تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 27731
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەکبوون
ڕێکی
و
دۆستایەتی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەکبووین
اتحاد
،
اتفاق
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەکبووین
یەکبوون
،
یەک
گرتن
،
پشتی
یەک
گرتن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەکبوویی
اتحاد
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەکبوویی
یەکیەتی
،
یەکبوون
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
یەکسانیی ئەزموون
اشتراکیة الاختبار
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
یەکسانیی ئەزموون
Test Communality
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
یەکلابوون:
دڵنیابوون.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
یەکچاوبوونەوە
بریتییە
لە
لاچوونی
دوودڵی
و ساغبوونەوەی
کار
بەلایەکدا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەکڕوویی
صداقت
نرخ
ثابت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەکڕوویی
دژی
دوڕوویی،
ڕاست
و
دروستی
نرخێ
کە
ناگۆڕێ و چەقیوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
یەکڕووە
نیمڕوو
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
یەکیەتی ئەورووپا
اتحادیەی اروپا
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
یەکیەتی ئەورووپا
European Union (EU)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
یەکیەتی ئەورووپا
«ئەنجومەنی ئەورووپا»
لە
ساڵی 1993 بەملاوە
بە
«
یەکیەتی
ئەورووپا» ناوبانگی دەرکردوە
کە
ئەویش پێکهاتێکە
لە
: کۆمەڵەی
ئابووری
ئەورووپا (
بازاری
هاوبەش
)، کۆمەڵەی
خەڵووز
و پۆڵای ئەورووپا و کۆمیتەی وزەی ئەتۆمی ئەورووپا
کە
لە
یەکەمی ژوئییەی 1967 یەکیانگرت.
ئەم
ڕێکخراوە بریتیە
لە
ئەنجومەنی وەزیرانی وەڵاتانی
ئەندام
و پەرلەمانی ئەورووپا و دادگەی ئەورووپی. ئامانجی
یەکیەتی
ئەورووپا بریتییە
لە
:
بەدیهێنانی یەکییەتی
ئابووری
و پەرەسەندنی
کۆمەڵایەتی
، لابردنی سنوورەکان، ڕێکخستنی
بازاڕ
و دراوی
هاوبەش
، دەرکردنی
پلان
و سیاسەتێکی
یەکگرتوو
لە
بابەتە جۆراوجۆرەکان و
سەرەنجام
یەکگرتنی
سیاسی
لە
نێوان
وەڵاتانی دیموکراتیی ئەورووپا.
یاسا
و ڕێساکانی
ئەم
ڕێکخراوە
لە
31ی دێسەمبەری 1992
پیادە
کراوە
.
بەم
پێیە
هیچ
بەربەستێک
بۆ
دانوستانی
شمەک
و خزمەتگوزاری و
دارایی
و
کرێکار
و
گەڕۆک
لە
ناو
وەڵاتانی ئەندامی
یەکیەتی
لە
ئارادا
نییە
.
لە
سەر
یەکگرتوویی
سیاسی
و
گەیشتن
بە
دانەی دراڤی
هاوبەش
، پەیماننامەی
زۆر
لە
نێوانیان
مۆر
کراوە
کە
بریتین
لە
:
ـــ یەکلاکردنەوەی دراڤی ئەورووپا (
ئەم
دراڤە
لە
ژانوییەی 2002
بە
ناوی
«یۆرۆ»
هاتە
گەڕیان
لە
بازاڕدا و
ئێستا
مامەڵە
و دانوستانی
پێ
دەکرێ).
ـــ داڕشتنی سیاسەتێکی یەکلایەن
بۆ
ئەندامانی
یەکیەتی
.
ـــ داڕشتنی ڕێبازێکی بەرگریی
هاوبەش
لە
ژێر
چاودێری
یەکیەتی
ئەورووپا .
ــــ
ئەم
یەکیەتییە پێشەنگاوی ڕێبازێکی
کۆمەڵایەتی
یەکگرتوو
دەبێت.
ـــ زیادکردنی
یارمەتی
بۆ
ئەندامانی
هەژار
و
لاواز
لە
یەکیەتیدا.
ـــ زیادکردنی دەسەڵاتی پەرلەمانی ئەورووپا.
یەکیەتی
ئەورووپا
تاکوو
ئاڤریلی 2003
لە
پانزە
ئەندام
پێکهاتبوو
کە
بریتی
بوون
لە
:
فەرەنسە، ئەڵمانیا، ئیتالیا، بەلجیکا، هۆلەندا و لۆکزامبۆرک (
لە
ساڵی 1957 بەپێی ڕێکەوتنامەی
ڕۆم
) بەریتانیا، ئیرلەندا و دانیمارک (
لە
1973) یۆنان (
لە
1981) ئیسپانیا و پۆرتوغال (
لە
1986) نەمسا، فینلاند و سوید (
لە
1995).
