.ن ]
(دون یی - dunyi)
دنیایی
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
دوولایی
مرازێکی ئاسنینی
سەر
قوڵفدارە ئالقەڕێزی بەسەر دادەکرێ و
لەسەر
ویشەوە
قفڵ
دەدرێ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
(-ئەکیی)
(پب.) ١-
بە
دوای
بەندی
کات
و
شوێن
(قەیدی
زەمان
مەکان)ەوە دەنووسێ و قەیدێکی
تازە
یا
سفەتی
لێ
پێکدێنێ.
ئێجگارەکی
،
پێشەکی
. ٢-
بە
دوای
هەندێ
سفەت
و ناوانەوە دەلکێ و سفەتێکی
لێ
دروست
دەکا
. خێڵەکیی، دەشتەکیی، سەرسەرەکیی، کەرەکیی. ٣-
بە
هەندێ
ناوی
مرەکەبەوە دەنووسێ، وشەیەکی
لەم
تەرکیبە پێکدێت،
بەیانی
حاڵەت
دەکا
. دووپشتەکیی،
سێ
جرتەکیی، چوارمەردەکیی،
پێنج
خشتەکیی. تێبــ. آ)
لە
هەموو
حاڵەتەکاندا
ئەم
پاشبەندە مانای (
بە
شێوەی)
لە
مانای وشەکە
زیاد
دەکا
. ب)
ئەگەر
دوایی
ئەو
ناوەی
دەگەڵ
ئەم
پاشبەندە
تەرکیب
دەبێ
(
بزوێن
)
بێ
،
لە
تەرکیبدا دەڕوا.
سەرچاوە:
نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی
بووە
لەناویانا.
لەوانەیە
ئەم
بەیتی « حەربا »
یەش
پەیوەندێکی
بەم
مەسەلەیەوە هەبێ،
هەروەها
لەوانەیه
پارچە
شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە
نەظەر
..» یش،
وەک
له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان
بۆ
کرد
، لایەکی
ئەم
مەسەلەیەمان
بۆ
ڕوون
بکاتەوە.
نەییری ئەعظەم
وەها
تاوی
دەدا
وەک
مەنجەنیق
بۆ
دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە
ناو
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئابووریی سیاسی
زاراوەی
ئابووری
سیاسی
چەمکێکی نوێباوە
کە
کێشە
و ئاریشەی زانستەکانی
سیاسەت
و
ئابووری
لێک
دەداتەوە.
بە
واتایەکی
دیکە
ئابووری
سیاسی
لە
شوێن
دۆزینەوەی
پێوەندی
دوولایەنەی
وزە
سیاسی
و ئابوورییەکان و کاردانەوەی
ئەم
هێزانەیە بەسەر پێکهاتەکانی سیاسەتی ئابووریدا.
هەروەها
کاردانەوەی بارودۆخی
ئابووری
بەسەر حکوومەتە
هەڵبژاردە
خەڵکیەکانیش
لێک
دەداتەوە. سەرکەوتنی حکوومەت
لە
بواری سیاسەتە ئابوورییەکان، شەرعییەت و ئەگەریی
دووبارە
هەڵبژاردنەوەی
ئەو
حکوومەتە
زیاد
دەکات.
لە
گوتاری پۆزیتۆڤیزمدا شەرعییەت و خۆشویستنی حکوومەتە هەڵبژێردراوەکان، دەگەڕێتەوە
بۆ
پێودانگە ئابوورییەکانی
هەڵامسان
، ڕادەی
بێکاری
و هاوتەرازنەبوونی
خەرج
و
بەرج
و…هتد
یەکێکی
دیکە
لەو
مەسەلە
گرنگانە،
ئەوەیە
کە
تا
چ ڕادەیەک بارودۆخی
ئابووری
وەڵاتەکان دەرەنجامی سیاسەتەکانی دەوڵەتە و
تا
چ ڕادەیەکیش بەرهەمی هۆکارگەلێکی
بێ
کۆنتڕۆڵ
وەک
بازاڕی
جیهانییە؟
سەنگی
هۆکارگەلی
سیاسی
لە
پێکهاتنی سیاسەتە ئابوورییەکان
گرانە
و
ئەم
هۆکارانە ئەکەونە
ناوەندی
سەرنجی
ئەم
زانستەوە.
بۆ
نموونە
دەگوترێ
کە
دەوڵەتان
لە
پێش
هەڵبژاردنەکان و بەمەبەستی خۆشیرینکردن
لە
بەر
چاوی ڕەشەگەلدا
دەست
دەدەنە بووژاندنەوەی
ئابووری
و
تەنانەت
تاکوو
چەند
مانگێکیش
ئەو
شتانەی
کە
بەرعۆدەی
بوون
بە
ئەنجامی دەگەێنن،
بەڵام
دوای
گەیشتن
بە
دەسەڵات
،
لەم
ڕێبازە
دوور
دەکەونەوە.
پێوەندی
ئایدیۆلۆجی
حیزبی
لەگەڵ
مەسەلە
ئابوورییەکانیش،
بۆتە
بابەتێک
لە
توێژینەوەکانی
ئابووری
سیاسی
.
ئەغڵەب
حیزبە چەپییەکان
هەوڵ
دەدەن گرفتی
بێکاری
چارەسەر
بکەن،
کەچی
حیزبە ڕاستییەکان
هەوڵ
دەدەن پلەی
هەڵامسان
دابەزێنن.
کەواتە
پێوەندی
ئایدیۆلۆژی
سیاسی
و
ئابووری
سیاسی
مەسەلەیەکی
گرنگ
لە
ئەژمار
دێت
.
ئابووری
سیاسی
بەم
واتایە،
لەگەڵ
ئابووری
سیاسی
بە
واتا
کۆنەکەی
کە
بە
ڕوانگەیەکی مارکسیەوە دەیڕوانییە
سیاسەت
، خۆبەخۆ
جیاوازی
هەیە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئابووریی سیاسی
اقتصاد
سیاسی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئابووریی سیاسی
political
economy
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئابۆریی(هەورا)
دەستندە
،
دەم
و
جەم
،
هۆی
گوزەران
،
پاشڕۆژ
،
دەست
پێوەگرتن
، گلدانەوە._ ئابۆری
ناس
، وەرمزان، وەرامناس،
پسپۆڕی
وەرامی._
زانی
: ئابۆری
ناسی
، وەرمزانی._
ناس
: بڕوانە ئابۆری زان._
ناسی
: بڕوانە ئابۆری
زانی
سەرچاوە:
نالی
ئابیی
وەک
بەی
(بەهێ).
مەشرەبی « نالیی »
گەلێ
ئابیی
و
ترشە
،
بەڵێ
موعتەریفه
خۆی
دەڵێ:
چا
نییە
ئەطواری
من
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاخەلێوکۆتایی
کۆتایی
کارو
فەرمان
و هەمووچتێک
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئارمایی
ڕووناکی
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئارهایی
ئازارێکی هەمیشەیییە
لە
ئەندامێک
دا
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئارهایی(باک)
ژانی
کولانەوە
، ئازارێکی هەمیشەییە
لە
ئەندامێکدا،
تووشی
کێشەو ڕووشەهاتن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاریی
بڕوانە:
ئاری
.
گەورە
،
بەختیار
، نێوی نێرینانە، (
باک
) یاریکاری،
یارمەتی
،
خۆڵەمێش
69
70
71
72
73
74
75