تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



گەرەک ناگەرەک
ناچار، خوازنەخواز. [حەتمەن، بتەوێت و نەتەوێت]
گەرەک ناگەرەک
لابُدَّ، حَتماً.
گەرەک ناگەرەک
خواه ناخواه
گەرەک ناگەرەک
پێویستە٬ دەبێ٬ گەرەکە.
گەیاندنی ناوتوێژی
/الدلالة التضمنیة
باناندن
[[؟]]
«مست، مت.» کاریله و بەرخی ساوا و ەبەر بزن یا مەڕ «غەیری دایکیان» خستن. کارێکی «بانۆک» دەیکا. تێبــ.- تەنیا مامۆستا ی خوالێخۆشبوو مامۆستا «گیو» ئەم وشەیەی نووسیوە.
بانەناو
[[١- بان/١+ئەناو]]
«نت»، «سن» تم: ئاویه. تێبــ.- کەرتی دووەمی ئەم وشەیه «ئەناو» بە ڕای من دەبێ لە مەسدەری مابێتەوه که ئێستا له قاڵبی «هەنوون» دا د ەبیندرێ و لەبن لەهجەی هەورامیشدا «بان ئەنوو» شکڵێکی دیکەی ئەم وشەیه..
برۆ تێکنان
«مست. لا.» گرژ کردن و وێک هێنانەوەی هەردوو «برۆ» یان به نیشانەی ناڕازێتی له کردەوەیێ یا پێ خۆش نەبوونی قسەیەک.:: قسەکانی به کەیفێ نەبوو برۆی تێکنا. هەتا دەی بینی برۆی تێکناوه.
به جێ هێنان
مست. مت.»، «مک.» تم: به جێ گەیاندن
بۆشناغ
[[؟]]
«نا.»، «مک.» ئادەمیزادی کۆک و پۆشته و حاڵ خۆش که فیز و ئیفادەش لێدەدا. تێبــ.- وا تێدەگەم ئەسڵی ئەم وشەیه توورکی بێ.
بە ئامانەت دان «دانان
«مستـ. متـ.» ١- شتێک لە لای کەسێ دانان کە پاشان لێی وەربگیرێتەوە. ٢- ناشتنی مردووی شیعە لە شوێنێک تا لە هەلێکدا بگوازرێتەوە بۆ شوێنە پیرۆزەکان.
بەرەجەژنان
«نت.»، «سیم.» تم: بەرەجێژنان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دانادل
[ص.مر ]
(دانادیل - dana dil)
دل وریا، هوشیارو به ئاگا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دانشنامه
[ا.مر ]
(دانیشنامه - danis name)
کارنامەی به کالوریوس.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دریاکنار
[ص. مر ]
(دەریاکەنار - derya kenar)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دشنام
[ا. مر ]
(دوشنام - dugnam)
جوین، جنیو، دژوین، سخیف.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دفتر روزنامه
[ا. مر ]
(دەفتەری روزنامه - defteri razname)
دەفتەری حیساب، دەفتەریکه که بازرگان و معامەلەچی کرین و فروتنی رؤژانه ی خوی تیدا تومار دەکات.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دنان
[ص. فا ]
(دەنان denan)
گورج و گول، چوست و چالاک، رەوته به خوشحالییەوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دنان
[ا.ع ]
(دینان dinan)
کوپەی گەوره، خەمری گه وره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دنایت
[مص. ع ]
(دەنایات - denayet)
لاوازبوون، بنیسان، نزم بوون.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دینامو
[ا. فر ]
(دینه مو - dinemo)
دینه مو، داینه مو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دینامیسم
[ا.فر ]
(دینامیسم - dinamism)
دینامیزم، (الحركیه)، تەفگەری.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دینامیک
[ص. فر ]
(دینامیک dinamik)
زانستی بزاوتی تەن به وزەی کارەبا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زنابیر
[ا. ع ]
(زه نابیر - zenabîr)
زه رده واڵه، زه رده زیڕه، سێره مووزه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کان شناسی
[ا.مص ]
(کان شیناسی - kan şinasî)
کانگەناسی، کانگەزانی، کانزازانی.