بڕیار
بووە
نزیکەی 10
وەڵاتی
دیکە
ببنە ئەندامی
ئەم
ڕێکخراوە.
ڕێبەرانی وەڵاتانی ئەندامی
یەکیەتی
ئەورووپا،
لە
دانیشتنی 20ی ژوەنی 2003 ڕەشنووسی
دەستووری
بنچینەیی
ئەم
ڕێکخراوەیان
ئامادە
کرد
تاکوو
ببێتە یاسای
هەموو
وەڵاتانی
ئەندام
.
بڕیار
وابوو
ئەم
پێشنووسە
لە
ساڵی 2005 بەولاوە
لە
وەڵاتانی
ئەندام
بخرێتە ڕیفراندۆمەوە. (بڕوانە پەیمانی ماستریخت). پێنجەمی سیپتەمبەری 2005
یەکیەتی
ئەورووپا گفتوگۆکانی
لەمەڕ
بەئەندامبوونی تورکیای
لە
ماوەی 10 ساڵدا
پەسند
کرد
.
ناوەندی
یەکیەتی
لە
شاری
بروکسیل، پێتەختی بەلجیکایە.
سەرچاوە:
نالی
یەکەچوون
یەک
ئەچوون.
چ
شەو
، چ
ڕۆژ
؟
وەها
کورتی
لەهو و
لەعب
و
میزاح
کە
هەردو
وەک
یەکەچوون
بە
نە
غمەیی
بەم
و
زیر
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
یەکەڵگوون:
قۆڕێکە
تەنها
گونێکی
هەبی
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
یەکەڵەچنبوون
نەمانی
چەند
شتێک
بەر
و
دوا
بەئێجگاری
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برغوو
«نا.»، «کئێر.» بزمارێکه نەختێکی بەشێوەی مارپێچی لەله کراوه،
بۆ
لێک
توند
کردنی دووشت پێکەوه بەکاردێت. تێبــ.- 1»
ئەو
جۆره
بزماره
سەڕەڕای
ئەوەی
که
له
باری
گەوره و
بچووکی
گەلێ
شکڵی هەیه.
به
شێوەیەکی
گشتی
دوو
چەشنه، یەکێکیان
لەباتی
ئەوەی
وەکوو
بزمار
دابکووتری،
ڕاستەوخۆ
لەو
دوو
شتانەی مەبەسته
لێک
تووند بکرێن، بادەدرێ و
به
جەڕبادەر
توندتی دەکەن. دووەمیان ئەوەیه شوێنێکی
تایبەتی
بۆ
کراوه و تێی هەڵدەکێشرێ و
پاشان
«مووروسەموون» ی
لە
سەرەکەی بادەدرێ. ب»
ئەگەر
له
جۆری
یەکەمیان
بۆ
ئاسن
دەکاربکرێ
دەبێ
جێگایەکی بەشێوەی لەلەکانی بزمارەکە
بۆ
لەلەکرابێ. ج «بەلای منەوه
ئەم
وشەیه له «بورمق» ی
تور
کی
به
مانای (
بادان
) و رگیراوه. *«کعر.»
بورغی
. «کئێر.»
پێچ
،
جەڕ
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
خواچوو
خوواپەرست
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دو پیکر۔ امر (دوو پەیکەر
( du peyker))
بورجی جه وزا.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
هیشوو
هۆشە٬ وەشی٬ ـــ ی
ترێ
و ئیتر.ـــ ی چکۆڵە: (
باک
.) جیرک٬ ئەتفک٬ ـــ گوڵە
گەنم
و
جۆ
و ئیتر: ووشک٬ (
باک
.)نووشی ٬ (
کە
.) ئیشوو٬
هووشی
(
ڕۆژ
.) پۆڵ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
1-بانوو
[[په:بانووك، بانۆی]]
«نا.» ١-
ژنی
گەورەپیاوان،
ژنی
بەڕێز
و له
خانەدانی
گەوره. «بانووی
پڕ
تەمکین
ساحێب
سایە
ی
فەڕ
» «
بە
جای
تەخت
نیا
پەڕێش تەختەی
زەڕ
» «خانا -١٢٤» *خاتوون،
خانم
. ٢- ناوه
بۆ
ئافرەت
تێبــ.-
ئەم
وشەیه له زمانی کوردیدا بەڵاوه نرابوو،
تا
ئەم
١٥/٢٠ساڵەی
دوایی
له
چەند
وشەیەکی مڕەکەبدا «
کەیبانوو
،
ئاغابانوو
،....»
نەبێ
نەدەبیندرا، هێستاش بەمانای یەکەمی
هەر
زۆر
کەم
دەکار
دەکرێ
،
ئەگەرچی
ئەدەبیاتی
گۆرانی
«
خورشیدی
خاوەر
،،
شیرین
و
خەسرەو
،
بە
دیعولمولک و بەدیعولجەمال...» پڕن
لەم
وشەیه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
2- بانوو
[[١- بان/٢+ئوو]]
«نت.»، «مک.» تم: ١-
بان
/٢. تێبــ.- کەرتی
دووە
می
ئەم
وشەیه بەلای منەوه «
ئووک
» ئامرازی
بچکۆله
کردنەوەیه «
هەروەکوو
له
وشە
ی -
بچووک
-
دا
د بیندرێ» و «ک» ەک ی سواوه و کەوتووه. ب» فەرقێک له
نێوان
مەدلوولی
ئەم
وشەیه و «١-
بان
/٢»
هەیە
،
هەرچی
(١-
بان
/٢)ە
به
د شتایێکی
بەرزی
نسبەتەن گەوره دەگوترێ،
بەڵام
«٢-
بانوو
» دەشتایێکه
لەچاو
دەوروبەر
ی
خۆی
بەرزتره و له «١-
بان
/٢» بچووکتر.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئابڕوو
شەرم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئابڕوو
آبرو
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئابڕوو
شەرم
، نامووس:
بێ
نرخە
ڕیش
و
ڕوو
کە
نەڕەنگێ
بە
ئابڕوو
«
هەژار
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕوو
[[ ١- ئاب ١ + ڕوو]، [فر. کو.] ]
«نتـ..» ١- ڕەونەقی
ڕوو
،
ورشە
و گەشەی
دەموچاو
٢- «مجـ.» ســەر بڵیندی،
شەرەف
،
نامووس
،
حەیا
. تێبــ. ـ
ئەگەرچی
مەعنای
دووەم
مەجازە،
بەڵام
ئەم
وشەیە
لە
کوردیدا
هەر
بەم
مەعنایە
بە
کاردەهێنرێ و هیچی
تر
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئابڕوو
ئاوی
ڕوو
،
شەرم
،
ئاوڕوو
، ئاڤڕوو،
فەهێت
، ڕەنگی
ڕوو
،
ڕووسپێتی
، ڕووسپانی،
نامووس
._بەر: ئاوڕووبەر،
ڕووشکێن
،
نامووس
شکێن
، ئاڤڕووبەر، ئەتککار._بران: ئاوڕووبران،
جنێو
پێدران،
نامووس
شکان
، پەردەی
نامووس
دڕان._براو:
نامووس
شکاو
، پەردەی
نامووس
دڕاو
، ئەتککراو،
ڕیسوا
، ڕیسواکراو، بەدنێوکراو._براوی: بەدناوکراوی،
ڕیسوایی
،
شەرم
شکاوی
، ئەتککراوی._بردن:
بە
پەندبردن،
هەتک
کردن
، بەدنێوکردن، ڕیسواکردن،
نامووس
شکاندن
،
پێکردن
، مەشکەژەن._چوون: بەدنێوکران، ڕیسوابوون._دار: ئابڕوومەند، بەئابڕوو،
ڕووسوور
،
بەشەرم
، ئاڤڕوودار، فهێتوو._داری: ئابڕوومەندی،
ڕووسووری
، ئاڤڕووداری، فهێتوویی._مەند: بڕوانە: ئابڕوودار._ی: بڕوانە: ئابڕووداری._
بێ
:
ڕیسوا
،
بێ
شەرم
،
ڕیسوا
،
بێ
ئاڤڕوو،
پێکراو
،
زمان
درێژ
،
قاڵ
،
سوواو
،
چەختی
،
چەقەسوو
،
پەل
،
ڕووزەرد
،
ڕووڕەش
،
هاروهاج
،
قۆشمە
، ئەتککراو،
سووک
.
بێ
_ یی:
بێ
شەرمی
، پێکراوی،
سووکی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاخەبانوو
نوعی دستار مردانه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئاخەبانوو
جامانە
،
ئاغابانوو
، تەنراوێکی
سپی
و
ڕەش
یا
سپی
و
سوورە
کە
پیاوان
لە
سەری
دەبەستن
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاخەبانوو
ئاغەبانوو
،
جامەدانی
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاردوو
ئاگرکەوتنەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاردوو
حریق
سوخت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئاردوو
سووتمان
،
ئاگرکەوتنەوە
سووتەمەنی
،
ئاوردوو
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاردوو(باک)
ئاگرکەوتنەوە
،
ئاووردوو
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاردەتوو
[[ ئارد + ه ـ ئە١/ + توو] ]
«نتـ..»
تووی
وشکی
کڕەکراو. تێبــ. -
لە
هەورامان
توو
ئیشک
دەکەنەوە و کڕەی دەکەن «تازۆر
ورد
نەبێ
»
وەکوو
مێوژ
و میوەی ئیشکی
تر
هەڵدەگیرێ
بۆ
خواردنی
زستان
یا
بۆ
فرۆتن
، یەکێکە
لە
حاسڵاتی
هەورامان
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاردەتوو
ئاردی
تووی
کوتراوو بێژراوە
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239